โมเดอร์นาระงับการพัฒนาวัคซีน RSV สำหรับทารก หลังพบปัญหาร้ายแรงจากการทดลองทางคลินิก

เมื่อวันที่ 17 ธันวาคม 2567 ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) เปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับการระงับการพัฒนาวัคซีน RSV สำหรับเด็กเล็ก โดยบริษัทโมเดอร์นา หลังพบปัญหาร้ายแรงในระหว่างการทดลองทางคลินิก

ผลการทดลองที่ก่อให้เกิดความกังวล

โมเดอร์นาได้ทดลองวัคซีน RSV ชนิด mRNA สองรูปแบบ ได้แก่ วัคซีนป้องกัน RSV เพียงอย่างเดียว และวัคซีนแบบผสมที่ป้องกัน RSV และไวรัส hMPV ที่อยู่ในตระกูลเดียวกัน แต่ผลการทดลองในทารกอายุ 5-7 เดือนกลับพบว่า ทารก 5 คนจาก 40 คนที่ได้รับวัคซีน RSV เกิดการติดเชื้อ RSV รุนแรง เทียบกับ 1 คนจาก 20 คนในกลุ่มที่ได้รับยาหลอก ในส่วนของวัคซีนผสม ทารก 3 คนจาก 27 คนป่วยหนักจากการติดเชื้อ hMPV ในขณะที่กลุ่มที่ได้รับยาหลอกไม่พบผู้ป่วยรายใด

เหตุการณ์นี้ทำให้ต้องหยุดการทดลองวัคซีนทั้งสองรูปแบบเพื่อป้องกันความเสี่ยงเพิ่มเติม

ย้อนรอยความผิดพลาดในอดีต

สถานการณ์ที่เกิดขึ้นทำให้นักวิทยาศาสตร์หวนคิดถึงการทดลองวัคซีน RSV ในช่วงทศวรรษ 1960 ซึ่งพบว่า 80% ของเด็กที่ได้รับวัคซีนในครั้งนั้นต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล และมีผู้เสียชีวิต 2 ราย เนื่องจากวัคซีนกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันผิดปกติ ทำให้เกิดภาวะที่เรียกว่า “โรคที่รุนแรงจากวัคซีน” (Vaccine-Associated Enhanced Disease – VAED)

แม้ในปัจจุบันเทคโนโลยี mRNA จะมีประสิทธิภาพในวัคซีนสำหรับผู้ใหญ่ เช่น วัคซีนโควิด-19 แต่ระบบภูมิคุ้มกันของทารกยังไม่พัฒนาสมบูรณ์ ส่งผลให้การตอบสนองต่อวัคซีนอาจนำไปสู่ภาวะ VAED ได้