พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมี่นพิทยาลงกรณ์ ขณะทรงดำรงตำแหน่งเป็นอธิบดีกรมพาณิชย์และสถิติพยากรณ์ ทรงเล็งเห็นว่า การช่วยกู้ฐานะชาวนาให้พ้นจากภาวะหนี้สินพอกพูนได้นั้น ก็คือการจัดตั้งสหกรณ์ ทรงส่งเสริมให้มีการทดลองจัดตั้ง สหกรณ์ขึ้นเป็นแห่งแรก คือ สหกรณ์วัดจันทร์ไม่จำกัดสินใช้ ที่จังหวัดพิษณุโลก เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2459 โดยทรงดำรงตำแหน่ง นายทะเบียนสหกรณ์ป็นพระองค์แรกของประเทศไทย และผู้นำในการเผยแพร่อุดมการณ์ หลักการณ์และวิธีการสหกรณ์ เพื่อให้สมาชิกช่วยเหลือตนเองและ ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน จนเป็นที่แพร่หลายทั่วราชอาณาจักร ทรงส่งเสริมให้มีการกำหนดระเบียบ ข้อบังคับ และกฎ เกณฑ์ต่าง ๆ 

 

 

เพื่อควบคุมด้านการเงิน การบัญชี และแนะนำวิธีการดำเนินงานสหกรณ์ รวมทั้งพัฒนางานสหกรณ์ทำให้มี การก่อตั้งสหกรณ์ประเภทต่าง ๆ อย่างแพร่หลาย ด้วยพระปรีชาสามารถที่ทรงมีคุณูปการต่อระบบสหกรณ์ในประเทศไทย ส่งผลให้เกษตรกรและ สมาชิกสหกรณ์พ้นจากภาวะหนี้สิน มีทุนในการประกอบอาชีพ มีความเป็นอยู่ที่พอมีพอกิน ก่อให้เกิด ผลดีในการพัฒนาประเทศ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงพระเกียรติคุณอันยิ่งใหญ่ที่ควรค่าต่อการน้อมรำลึกถึง 

 

 

จึงทรงได้รับการยกย่องจากขบวนการสหกรณ์ไทยว่าทรงเป็น พระบิดาแห่งการสหกรณ์ไทย ประกอบกับวันนี้ เป็นโอกาสครบรอบ 108 ปี สหกรณ์ไทย เพื่อเป็นการน้อมระลึกถึง พระกรุณาธิคุณของพระองค์ท่าน พวกเราจึงมาชุมนุมกันเพื่อแสดงออกถึงพลังความสามัคคี ความเป็น น้ำหนึ่งใจเดียวกันของขบวนการสหกรณ์ไทย