ขบวนผีขนลำปาง สืบสานประเพณีแปดเป็ง แจ้ซ้อน นักท่องเที่ยวแห่ชมคึกคัก
ประเพณีแปดเป็ง แจ้ซ้อน หนึ่งเดียวในลำปาง
ลำปาง, 11 พฤษภาคม 2568 – ซึ่งตรงกับวันวิสาขบูชา หรือที่ชาวล้านนาเรียกว่า “วันแปดเป็ง” ณ วัดศรีหลวงแจ้ซ้อน ตำบลแจ้ซ้อน อำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง ได้จัดงานประเพณีสำคัญประจำปี “สรงน้ำพระธาตุ ยกช่อฟ้า แปดเป็ง บุญบอกไฟ และขบวนผีขน” ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์สำคัญของชาวแจ้ซ้อน ที่สืบทอดวัฒนธรรมอันเก่าแก่มายาวนานกว่า 400 ปี จนกลายเป็นหนึ่งในประเพณีที่ได้รับความนิยมและความสนใจจากประชาชนและนักท่องเที่ยวทั่วประเทศ
พิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ สรงน้ำพระธาตุแจ้ซ้อน
ตั้งแต่เช้าตรู่ บรรยากาศภายในวัดศรีหลวงแจ้ซ้อนเต็มไปด้วยศรัทธาของประชาชนชาวลำปางและจังหวัดใกล้เคียง ที่พร้อมใจกันแต่งกายด้วยชุดพื้นเมืองมาร่วมพิธีกรรมสรงน้ำพระธาตุศักดิ์สิทธิ์ เพื่อเสริมสิริมงคลในชีวิต และอุทิศบุญกุศลแด่บรรพบุรุษผู้ล่วงลับ โดยพิธีนี้ได้จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือนแปด (เหนือ) ตามปฏิทินล้านนา
ภายในงานมีการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาอย่างครบถ้วนสมบูรณ์ ทั้งพิธีเจริญพระพุทธมนต์ พิธีบูชายกช่อฟ้าของพระอุโบสถ และพิธีจุดบั้งไฟหรือบุญบอกไฟ เพื่อถวายแด่ฟ้าดินและขอให้ฝนตกตามฤดูกาล ซึ่งเป็นความเชื่อที่ชาวล้านนาสืบทอดต่อกันมาช้านาน
ขบวนผีขน ไฮไลต์สำคัญสร้างสีสันในงาน
สิ่งที่ถือเป็นไฮไลต์ของงาน และได้รับความสนใจจากประชาชนและนักท่องเที่ยวเป็นจำนวนมาก คือ “ขบวนผีขน” หรือ “ผีโขน” ซึ่งเป็นการละเล่นพื้นบ้านที่ชาวแจ้ซ้อนภาคภูมิใจ โดยขบวนผีขนเริ่มต้นจากบริเวณวัดและเคลื่อนขบวนผ่านหมู่บ้าน สร้างความตื่นตาตื่นใจและเรียกเสียงฮือฮาจากผู้ที่มาร่วมงานเป็นอย่างมาก
ผีขนของชาวแจ้ซ้อนมีลักษณะเฉพาะตัว โดยผู้ร่วมขบวนจะแต่งกายด้วยชุดที่ทำจากเศษจีวรพระเก่าและวัสดุจากธรรมชาติ เช่น ใบไม้ ดอกไม้ รวมถึงเศษผ้าที่หาได้ตามท้องถิ่น ส่วนศีรษะผีขนจะทำจากตะกร้าสานไม้ไผ่ ห่อด้วยฝอยมะพร้าวและจีวรพระที่เก่าจนไม่สามารถใช้ได้แล้ว จากนั้นจะตกแต่งด้วยสีสันและรายละเอียดบนใบหน้าให้ดูน่ากลัวและขนลุก อีกทั้งยังมีการนำเส้นผมจริงหรือเส้นผมของผู้ที่เสียชีวิตแล้วมาติดไว้บนหัวผีขน สร้างความน่ากลัวสมจริง
ความเชื่อและการสืบทอดพิธีกรรมผีขน
ตามความเชื่อของชาวแจ้ซ้อน การเล่นผีขนนั้นถือว่าเป็นสิ่งที่สร้างความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต เชื่อกันว่า หากผู้ใดในชาติปัจจุบันหน้าตาไม่ดี ไร้คนรัก หากได้มีโอกาสร่วมเล่นผีขนแล้ว ในชาติหน้าจะเกิดมาหน้าตาดี มีคนรักและชื่นชอบ
ในอดีต ก่อนจะเริ่มขบวน ผู้เล่นจะต้องนำชุดผีขนไปทำพิธีอัญเชิญวิญญาณในป่าช้า โดยมีการเตรียมหมาก 1 คำ พลู 1 ใบ กล้วย 1 ลูก และข้าว 1 ปั้น เพื่อให้ดวงวิญญาณผู้ตายเข้ามาสิงในชุดผีขน จากนั้นเมื่อได้ยินเสียงฆ้องกลอง ดวงวิญญาณที่เข้ามาในชุดผีขนจะเริ่มออกมาร่ายรำและหลอกล้อกับผู้ชมสร้างความสนุกสนานในขบวนแห่
เมื่อการเล่นเสร็จสิ้น ผู้เล่นจะต้องนำชุดผีขนไปแขวนทิ้งไว้ในป่าช้า และทำพิธีชำระร่างกายด้วยน้ำขมิ้นส้มป่อย เพื่อชำระสิ่งไม่ดีออกจากร่างกายตามความเชื่อโบราณ
การอนุรักษ์วัฒนธรรมพื้นบ้านสู่ยุคปัจจุบัน
นายพิสันต์ จันทร์ศิลป์ วัฒนธรรมจังหวัดลำปาง เปิดเผยว่า ประเพณีแปดเป็งและขบวนผีขนนั้นได้รับการอนุรักษ์และสืบทอดอย่างจริงจังจากรุ่นสู่รุ่นกว่า 400 ปี ทำให้ปัจจุบันกลายเป็นอัตลักษณ์สำคัญทางวัฒนธรรมที่ช่วยดึงดูดนักท่องเที่ยวเข้าสู่จังหวัดลำปางเป็นจำนวนมากในแต่ละปี อีกทั้งยังช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจชุมชน และส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของจังหวัดลำปางอย่างยั่งยืน
บทวิเคราะห์และความสำคัญทางเศรษฐกิจ
ประเพณีดังกล่าวไม่เพียงแต่เป็นการสืบทอดความเชื่อทางศาสนาและวัฒนธรรมท้องถิ่น แต่ยังสามารถกระตุ้นเศรษฐกิจชุมชนและการท่องเที่ยวในจังหวัดลำปางได้เป็นอย่างดี นักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทุกปี ส่งผลให้มีการหมุนเวียนทางเศรษฐกิจภายในชุมชนอย่างชัดเจน โดยเฉพาะร้านค้า โรงแรม และร้านอาหารในพื้นที่ ซึ่งจะเป็นแนวทางสำคัญในการพัฒนาจังหวัดต่อไปในอนาคต
สถิติที่เกี่ยวข้อง
ข้อมูลจากสำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดลำปาง ปี 2567 ระบุว่า งานประเพณีแปดเป็งและขบวนผีขน มีนักท่องเที่ยวเข้าร่วมงานกว่า 15,000 คน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้าถึง 20% และสร้างรายได้หมุนเวียนในชุมชนกว่า 12 ล้านบาท (ที่มา: รายงานสำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดลำปาง ประจำปี 2567)
เครดิตภาพและข้อมูลจาก : รายงานสำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดลำปาง ประจำปี 2567
MOST POPULAR
FOLLOW ME
NEWS UPDATE
