อบจ.เชียงรายดัน “สามล้อเมืองเชียงราย” เป็นทูตวัฒนธรรม เตรียมร่วมเป็นเจ้าบ้านต้อนรับนักท่องเที่ยวในงาน “มหกรรมไม้ดอกอาเซียนเชียงราย 2025”

เชียงราย, 5 ธันวาคม 2568 – เช้าตรู่ต้นเดือนธันวาคม อากาศเย็นสบายเหนือริมแม่น้ำกก ที่ “ลานธรรม ลานศิลป์ ถิ่นพญามังราย” เสียงสนทนาสลับเสียงหัวเราะของกลุ่มผู้ประกอบอาชีพสามล้อดังคลอไปกับบรรยากาศการเตรียมความพร้อมรับฤดูกาลท่องเที่ยวปลายปีของจังหวัดเชียงราย

เบื้องหน้าไม่ใช่เพียงการนัดพบกันตามปกติของคนทำมาหากิน หากแต่เป็น “เวทีนโยบายสาธารณะระดับฐานราก” ที่องค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย (อบจ.เชียงราย) ใช้ในการสื่อสารทิศทางสำคัญของเมืองท่องเที่ยวแห่งนี้ – การยก “สามล้อ” จากเพียงพาหนะรับจ้างดั้งเดิม สู่บทบาท “เจ้าบ้าน” และ “ทูตวัฒนธรรม” ในงานระดับอาเซียนอย่างเป็นรูปธรรม

ภายใต้การนำของนางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ หรือ “นายก นก” นายก อบจ.เชียงราย ซึ่งมอบหมายให้ นายจิราวุฒิ แก้วเขื่อน รองนายก อบจ.เชียงราย เป็นผู้ลงพื้นที่พบปะและพูดคุยกับผู้ประกอบอาชีพสามล้อในครั้งนี้ ไม่เพียงสะท้อนการต่อสัญญาการยืมจักรยานสามล้อประจำปี หากยังเป็น “สัญญาใจทางสังคม” ระหว่างภาครัฐกับแรงงานดั้งเดิมของเมือง ในการร่วมกันรักษาเสน่ห์เชียงรายให้คงอยู่ควบคู่กับการเติบโตของการท่องเที่ยวสมัยใหม่

ต่อสัญญาสามล้อ – ต่อชีวิตอาชีพดั้งเดิมในเมืองท่องเที่ยว

กิจกรรมเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 2568 เวลา 09.00 น. ณ ลานธรรม ลานศิลป์ ถิ่นพญามังราย มีวัตถุประสงค์หลักสองประการที่ดำเนินควบคู่กัน คือ

1. ต่อสัญญาการยืมจักรยานสามล้อประจำปี
   อบจ.เชียงรายจัดให้มีการต่อสัญญาการยืมรถสามล้อเป็นประจำในทุกเดือนธันวาคม ซึ่งไม่ใช่เพียงขั้นตอนด้านเอกสาร แต่เป็นกลไกให้หน่วยงานท้องถิ่นได้พบปะ รับฟัง และยืนยันความตั้งใจในการสนับสนุนอาชีพสามล้ออย่างต่อเนื่อง
2. ส่งสัญญาณนโยบาย “สามล้อคือเจ้าบ้าน”
   การพบปะในปีนี้ถูกยกระดับจากเพียงการบริหารจัดการอาชีพรับจ้าง ให้กลายเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์เตรียมตัวเป็นเจ้าบ้านของจังหวัดเชียงราย ในโอกาสการจัด “งานมหกรรมไม้ดอกอาเซียนเชียงราย 2025” ที่กำลังจะมาถึง

สามล้อในเชียงรายไม่ได้เป็นเพียงพาหนะรับจ้าง แต่เป็น “ภาพจำ” ของผู้มาเยือนจำนวนไม่น้อย โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวที่ต้องการสัมผัสบรรยากาศเมืองเหนือแบบเนิบช้า ใกล้ชิดผู้คน และได้ชมเมืองผ่านมุมมองของคนท้องถิ่น การที่ อบจ.เชียงราย ยืนยันจะหนุนอาชีพนี้อย่างเป็นระบบ จึงมีนัยยะมากกว่าเรื่องรายได้ หากยังเกี่ยวข้องกับ “อัตลักษณ์ของเมือง” โดยตรง

มหกรรมไม้ดอกอาเซียนเชียงราย 2025 ฤดูดอกไม้ และฤดูโอกาสของสามล้อ

เชียงรายในช่วงปลายเดือนธันวาคมถึงต้นเดือนมกราคม คือช่วงเวลาที่เมืองทั้งเมืองถูกโอบล้อมด้วยอากาศหนาวเย็นและสีสันของดอกไม้ งาน “มหกรรมไม้ดอกอาเซียนเชียงราย 2025” ซึ่งมีกำหนดจัดขึ้นระหว่างวันที่ 18 ธันวาคม 2568 ถึง 7 มกราคม 2569 ณ “สวนไม้งามริมน้ำกก” ภายใต้การดูแลของ อบจ.เชียงราย จึงเป็นหนึ่งในเทศกาลสำคัญของจังหวัดตลอดช่วงไฮซีซัน

ระยะเวลาการจัดงานรวมกว่า สามสัปดาห์เต็ม ทำให้พื้นที่ริมน้ำกกกลายเป็น “เมืองดอกไม้ชั่วคราว” ที่รองรับทั้งนักท่องเที่ยวชาวไทยและต่างชาติ ซึ่งเดินทางมาชมความงดงามของไม้ดอกเมืองหนาวและการตกแต่งภูมิทัศน์อย่างวิจิตร

ในบริบทนี้ บทบาทของสามล้อไม่ได้จำกัดอยู่แค่การ “ให้บริการรับ-ส่งผู้โดยสาร” แต่ถูกออกแบบให้เป็นส่วนหนึ่งของ “ประสบการณ์การเยือนเชียงราย” ตั้งแต่ก้าวแรกที่นักท่องเที่ยวมาถึงในพื้นที่จัดงาน

อบจ.เชียงรายได้ดำเนินมาตรการเชิงรุกสองส่วนสำคัญ ได้แก่

• ติดตั้งป้ายประชาสัมพันธ์งานบนสามล้อทุกคัน
  รถสามล้อจึงกลายเป็น “สื่อประชาสัมพันธ์เคลื่อนที่” ที่วิ่งอยู่ทั่วตัวเมืองเชียงราย สร้างการรับรู้เกี่ยวกับงานมหกรรมไม้ดอกอาเซียนล่วงหน้า ทั้งในหมู่นักท่องเที่ยวและคนเชียงรายเอง
• จัดให้สามล้อให้บริการรับ-ส่งภายในบริเวณงาน
  ผู้ประกอบอาชีพสามล้อจะได้เข้าไปมีบทบาทเป็นระบบขนส่งขนาดเล็กภายในพื้นที่งาน ช่วยเพิ่มทางเลือกในการเดินทางให้ผู้เข้าชม ลดความหนาแน่นของรถยนต์ส่วนบุคคล และสร้างบรรยากาศการท่องเที่ยวที่เชื่อมโยงวิถีชีวิตดั้งเดิมกับงานเทศกาลสมัยใหม่อย่างลงตัว

ดังนั้น การเตรียมความพร้อมของสามล้อจึงไม่ใช่เพียงเรื่อง “ล้อรถ” แต่เป็นเรื่องของ “ภาพลักษณ์” และ “ประสบการณ์ร่วม” ที่ผู้มาเยือนจะได้รับในทุกจุดสัมผัสของงาน

สามล้อในฐานะ “ทูตวัฒนธรรม” ของเชียงราย

หนึ่งในประเด็นที่สะท้อนเจตนารมณ์ทางนโยบายได้อย่างชัดเจน คือการยกสถานะของสามล้อจาก “แรงงานขนส่ง” ไปสู่บทบาท “ทูตวัฒนธรรม” ของเมือง

จากคำชี้แจงของ นายจิราวุฒิ แก้วเขื่อน รองนายก อบจ.เชียงราย ซึ่งได้รับมอบหมายจากนางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ นายก อบจ.เชียงราย ให้มาพบปะกลุ่มสามล้อในครั้งนี้ ระบุถึงเป้าหมายสำคัญว่า นายก อบจ.เชียงราย “ต้องการให้ผู้ประกอบอาชีพสามล้อเข้ามามีบทบาทสำคัญในการต้อนรับนักท่องเที่ยว” พร้อมทั้งย้ำให้เห็นว่า สามล้อจะไม่เพียงทำหน้าที่รับ-ส่งนักท่องเที่ยวในเชิงบริการเท่านั้น แต่ยังเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างความประทับใจแรกให้กับผู้มาเยือนจากทั่วโลก

คำกล่าวของรองนายกฯ เน้นย้ำชัดว่า การผลักดันบทบาทของสามล้อครั้งนี้

• เป็นการ รักษาเสน่ห์ทางวัฒนธรรมและอาชีพดั้งเดิม
• เป็นช่องทาง กระจายรายได้สู่ชุมชนฐานราก
• เป็นส่วนหนึ่งของ ยุทธศาสตร์กระตุ้นเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน

กล่าวอีกนัยหนึ่ง สามล้อไม่ได้เป็นเพียง “ภาพถ่ายสวย ๆ” ในโปสการ์ดหรือสื่อท่องเที่ยว แต่เป็น “เจ้าของเรื่องเล่า” ที่สามารถพูดคุย แนะนำสถานที่ และส่งต่อเรื่องราวเชียงรายให้กับผู้โดยสารแบบตัวต่อตัวในทุกการเดินทาง

กระจายรายได้–สร้างโอกาส สามล้อในเศรษฐกิจท้องถิ่นยุคใหม่

ในแง่เศรษฐกิจ การนำสามล้อเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของโครงสร้างการท่องเที่ยวอย่างเป็นระบบ ช่วยให้รายได้จากนักท่องเที่ยวไม่กระจุกตัวอยู่เพียงในธุรกิจโรงแรม ร้านอาหาร หรือบริษัทนำเที่ยว หากแต่ไหลลงไปสู่แรงงานรับจ้างดั้งเดิม ซึ่งเปราะบางต่อการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจมหภาคมากกว่า

การตัดสินใจของ อบจ.เชียงราย ที่ให้สามล้อเข้ามามีบทบาทในงานมหกรรมไม้ดอกอาเซียน จึงเป็นตัวอย่างหนึ่งของ “นโยบายเชิงพหุวัตถุประสงค์” ที่ตอบโจทย์ทั้ง

• การอนุรักษ์ งานวัฒนธรรมดั้งเดิม
• การสร้าง รายได้เสริมช่วงไฮซีซัน
• การเพิ่ม คุณค่าทางประสบการณ์ ให้กับนักท่องเที่ยว

อาชีพสามล้อซึ่งเคยถูกมองว่าเสี่ยงต่อการหายไปตามการเติบโตของเมืองท่องเที่ยว เมื่อถูกเชื่อมโยงกับเทศกาลสำคัญและได้รับการสนับสนุนอย่างเป็นรูปธรรม ก็มีโอกาสกลับมายืนอยู่ใน “โครงสร้างเศรษฐกิจท้องถิ่น” อย่างภาคภูมิ ไม่ได้เป็นเพียง “ภาพเก่าในความทรงจำ” ของผู้คนรุ่นก่อน

บทบาทภาครัฐท้องถิ่น จากผู้กำกับดูแล สู่ “พาร์ตเนอร์” ของแรงงานดั้งเดิม

กรณีของ อบจ.เชียงราย กับอาชีพสามล้อในครั้งนี้ ยังสะท้อนแนวโน้มสำคัญด้านการบริหารท้องถิ่น คือ การเปลี่ยนบทบาทจาก “ผู้กำกับดูแล” ไปสู่ “หุ้นส่วนการพัฒนา”

การจัดให้มีการพบปะผู้ประกอบอาชีพสามล้อเป็นประจำทุกเดือนธันวาคม ไม่เพียงเพื่อจัดการด้านเอกสารหรือการยืมรถเท่านั้น แต่ยังเป็นช่องทางรับฟังเสียงของกลุ่มอาชีพที่มักเข้าไม่ถึงเวทีนโยบายระดับใหญ่ การย้ำความห่วงใยและคำขอบคุณอย่างเป็นทางการต่อผู้ประกอบการสามล้อ ทำให้แรงงานกลุ่มนี้รู้สึกว่า “ไม่ได้ทำงานอยู่อย่างโดดเดี่ยว” หากแต่เป็นส่วนหนึ่งของภาพรวมการพัฒนาเมืองอย่างแท้จริง

นโยบายหนุนสามล้อร่วมเป็นเจ้าบ้านในงานมหกรรมไม้ดอกอาเซียน จึงไม่ใช่มาตรการระยะสั้นในเชิงพิธีกรรม แต่มีศักยภาพจะต่อยอดสู่

• การอบรมพัฒนาทักษะด้านการบริการและการสื่อสารสำหรับผู้ขับสามล้อ
• การออกแบบเส้นทางท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่ใช้สามล้อเป็นพาหนะหลักในบางโซนของเมือง
• การสร้างแพ็กเกจท่องเที่ยวที่ผนวกบริการสามล้อเข้ากับกิจกรรมทางการท่องเที่ยวอื่น

แม้รายละเอียดเชิงนโยบายในขั้นต่อไปจะต้องอาศัยการหารือเพิ่มเติม แต่โครงร่างของวิธีคิดได้ชัดเจนแล้วว่า ภาครัฐท้องถิ่นไม่ได้มองสามล้อเป็นเพียง “ผู้ประกอบการรายย่อย” หากมองเป็น “ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย” ในทิศทางการท่องเที่ยวของจังหวัดเชียงรายในภาพรวม

เชียงรายในฐานะเมืองท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม สามล้อคือฟันเฟืองเล็กในเครื่องยนต์ใหญ่

เชียงรายในปัจจุบันไม่ได้ขายเฉพาะภูเขา ทะเลหมอก หรือดอกไม้เมืองหนาวเท่านั้น หากยังขาย “วิถีชีวิต” และ “เรื่องเล่า” ของผู้คนในพื้นที่ การทำให้สามล้อกลับมามีบทบาทอย่างเป็นรูปธรรมในฤดูกาลท่องเที่ยว สอดคล้องกับแนวโน้มการท่องเที่ยวแบบ “Slow Travel” และ “Local Experience” ที่นักท่องเที่ยวจำนวนมากต้องการสัมผัส

เมื่อสามล้อได้รับการสนับสนุนให้ทำหน้าที่รับ-ส่งนักท่องเที่ยวในงานมหกรรมไม้ดอกอาเซียนเชียงราย 2025 นักท่องเที่ยวไม่ได้เพียงเห็นดอกไม้ที่ถูกจัดแต่งอย่างวิจิตร แต่ยังได้พูดคุยกับคนขับสามล้อ เรียนรู้เรื่องราวของเมือง ผ่านบทสนทนาระหว่างการเดินทางระยะสั้น นี่คือ “มิติที่ไม่อาจสร้างได้ด้วยโครงสร้างพื้นฐานเพียงอย่างเดียว”

ในมุมของยุทธศาสตร์การพัฒนาเมือง การผนวกรวมสามล้อเข้ากับเทศกาลระดับอาเซียน ยังช่วยตอกย้ำภาพลักษณ์ของเชียงรายในฐานะเมืองท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่มีชีวิต ไม่ใช่เพียงเมืองจัดงานอีเวนต์หรือแหล่งเช็กอินชั่วคราว

จากงานเทศกาลสู่ความยั่งยืน คำถามต่ออนาคตของอาชีพสามล้อเชียงราย

แม้การสนับสนุนสามล้อในช่วงก่อนและระหว่างงานมหกรรมไม้ดอกอาเซียนเชียงราย 2025 จะเป็นสัญญาณเชิงบวกอย่างยิ่ง แต่คำถามเชิงนโยบายที่ยังต้องติดตามคือ

• หลังจบเทศกาลแล้ว สามล้อจะยังได้รับบทบาทเชิงโครงสร้างในระบบท่องเที่ยวของเมืองต่อไปหรือไม่
• จะมีการออกแบบเส้นทาง “ท่องเที่ยวเมืองเชียงรายด้วยสามล้อ” อย่างต่อเนื่องในช่วงอื่นของปีหรือไม่
• ภาครัฐ ภาคเอกชน และชุมชน จะร่วมกันออกแบบกลไกดูแลคุณภาพบริการและมาตรฐานความปลอดภัยอย่างไร เพื่อให้ภาพลักษณ์ของสามล้อในฐานะทูตวัฒนธรรมสามารถยืนระยะได้ในระยะยาว

อย่างไรก็ดี จุดตั้งต้นที่เกิดขึ้นในวันนี้ – ตั้งแต่การต่อสัญญายืมรถสามล้อประจำปี การติดตั้งป้ายประชาสัมพันธ์งานบนสามล้อทุกคัน ไปจนถึงการจัดให้สามล้อเข้ามามีบทบาทในพื้นที่งานมหกรรมไม้ดอกอาเซียน – ล้วนสะท้อนว่า เชียงรายไม่ได้มุ่งเป็นเพียง “เมืองจัดงานดอกไม้” หากต้องการเป็นเมืองที่เติบโตอย่างไม่ทิ้งรากวัฒนธรรมของตนเองไว้ข้างหลัง

สามล้อ – เสน่ห์เล็ก ๆ ที่แบกรับภาพใหญ่ของเมืองเชียงราย

การตัดสินใจของ อบจ.เชียงราย ภายใต้การนำของนางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ และการขับเคลื่อนภารกิจโดยนายจิราวุฒิ แก้วเขื่อน รองนายก อบจ.เชียงราย ในการสนับสนุนอาชีพสามล้อให้มีบทบาทเชิงรุกในงานมหกรรมไม้ดอกอาเซียนเชียงราย 2025 สะท้อนภาพของ “เมืองที่มองเห็นคุณค่าฟันเฟืองเล็ก ๆ” ในเครื่องจักรเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวของตนเอง

สามล้ออาจเป็นเพียงพาหนะที่เคลื่อนตัวไม่เร็ว ไม่หรูหรา และรองรับผู้โดยสารได้ไม่มาก แต่กลับมี “ศักยภาพเชิงสัญลักษณ์” สูงกว่ายานพาหนะสมัยใหม่หลายประเภท เพราะทุกเที่ยวที่ออกตัว คือการพานักท่องเที่ยวเข้าใกล้ผู้คน วัฒนธรรม และวิถีชีวิตเชียงรายอย่างแนบชิด

ในฤดูกาลดอกไม้ปลายปี 2568 ที่กำลังจะมาถึง บทบาทของสามล้อจึงไม่ได้เป็นเพียง “ฉากประกอบ” หากเป็นส่วนสำคัญของ “เรื่องเล่าเชียงราย” ที่กำลังถูกเล่าซ้ำต่อสายตานักท่องเที่ยวจากทั่วประเทศและทั่วโลก

ว่าเมืองเล็กริมกกแห่งนี้ ไม่ได้เติบโตด้วยการละทิ้งอดีต แต่เลือกจะเดินหน้าไปข้างหน้าโดย “พาคนตัวเล็ก ๆ ไปด้วยกัน”