คนเหนือระทม! ฝุ่นพิษ-สังคมแก่-รายได้ฝืด
กรุงเทพฯ, 20 มีนาคม 2568 – สกสว. หนุน SDG Move จัดเวทีระดมสมองเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนในภาคเหนือ
สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (สกสว.) ให้การสนับสนุน ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDG Move) คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในการจัดเวที “นำเสนอข้อมูลความท้าทายด้านการพัฒนาที่ยั่งยืนระดับภูมิภาค และรับฟังความคิดเห็นจากกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียระดับพื้นที่ (ภาคเหนือ)” ณ สำนักบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยความร่วมมือกับ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และทีมงานระดับภาคเหนือ
ภาควิชาการร่วมขับเคลื่อนการพัฒนาที่ยั่งยืน
ในโอกาสนี้ ผศ. ดร.ไพรัช พิบูลย์รุ่งโรจน์ ผู้ช่วยอธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เน้นบทบาทของมหาวิทยาลัยในการพัฒนาที่ยั่งยืน ผ่านการวิจัยและนวัตกรรมที่มุ่งยกระดับคุณภาพชีวิต ลดความเหลื่อมล้ำ และอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะในภาคเกษตรกรรมและอุตสาหกรรม
ด้าน ศ.สุริชัย หวันแก้ว ประธานเครือข่ายวิชาการเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนประเทศไทย (SDSN Thailand) กล่าวถึงความสำคัญขององค์ความรู้และความร่วมมือระหว่างสถาบันการศึกษา ในการเป็นศูนย์กลางขับเคลื่อนสังคมสู่ความยั่งยืน พร้อมผลักดันให้เกิด นโยบายแบบบูรณาการ ตั้งแต่ระดับท้องถิ่นจนถึงระดับนานาชาติ
SDG Index เผยลำพูนคะแนนสูงสุดในภาคเหนือ แต่แม่ฮ่องสอนยังเผชิญปัญหา
จากการนำเสนอข้อมูล SDG Index ระดับจังหวัดและภูมิภาค ของทีม SDG Move พบว่า ภาคเหนือเผชิญกับปัญหาหลักที่เกี่ยวข้องกับ 8 เป้าหมายของ SDGs ได้แก่:
- SDG 1: การขจัดความยากจน
- SDG 2: การขจัดความหิวโหย
- SDG 3: สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี
- SDG 8: งานที่มีคุณค่าและการเติบโตทางเศรษฐกิจ
- SDG 9: โครงสร้างพื้นฐาน นวัตกรรม และอุตสาหกรรม
- SDG 11: เมืองและชุมชนที่ยั่งยืน
- SDG 12: การผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืน
- SDG 17: หุ้นส่วนความร่วมมือเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
ค่าฝุ่น PM2.5 ที่สูงขึ้น ถูกจัดอยู่ใน SDG 11 (เมืองและชุมชนที่ยั่งยืน) ซึ่งสะท้อนถึง ปัญหามลพิษทางอากาศที่รุนแรงในหลายจังหวัดของภาคเหนือ
แม่ฮ่องสอนมีคะแนน SDG Index ต่ำสุด และเป็นจังหวัดที่เผชิญความท้าทายอย่างมากในเรื่อง:
- SDG 1: การขจัดความยากจน
- SDG 5: ความเท่าเทียมทางเพศ
- SDG 6: น้ำสะอาดและสุขาภิบาล
- SDG 11: เมืองและชุมชนที่ยั่งยืน
- SDG 13: การรับมือต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
- SDG 15: ระบบนิเวศบนบก
ขณะที่ ลำพูนมีคะแนน SDG Index สูงสุด ในภาคเหนือ แต่ยังต้องแก้ไขปัญหา สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี (SDG 3) และเมืองและชุมชนที่ยั่งยืน (SDG 11) ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อคุณภาพชีวิตของประชาชน
3 ปัญหาเร่งด่วนที่ภาคเหนือเผชิญ
- มลพิษ PM 2.5 ที่รุนแรงขึ้นทุกปี
- ภาคเหนือประสบปัญหาค่าฝุ่นสูงสุดในประเทศ
- มีผลต่อสุขภาพของประชาชน โดยเฉพาะเด็กและผู้สูงอายุ
- สังคมสูงวัย และมาตรการรองรับที่ยังไม่เพียงพอ
- ต้องพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมดูแลผู้สูงอายุ
- เพิ่มมาตรการสนับสนุนด้านสุขภาพและสวัสดิการ
- รายได้ต่ำและค่าครองชีพสูง
- รายได้ของประชาชนไม่สอดคล้องกับค่าครองชีพที่เพิ่มสูงขึ้น
- ปัญหาการเข้าถึงที่อยู่อาศัยยังเป็นอุปสรรคสำคัญ
แนวทางแก้ไขและข้อเสนอแนะ
- ศึกษาวิจัยผลกระทบและสาเหตุของ PM2.5
- พัฒนานโยบายแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองอย่างมีประสิทธิภาพ
- สนับสนุนเกษตรกรเปลี่ยนไปใช้วิธีการเผาที่ลดมลพิษ
- ปรับปรุงการจัดการศึกษาสู่ตลาดแรงงาน
- เชื่อมโยงการศึกษาให้ตรงกับความต้องการของภาคอุตสาหกรรม
- ส่งเสริมอาชีพใหม่ที่สอดคล้องกับเศรษฐกิจดิจิทัล
- เพิ่มการสนับสนุนด้านที่อยู่อาศัย
- วิจัยแนวทางช่วยให้ประชาชนเข้าถึงที่อยู่อาศัยที่เหมาะสม
- ลดความเหลื่อมล้ำด้านการถือครองที่ดิน
สถิติที่เกี่ยวข้อง
ข้อมูลจาก สำนักงานสถิติแห่งชาติ ปี 2567 ระบุว่า:
- ค่าฝุ่น PM2.5 ในภาคเหนือสูงกว่ามาตรฐานองค์การอนามัยโลก (WHO) ถึง 4 เท่า ในช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน
- ประชากรสูงวัย (60 ปีขึ้นไป) ในภาคเหนือคิดเป็น 22% ของประชากรทั้งหมด สูงกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศ
- รายได้เฉลี่ยของประชาชนในภาคเหนืออยู่ที่ 8,500 บาทต่อเดือน ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศที่ 12,000 บาท
สรุป
การพัฒนาที่ยั่งยืนในภาคเหนือยังเผชิญกับความท้าทายหลายด้าน โดยเฉพาะ ปัญหาฝุ่น PM2.5 สังคมสูงวัย และค่าครองชีพสูง ขณะที่ ลำพูนมีความก้าวหน้า แต่แม่ฮ่องสอนยังคงเป็นจังหวัดที่ต้องการความช่วยเหลืออย่างมาก เวทีระดมสมองครั้งนี้จึงเป็นก้าวสำคัญในการออกแบบแนวทางพัฒนาให้เหมาะสมกับพื้นที่
เครดิตภาพและข้อมูลจาก : สำนักงานสถิติแห่งชาติ, 2567 / สกสว.
NEWS UPDATE
