18 ธันวาคม 2566 จากกรณี กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม(ทส.) ประกาศเปิดท่องเที่ยวในพื้นที่ถ้ำหลวงขุนน้ำนางนอน โดยช่วงแรกของการเปิดการท่องเที่ยว เข้าชมถ้ำหลวงในโถง 1-3 จะเปิดให้บริการในช่วงฤดูหนาวถึงร้อนและจะปิดบริการในช่วงฤดูฝน โดยจะเก็บค่าบริการ ในส่วนของนักท่องเที่ยวชาวไทย รายละ 950 บาท และนักท่องเที่ยวต่างชาติ รายละ 1,500 บาท ต้องจองล่วงหน้าผ่านเว็บไซต์อุทยานถ้ำหลวง ซึ่งการเข้าชมจะแบ่งเป็นกลุ่มละ 10 คน วันละ 2 รอบ เนื่องจากระยะทางเดิน 800 เมตรถึงโถง 3 และกลับออกมาต้องใช้เวลาอย่างน้อย 2 ชั่วโมง 

โดยได้พล.ต.อ.พัชรวาท วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี และรมว.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) เป็นประธานเปิดงาน “หนาวนี้ เที่ยวอุทยานแห่งชาติ National Parks to Remember Winter Festival” โดยมีร.อ.รชฏ พิสิษฐบรรณกร ผู้ช่วยรมว.ทส. นายจตุพร บุรุษพัฒน์ ปลัดทส. นายอรรถพล เจริญชันษา รักษาราชการแทนอธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช นายศรัญยู มีทองคำ ผวจ.เชียงราย ข้าราชการ ประชาชน และนักท่องเที่ยวเข้าร่วมงาน

ต่อมาเกิดการวิพากษ์วิจารณ์ในโซเชียลจำนวนมาก ถึงราคาค่าบริการ โดยหลายคนแสดงความคิดเห็นว่า ราคาแพงเกินไป เพราะกิจกรรมไม่ได้เยอะเท่าไหร่ แต่ก็มีบางส่วนบอกว่า ราคาอาจมีการเปลี่ยนแปลงตามโอกาส ทางนายอรรถพล เจริญชันษา อธิบดีกรมอุทยานฯ กล่าวว่า ทั้งนี้ สำหรับพื้นที่บริเวณ โถงที่ 1 ซึ่งมีระยะทาง 200 เมตร ของถ้ำหลวงนั้น ประชาชนยังสามารถเข้าเที่ยวชมได้ฟรี โดยไม่มีค่าใช้จ่าย และ โถงที่ 2 และ3 เนื่องจากเป็นพื้นที่พิเศษ ต้องมีคนนำทาง ประชาชนทั่วไปไม่สามารถเข้าไปคนเดียวได้

ต่อมามีนายชุติเดช กมนณชนุตม์ ผอ.สำนักบริการพื้นที่อนุรักษ์ที่ 15 เชียงราย แถลงชี้แจงกรณีค่าเข้าร่วมกิจกรรมท่องเที่ยวถ้ำหลวง โกงที่ 2 และ 3 การเก็บค่าเข้าร่วมกิจกรรมตามรอยหมูป่า (ท่องเที่ยวถ้ำหลวงโถงที่ 2 และ 3) อุทยานแห่งชาติถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน (เตรียมการ) โดยมีค่าเข้าร่วมกิจกรรมสำหรับชาวไทย 950 บาท ชาวต่างชาติ 1,500 บาท จำกัดจำนวนผู้เที่ยวชม วันละ 2 รอบ รอบละไม่เกิน 10 คน โดยมีผู้เชี่ยวชาญและผู้ช่วยเป็นผู้นำทาง บรรยายสื่อความหมายเกี่ยวกับธรณีถ้ำ และความรู้เกี่ยวกับการช่วยเหลือ 13 หมูป่า ตลอดจนมีเจ้าหน้าที่เกี่ยวกับการกู้ภัย ที่มีนักท่องเที่ยวโวยว่า ค่าเข้าร่วมกิจกรรมดังกล่าวแพงเกินไปนั้น

ทั้งนี้ การเก็บค่าเข้าร่วมกิจกรรมราคาดังกล่าว ได้รับคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านถ้ำทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ รวมถึงนักท่องเที่ยวที่มีประสบการณ์ในการเที่ยวถ้ำ เนื่องจากเป็นพื้นที่พิเศษ และเสี่ยงต่ออันตรายและการหลงทางในถ้ำ สำหรับการเที่ยวชมถ้ำหลวงโถง 2 และ 3 ของถ้ำหลวง ต้องมีผู้เชี่ยวชาญที่มีความรู้ความสามารถในการนำเข้าไปในถ้ำ เพราะสภาพพื้นที่มีความลาดชันสูง มีการไต่เชือกขึ้นผาหิน ลอดช่องแคบ ซึ่งต้องคำนึงถึงความปลอดภัยของผู้เข้าร่วมกิจกรรม การเที่ยวชมถ้ำหลวงโถง 2-3 ต้องมีการจองล่วงหน้า เพื่อให้เจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบได้คัดเลือกผู้มีความพร้อมทั้งสุขภาพ ร่างกาย และจิตใจ ตลอดจนจัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์ในการเที่ยวชม

สำหรับการอนุญาตให้เปิดถ้ำหลวงโถง 2 ถึงจุดเชื่อมต่อโถง 3 ระยะทางประมาณ 715 เมตร ผ่านความเห็นชอบของคณะกรรมการถ้ำแห่งชาติ โดยคณะอนุกรรมการถ้ำหลวงได้ศึกษาความเป็นไปได้ในการเปิดถ้ำหลวงโถง 2-3 มาเป็นระยะเวลา 2 ปี โดยค่าเข้าร่วมกิจกรรมจะเก็บโดยกองทุนสวัสดิการอุทยานแห่งชาติถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้ นักท่องเที่ยวชาวไทย แบ่งเป็นค่าบุคลากรนำเที่ยว (ผู้เชี่ยวชาญ 300 บาท ผู้ช่วยผู้เชี่ยวชาญ 50 บาท เจ้าหน้าที่กู้ภัย 2 คน 100 บาท ผู้นำเที่ยวท้องถิ่น 50 บาท) นำเข้ากองทุนช่วยเหลือผู้พิทักษ์ป่าและเจ้าหน้าที่ที่ได้รับบาดเจ็บและเสียชีวิตของกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช 150 บาท นำเข้ากองทุนสวัสดิการถ้ำหลวง 300 บาท

“อุทยานแห่งชาติถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน เป็นอุทยานแห่งชาติที่มีประวัติศาสตร์การกู้ภัยระดับโลก การท่องเที่ยวตามรอยการกู้ภัยดังกล่าว ถือว่ามีความคุ้มค่าสำหรับผู้ที่มีความประสงค์จะเข้าร่วมกิจกรรมและสัมผัสประสบการณ์ในถ้ำหลวงที่มีชื่อเสียงแห่งนี้ สำหรับประชาชนที่ไปเที่ยวในบริเวณโถง 1 ซึ่งมีระยะทาง 200 เมตร จะไม่มีค่าใช้จ่ายแต่อย่างใด ยังคงเที่ยวได้ตามปกติ”

โดยการเก็บเงินค่าเข้าร่วมกิจกรรมตามรอยหมูป่า (ท่องเที่ยวถ้ำหลวงโถงที่ 3) อุทยานแห่งชาติถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน (เตรียมการ) รายละ 950 บาท ซึ่งค่าใช้จ่ายดังกล่าวจะเก็บโดยกองทุนสวัสดิการอุทยานแห่งชาติถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน (เตรียมการ) มีรายละเอียด คือ

1. บุคลากรนำเที่ยว เป็นเงิน 500 บาท
   1.1 ผู้เชี่ยวชาญ 300 บาท
   1.2 ผู้ช่วยผู้เชี่ยวชาญ 50 บาท
   1.3 เจ้าหน้าที่กู้ภัย 2 คน 100 บาท
   1.4 ผู้นำเที่ยวท้องถิ่น 50 บาท
2. นำเข้ากองทุนช่วยเหลือผู้พิทักษ์ป่าและเจ้าหน้าที่ของกรมอุทยานแห่งชาติฯ เป็นเงิน 150 บาท
   2.1 กองทุนมูลนิธิผู้พิทักษ์ป่าและรักษาทะเล    
   2.2 กองทุนสวัสดิการกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
3. นำเข้ากองทุนสวัสดิการถ้ำหลวง เป็นเงิน 300 บาท
   3.1 สวัสดิการสำหรับเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน (เตรียมการ)
   3.2 ค่าซ่อมแซมอุปกรณ์ในถ้ำและบริเวณด้านนอก (ที่ไม่สามารถเบิกจ่ายจากทางราชการได้)
   3.3 จัดหาอุปกรณ์สำหรับเจ้าหน้าที่และผู้เชี่ยวชาญ
   3.4 ค่าอุปกรณ์ปฐมพยาบาลเบื้องต้น
   3.5 ค่าประกันชีวิตเจ้าหน้าที่และบุคลากรนำเที่ยวถ้ำหลวง