“พระเจ้าตอง” โบราณวัตถุสำคัญของไทย กลับคืนสู่พะเยาหลังสูญหายกว่า 36 ปี

เมื่อวันที่ 6 ธันวาคม 2567 นางสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานในพิธีรับมอบ “พระเจ้าตอง” พระพุทธรูปสำคัญของจังหวัดพะเยา ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร โดยมีนายวิสุทธิ์ ไชยณรุณ ประธานคณะกรรมการประสานงานพรรคร่วมรัฐบาล (วิปรัฐบาล) และนายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร เข้าร่วมงาน

“พระเจ้าตอง” หรือ “หลวงพ่อลอ” เป็นพระพุทธรูปศิลปะล้านนาอันทรงคุณค่า หล่อด้วยสัมฤทธิ์ ตักกว้าง 78 เซนติเมตร สูง 110 เซนติเมตร มีอิทธิพลศิลปะสุโขทัยผสมผสาน เดิมประดิษฐานที่วัดศรีปิงเมือง บ้านเวียงลอ ตำบลลอ อำเภอจุน จังหวัดพะเยา พระพุทธรูปองค์นี้สูญหายไปตั้งแต่ปลายปี 2531 หลังถูกโจรกรรม โดยมีการตัดฐานองค์พระ และไม่มีเบาะแสอีกเลย จนกระทั่งเดือนสิงหาคม 2567 กรมศิลปากรได้รับแจ้งจากนายวิสุทธิ์ ว่าพบพระพุทธรูปที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับพระเจ้าตองปรากฏในสถานประมูลโบราณวัตถุในประเทศสวิตเซอร์แลนด์

กรมศิลปากรจึงประสานงานกับผู้ครอบครองและสถานประมูล จนนำพระพุทธรูปองค์นี้กลับคืนสู่ประเทศไทยในวันที่ 24 ตุลาคม 2567 หลังจากการตรวจพิสูจน์โดยใช้หลักฐานภาพถ่ายและข้อมูลเก่าตั้งแต่ปี 2528 พบว่าลักษณะศิลปะ ชายสังฆาฏิ และตำหนิต่าง ๆ ตรงกับพระเจ้าตองดั้งเดิม จึงสามารถยืนยันได้ว่าพระพุทธรูปองค์นี้คือพระเจ้าตอง

นางสุดาวรรณกล่าวว่า การนำพระเจ้าตองกลับมาสู่แหล่งกำเนิดในครั้งนี้เป็นความร่วมมือระหว่างหลายภาคส่วน ทั้งภาครัฐและเอกชน โดยพระเจ้าตองจะถูกอัญเชิญกลับไปประดิษฐาน ณ วัดศรีปิงเมือง จังหวัดพะเยา เพื่อเป็นศูนย์รวมจิตใจและศักดิ์สิทธิ์ของชาวพะเยา