เมื่อวันที่ 9-11 สิงหาคม พ.ศ. 2567 สำนักวิชานวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง โดย อาจารย์กฤษณ์ ขนาบศักดิ์ ผู้ช่วยคณบดีสำนักวิชานวัตกรรมสังคม และ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ปฐมพงศ์ มโนหาญ รองคณบดีสำนักวิชานวัตกรรมสังคม ได้จัดกิจกรรมโรงเรียนนวัตกรรมสังคม (Field school) ณ ไร่รื่นรมย์ อำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย โดยมีนักศึกษาจำนวน 16 คน จากสาขาวิชาการพัฒนาระหว่างประเทศเข้าร่วมกิจกรรมครั้งนี้

กิจกรรมโรงเรียนนวัตกรรมสังคมมีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักศึกษาได้เรียนรู้แนวคิดและการดำเนินงานของกิจการเพื่อสังคม (Social Enterprise) ผ่านการศึกษาภาคสนาม โดยไร่รื่นรมย์เป็นหนึ่งในกิจการเพื่อสังคมที่มุ่งเน้นการพัฒนาชุมชน สร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับเกษตรกรในพื้นที่ พร้อมทั้งส่งเสริมแนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน ซึ่งสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development Goals หรือ SDGs) ขององค์การสหประชาชาติ

ในวันที่ 1 ของกิจกรรม นักศึกษาได้รับฟังบรรยายจากผู้ก่อตั้งไร่รื่นรมย์ เกี่ยวกับแนวคิดการจัดตั้งและการดำเนินงานในฐานะกิจการเพื่อสังคม พร้อมทั้งวิเคราะห์แนวคิดดังกล่าวเชื่อมโยงกับ SDGs ซึ่งมีเป้าหมายหลักในการแก้ไขปัญหาความยากจน ส่งเสริมการศึกษา การใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน รวมถึงการสนับสนุนการเติบโตทางเศรษฐกิจควบคู่ไปกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม นักศึกษาได้มีโอกาสอภิปรายและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับบทบาทของกิจการเพื่อสังคมในชุมชนท้องถิ่น และการที่ชุมชนมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ของไร่

ในวันที่ 2 นักศึกษาได้ลงพื้นที่ทำกิจกรรมในรูปแบบเศรษฐกิจชีวภาพ (Bio Circular Green Economy หรือ BCG) ภายในไร่รื่นรมย์ ซึ่งเน้นการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม กิจกรรมประกอบด้วยการเรียนรู้การจัดการระบบการผลิตไฟฟ้าด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ การบริหารจัดการน้ำจากแหล่งน้ำธรรมชาติ และการศึกษาแนวทางการทำเกษตรอินทรีย์ (Organic Farming) ซึ่งเป็นการปลูกพืชและเลี้ยงปศุสัตว์โดยปราศจากการใช้สารเคมี การเกษตรอินทรีย์นี้เป็นหนึ่งในแนวทางที่ส่งเสริมสุขภาพของทั้งผู้บริโภคและเกษตรกรในชุมชน รวมถึงเป็นการปกป้องสภาพแวดล้อมจากมลพิษทางเคมี

ไร่รื่นรมย์ถือเป็นแบบอย่างที่ชัดเจนของการพัฒนากิจการเพื่อสังคมที่มีความยั่งยืน เนื่องจากไม่เพียงแต่จะสร้างผลกระทบทางเศรษฐกิจ แต่ยังช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรในชุมชนโดยรอบ นักศึกษาได้เห็นถึงการนำทรัพยากรธรรมชาติมาใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืนผ่านการทำฟาร์มแบบออร์แกนิกและการจัดการทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ การทำฟาร์มแบบออร์แกนิกเป็นการปลูกพืชที่ไม่ใช้สารเคมีซึ่งนอกจากจะลดการปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อมแล้ว ยังช่วยรักษาความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่ การเลี้ยงปศุสัตว์ภายใต้แนวทางนี้ก็เป็นส่วนสำคัญในการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

ในวันที่ 3 นักศึกษาได้สัมผัสประสบการณ์การทำงานภาคปฏิบัติกับชุมชนท้องถิ่นอย่างใกล้ชิด ได้มีส่วนร่วมในการศึกษาแนวทางการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืนโดยใช้แนวคิดจาก SDGs มาเป็นแนวทางในการดำเนินงาน การพัฒนาอย่างยั่งยืนในพื้นที่ชนบทและชุมชนท้องถิ่นเป็นเป้าหมายสำคัญของไร่รื่นรมย์ที่มีความสอดคล้องกับเป้าหมายที่ 12 ของ SDGs คือ การสร้างการบริโภคและการผลิตที่ยั่งยืน ซึ่งไร่รื่นรมย์ได้ประสบความสำเร็จในการส่งเสริมชุมชนในพื้นที่ให้มีความเข้มแข็ง ผ่านการมีส่วนร่วมของชุมชนในกระบวนการพัฒนา โดยชุมชนได้รับประโยชน์จากการพัฒนากิจการเกษตรร่วมกับไร่รื่นรมย์ เช่น การจัดตั้งกลุ่มเกษตรกรและการสร้างเครือข่ายการค้าชุมชนที่เข้มแข็ง

กิจกรรมโรงเรียนนวัตกรรมสังคมในครั้งนี้ได้สร้างความเข้าใจให้นักศึกษาเห็นถึงความสำคัญของกิจการเพื่อสังคมที่มีเป้าหมายในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในพื้นที่ พร้อมทั้งส่งเสริมการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม การพัฒนาอย่างยั่งยืนตามกรอบ SDGs โดยเฉพาะเป้าหมายที่เกี่ยวข้องกับการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน การส่งเสริมการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและสังคมในระดับท้องถิ่น นอกจากนี้ นักศึกษายังได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริงที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการศึกษาและทำงานในอนาคต

การจัดกิจกรรมครั้งนี้นับเป็นอีกหนึ่งความพยายามของมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงในการสร้างบุคลากรรุ่นใหม่ที่มีความเข้าใจในบทบาทของกิจการเพื่อสังคมและการพัฒนาอย่างยั่งยืน ซึ่งจะช่วยสร้างสรรค์แนวทางการพัฒนาใหม่ ๆ ที่ตอบโจทย์ทั้งด้านเศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อมในอนาคต