ด้านการดูแลสวัสดิภาพสัตว์

องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทยยังได้ใช้งบประมาณจากโครงการดังกล่าวในการปรับปรุงพื้นที่จัดแสดงฮิปโปโปเตมัสแคระ “หมูเด้ง” ที่สวนสัตว์เปิดเขาเขียว จังหวัดชลบุรี โดยเน้นการยกระดับความเป็นอยู่ของสัตว์ตามมาตรฐานสากล พร้อมทั้งกระจายทรัพยากรไปยังสวนสัตว์อีก 5 แห่งในเครือ เพื่อส่งเสริมการขยายพันธุ์สัตว์หายาก และปรับปรุงสิ่งแวดล้อมภายในสวนสัตว์ให้เหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของสัตว์ป่า

แผนดำเนินโครงการ “หมูเด้ง” เฟส 2

องค์การสวนสัตว์ฯ ได้เปิดตัวโครงการ “หมูเด้ง เฟส 2” อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 10 มกราคม 2568 ภายใต้แนวคิด “ชวนช่วยเพื่อนสัตว์ป่าและสนับสนุนการศึกษา” ซึ่งมีเป้าหมายในการระดมทุนต่อเนื่องจนถึงวันที่ 31 มกราคม 2569 เพื่อนำรายได้ไปใช้ในการดูแลสัตว์ทั้งในสวนสัตว์และในธรรมชาติ ตลอดจนสนับสนุนโครงการด้านการศึกษาเกี่ยวกับสัตว์ป่าในระดับเยาวชนและชุมชนท้องถิ่น

เสียงสะท้อนจากหลายภาคส่วน

ประชาชนในพื้นที่จังหวัดเชียงรายโดยเฉพาะในเขตโรงเรียนที่ได้รับการสนับสนุน ได้แสดงความขอบคุณต่อองค์การสวนสัตว์ฯ ที่ให้ความช่วยเหลืออย่างต่อเนื่อง ซึ่งช่วยลดภาระทางการเงินของโรงเรียนและผู้ปกครองในช่วงที่ประสบภัยพิบัติ ในขณะที่ภาคประชาสังคมบางส่วนเสนอให้มีการเปิดเผยรายชื่อโรงเรียนและรายละเอียดการใช้เงินเพื่อเพิ่มความโปร่งใสในการดำเนินโครงการ

ด้านนักอนุรักษ์บางรายแสดงความเห็นว่า การที่องค์การสวนสัตว์ฯ ให้ความสำคัญกับการยกระดับสวัสดิภาพสัตว์อย่างจริงจัง ถือเป็นก้าวสำคัญของการบริหารจัดการสวนสัตว์ในประเทศไทย แต่ขณะเดียวกันก็ควรมีมาตรการติดตามผลในระยะยาวเพื่อประเมินประสิทธิภาพและความยั่งยืนของโครงการให้ชัดเจนยิ่งขึ้น

สถิติที่เกี่ยวข้องกับโครงการ

• ยอดเงินบริจาคโครงการหมูเด้ง เฟสแรก: 5,100,000 บาท
• จำนวนพันธมิตรภาคเอกชนที่ร่วมสนับสนุน: 98 ราย
• จำนวนโรงเรียนที่ได้รับความช่วยเหลือ: 41 แห่ง (เชียงราย 17 แห่ง, เชียงใหม่ 10 แห่ง, ภาคใต้ 14 แห่ง)
• จำนวนที่นอนบริจาค: 200 ชุด (เชียงราย)
• จำนวนสวนสัตว์ที่ได้รับการสนับสนุนการพัฒนาสวัสดิภาพสัตว์: 6 แห่ง

ผู้นำชุมชน – หน่วยงานท้องถิ่นร่วมแรงร่วมใจ ขับเคลื่อนความเปลี่ยนแปลงอย่างยั่งยืน

นายมงคล เชื้อไทย นายกเทศมนตรีตำบลป่าแงะ กล่าวว่า การดำเนินงานครั้งนี้เป็นตัวอย่างที่ดีของความร่วมมือระดับท้องถิ่น ที่สามารถตอบสนองต่อความต้องการของประชาชนอย่างเป็นรูปธรรม และเห็นผลลัพธ์อย่างชัดเจน

“เราไม่ได้มองว่าเป็นแค่การสร้างหรือซ่อมบ้าน แต่เรากำลังคืนศักดิ์ศรีการใช้ชีวิตให้กับคนในชุมชน และช่วยให้พวกเขาสามารถดำรงชีวิตอย่างมั่นคงและปลอดภัยในบ้านของตนเอง” นายมงคล กล่าว

ด้านนายอำนาจ อินทร์ทอง ผู้แทนจากกองสาธารณสุข อบจ.เชียงราย กล่าวว่า กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพจังหวัดเชียงรายมีแนวทางการดำเนินงานที่สอดคล้องกับนโยบายด้านการดูแลประชากรกลุ่มเปราะบาง โดยเฉพาะผู้สูงอายุและคนพิการ ซึ่งในอนาคตจะมีสัดส่วนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในสังคมไทย

เสียงสะท้อนจากประชาชน – ความเปลี่ยนแปลงที่จับต้องได้

นางคำปัน อินทชัย อายุ 72 ปี หนึ่งในผู้ที่ได้รับการปรับปรุงบ้าน กล่าวด้วยน้ำเสียงตื้นตันว่า “แต่ก่อนเดินลำบากมาก ห้องน้ำก็ไม่มีราวจับ พอมีบ้านใหม่แบบนี้ก็รู้สึกปลอดภัยขึ้นเยอะ ไม่ต้องกลัวล้ม แล้วก็อุ่นใจที่มีคนมาช่วยดูแล”

ลูกหลานของนางคำปันยังกล่าวเพิ่มเติมว่า “ก่อนหน้านี้เวลาจะอาบน้ำหรือพาแม่ไปไหน ต้องช่วยกันหลายคน แต่ตอนนี้แม่สามารถทำอะไรได้เองหลายอย่าง ก็สบายใจขึ้นทั้งบ้าน”

ทัศนคติอย่างเป็นกลาง – สะท้อนทั้งโอกาสและข้อจำกัด

แม้โครงการดังกล่าวจะได้รับเสียงชื่นชมจากประชาชนและผู้นำชุมชนว่าเป็นก้าวย่างที่สำคัญในการสร้างความเปลี่ยนแปลง แต่ยังมีเสียงสะท้อนจากบางภาคส่วนว่า งบประมาณสนับสนุนยังไม่เพียงพอต่อความต้องการในภาพรวม และการคัดเลือกผู้ได้รับสิทธิ์ยังมีข้อจำกัดจากระเบียบราชการที่เข้มงวด

ผู้แทนจากเครือข่ายผู้พิการในจังหวัดเชียงราย ให้ความเห็นว่า “โครงการดี แต่ผู้ที่ยังเข้าไม่ถึงความช่วยเหลือก็ยังมีอีกมาก โดยเฉพาะในพื้นที่ห่างไกล หรือในครัวเรือนที่ไม่มีคนกลางช่วยประสานกับหน่วยงานท้องถิ่น”

ในด้านของหน่วยงานราชการ ยืนยันว่า กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพจังหวัดเชียงรายพร้อมเปิดรับข้อเสนอใหม่จากทุกพื้นที่ หากหน่วยงานท้องถิ่นสามารถจัดทำแผนที่ชัดเจน และมีข้อมูลสนับสนุนอย่างครบถ้วน โดยกระบวนการตรวจสอบและพิจารณาจะยึดตามหลักเกณฑ์เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมแก่ทุกฝ่าย

สถิติที่เกี่ยวข้อง

• จำนวนผู้รับการปรับปรุงที่อยู่อาศัยในตำบลป่าแงะ: 4 ราย (ปีงบประมาณ 2567)
• งบประมาณเฉลี่ยต่อหลัง: ประมาณ 50,000 – 80,000 บาท/หลัง (ขึ้นอยู่กับสภาพบ้าน)
• ผู้สูงอายุในจังหวัดเชียงราย (ปี 2567): ประมาณ 195,000 คน (คิดเป็นร้อยละ 21 ของประชากรทั้งหมด)
• คนพิการที่ขึ้นทะเบียนในจังหวัดเชียงราย: ประมาณ 49,000 คน (ข้อมูลจากกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ)
• หน่วยงานที่รับผิดชอบหลัก: กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพจังหวัดเชียงราย, องค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย, เทศบาลตำบลป่าแงะ, กองสาธารณสุข อบจ.เชียงราย

มาตรการเร่งด่วนจากรัฐ รับซื้อในราคานำตลาด

สำนักงานพาณิชย์จังหวัดเชียงราย พร้อมกรมการค้าภายใน ได้ดำเนินการประสานผู้รับซื้อภาคเอกชนให้รับซื้อหอมหัวใหญ่ในราคานำตลาด เพื่อช่วยพยุงราคาตลาดที่เหลือเพียง 5–6 บาท/กก. ณ วันที่ 22 มีนาคม 2568 ให้สูงขึ้นมาอยู่ที่ 10 บาท/กก.

เบื้องต้น มีการรับซื้อหอมหัวใหญ่จำนวน 10,000 กิโลกรัม และจะดำเนินการรับซื้อเพิ่มเติมในระยะถัดไป โดยวางแผนกระจายผลผลิตไปยังตลาดใหม่และเชื่อมโยงเครือข่ายการค้า เพื่อบรรเทาปัญหาอุปทานล้นตลาด

ตั้งคณะกรรมการ คพจ. เชียงราย เร่งหาทางออกระยะยาว

สำนักงานพาณิชย์จังหวัดเชียงรายประกาศเตรียมจัดประชุมคณะกรรมการแก้ไขปัญหาผลผลิตทางการเกษตรระดับจังหวัด (คพจ.) ในวันที่ 26 มีนาคม 2568 เพื่อร่วมกันกำหนดแนวทางเชิงนโยบายและมาตรการระยะยาวในการดูแลเกษตรกร

วาระสำคัญของการประชุมครั้งนี้ ได้แก่ การวางแผนตลาดล่วงหน้า การจัดทำระบบประกันรายได้ การสร้างเครือข่ายตลาดค้าส่งและตลาดอิเล็กทรอนิกส์ ตลอดจนการหารือแนวทางควบคุมการนำเข้าสินค้าเกษตรในช่วงฤดูผลผลิตออกมาก

เสียงจากภาคประชาชน ขอรัฐยืนหยัดช่วยเหลืออย่างจริงจัง

นายฐากูร ยะแสง ส.ส.เชียงราย เขต 3 กล่าวว่า “เมื่อเกษตรกรในพื้นที่ได้รับความเดือดร้อน ผมในฐานะตัวแทนประชาชนจะเร่งประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้หาทางช่วยเหลืออย่างเป็นรูปธรรมและทันต่อสถานการณ์”

ขณะที่เกษตรกรผู้ได้รับผลกระทบเรียกร้องให้รัฐบาลใช้มาตรการเร่งด่วน อาทิ หยุดนำเข้าสินค้าเกษตรในช่วงฤดูเก็บเกี่ยว หรือให้มีระบบโควตาควบคุม เพื่อไม่ให้กระทบต่อผลผลิตในประเทศซ้ำซากทุกปี

สถิติและแหล่งข้อมูลอ้างอิง

• ราคาหอมหัวใหญ่หน้าสวน ปี 2567: 12 บาท/กก.
• ราคาหน้าสวน ปี 2568: 6 บาท/กก.
• ราคาตลาด ณ วันที่ 22 มี.ค. 2568: 5 บาท/กก.
• ราคานำตลาดที่รัฐรับซื้อ: 10 บาท/กก.
• ปริมาณผลผลิตรับซื้อเบื้องต้น: 10,000 กิโลกรัม
• จำนวนเกษตรกรที่ได้รับผลกระทบ: กว่า 300 ราย
• ที่มา: สำนักงานพาณิชย์จังหวัดเชียงราย, กรมการค้าภายใน, นายฐากูร ยะแสง ส.ส.เชียงราย เขต 3

ความคิดเห็นอย่างเป็นกลาง

ฝ่ายเกษตรกรต้องการความคุ้มครองและราคาที่เป็นธรรม ขณะที่ฝ่ายรัฐพยายามแก้ไขปัญหาอย่างเร่งด่วนทั้งในเชิงนโยบายและปฏิบัติ ความยั่งยืนจะเกิดขึ้นได้หากมีการวางแผนตลาดอย่างรอบด้าน ควบคู่กับการเจรจาระหว่างประเทศในด้านการค้าและการเกษตร

การเตือนภัยยังไม่ทั่วถึงทั่วประเทศ

นายสมปอง รัศมิทัด นายก อบต.บางยอ จ.สมุทรปราการ เผยว่า แม้จะมีประตูระบายน้ำกว่า 34 จุด แต่ไม่มีระบบบริหารจัดการชัดเจน ทำให้พื้นที่บางกระเจ้าเผชิญกับน้ำทะเลหนุนถึง 8 เดือนต่อปี ขณะเดียวกัน ด้านพื้นที่ชายแดนใต้ นายดอเลาะอาลี สาแม ประธานเครือข่ายเตือนภัย กล่าวว่า แม้เครือข่ายจะสามารถแจ้งเตือนภัยล่วงหน้าได้ถึง 7 วัน แต่กลับไม่ได้รับความสนใจจากหน่วยงาน

กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศผลักดันแผนปรับตัวระดับประเทศ

นายปวิช เกศววงศ์ รองอธิบดีกรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า หน่วยงานได้ร่วมกันทำข้อตกลงกับอีก 6 หน่วยงานเพื่อร่วมกันผลักดันแผนปรับตัว ทั้งในมิติของน้ำ การเกษตร ความมั่นคงทางอาหาร และการย้ายถิ่นฐาน คาดว่าแผนปฏิบัติการจะสามารถดำเนินการจริงในระยะเวลาอันใกล้

เสียงจากประชาชน: ต้องการข้อมูล ความเข้าใจ และการมีส่วนร่วม

นางสาวเข็มอัปสร สิริสุขะ ผู้แทนประชาสัมพันธ์ สทนช. กล่าวว่า ประชาชนต้องตระหนักถึงปัญหาน้ำในระดับชีวิตประจำวัน ด้วยการเข้าถึงข้อมูลและร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการแก้ไขปัญหา โดยเฉพาะการลดก๊าซเรือนกระจกและการดูแลพื้นที่ป่าอย่างยั่งยืน

ความเคลื่อนไหวฝั่งเมียนมา: เสริมคันดิน-ขุดลอกแม่น้ำสาย

เมื่อวันที่ 23 มีนาคม ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ทางการเมียนมาเร่งดำเนินการเสริมคันดินริมแม่น้ำสายบริเวณสะพานมิตรภาพไทย-เมียนมาแห่งที่ 1 อย่างต่อเนื่อง ตามข้อตกลงร่วมกับรัฐบาลไทย โดยใช้ดินที่ขุดลอกจากแม่น้ำสายมาเสริมแนวตลิ่ง แต่อีก 45 จุดในฝั่งไทยยังไม่สามารถดำเนินการได้เพราะต้องรื้อสิ่งปลูกสร้างรุกล้ำออกให้หมดก่อน

ผลกระทบที่ยังหลงเหลือในเชียงราย

ที่ตลาดสายลมจอยและตลาดดอยเวา ชาวบ้านได้เริ่มฟื้นฟูบ้านและร้านค้ากลับมาเปิดอีกครั้ง แต่ยังไม่คึกคักเท่าก่อนน้ำท่วม นางเพ็ญ ส่องแสง ผู้ประกอบการในตลาดดอยเวาเล่าว่า บ้านในชุมชนเหมืองแดงเสียหายหนัก ใช้เวลานานในการล้างดินโคลน และยังไม่มีเงินเยียวยาค่าล้างบ้านแม้จะมีข่าวว่ารัฐอนุมัติเงินเพิ่มครอบครัวละ 10,000 บาทแล้วก็ตาม

จังหวัดเชียงรายจัดสรรงบเยียวยาเกือบ 300 ล้านบาท

สำนักงาน ปภ.จังหวัดเชียงราย รายงานว่า จังหวัดได้จัดสรรเงินทดรองราชการให้ อำเภอแม่สาย 134.7 ล้านบาท และ อำเภอเมืองเชียงราย 157.3 ล้านบาท รวมทั้งสิ้นกว่า 292 ล้านบาท เพื่อช่วยเหลือด้านค่าครองชีพและค่าล้างบ้านหลังน้ำท่วมปลายปี 2567 โดยมีกำหนดให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งดำเนินการภายใน 15 วัน พร้อมส่งรายงานผลใช้จ่ายให้จังหวัดรับทราบ

ข้อมูลสถิติที่เกี่ยวข้อง

• ค่าความเค็มสูงสุดในแม่น้ำเจ้าพระยา (ปี 2564): 3.2 กรัมต่อลิตร (ที่มา: กรมทรัพยากรน้ำ)
• ความเสียหายจากอุทกภัยปี 2567 ที่เชียงราย: 6,046 ล้านบาท (ที่มา: ปภ. จ.เชียงราย)
• งบประมาณเยียวยาในแม่สาย: 134,776,273 บาท (ที่มา: สำนักงานจังหวัดเชียงราย)
• จำนวนจุดรุกล้ำแม่น้ำสายที่ยังไม่รื้อถอน: 45 จุด (ที่มา: สำนักข่าวท้องถิ่น)

ทัศนคติจากทั้งสองฝ่าย

ฝ่ายประชาชน: ต้องการเห็นแผนแก้ปัญหาน้ำท่วมอย่างเป็นรูปธรรมและได้รับการเยียวยาอย่างทั่วถึง รู้สึกว่าการช่วยเหลือยังล่าช้าและไม่เท่าเทียม

ฝ่ายภาครัฐ: ยืนยันว่ามีการจัดสรรงบประมาณและมาตรการรับมือในทุกระดับ พร้อมผลักดันแผนงานระยะยาวเพื่อการปรับตัวอย่างยั่งยืน

ความร่วมมือของทุกภาคส่วน คือหัวใจของความสำเร็จ

นางวาสนา ลำเปิงมี สมาชิกสภา อบจ.เชียงราย เขต 2 อำเภอเชียงของ กล่าวเพิ่มเติมว่า “ความสำเร็จของโครงการในวันนี้ เกิดขึ้นจากความร่วมมือของทุกฝ่าย ทั้งภาครัฐ ภาคประชาสังคม และชุมชนที่ร่วมกันผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างแท้จริง”

โครงการนี้ไม่เพียงมุ่งหวังให้เกิดการปรับปรุงเชิงกายภาพเท่านั้น แต่ยังส่งเสริมการมีส่วนร่วมของครอบครัวและชุมชนในการดูแลผู้มีภาวะพึ่งพิงอย่างยั่งยืน

สะท้อนนโยบาย “อยู่ที่ไหน ก็ใกล้หมอ” ในทางปฏิบัติ

นโยบาย “โฮงยาใกล้บ้าน Plus” เป็นหนึ่งในแนวทางสำคัญของ อบจ.เชียงราย ที่ต้องการยกระดับ รพ.สต. ให้กลายเป็นศูนย์สุขภาพชุมชนที่มีความพร้อมในการให้บริการประชาชนอย่างทั่วถึง และครอบคลุมทั้งมิติทางการแพทย์ พยาบาล ทันตกรรม และการฟื้นฟูสมรรถภาพ

ในอนาคต อบจ.เชียงรายมีแผนขยายบริการรูปแบบเดียวกันนี้ไปยัง รพ.สต. แห่งอื่นทั่วจังหวัด โดยเน้นการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ควบคู่กับการฝึกอบรมบุคลากรให้สามารถตอบสนองต่อความต้องการด้านสุขภาพของประชาชนในแต่ละพื้นที่

ทัศนะจากทั้งสองฝ่าย: มิติที่แตกต่างแต่ร่วมสร้างสรรค์

ฝ่ายสนับสนุนโครงการ เห็นว่าแนวทางของ อบจ.เชียงราย เป็นแบบอย่างที่ดีของการกระจายบริการสาธารณสุขอย่างเป็นธรรม ลดความเหลื่อมล้ำในด้านการเข้าถึงบริการสุขภาพ และสร้างมาตรฐานชีวิตที่ดีให้แก่ผู้เปราะบางในสังคม

อีกมุมหนึ่งของการวิพากษ์ มีข้อเสนอว่าการดำเนินโครงการลักษณะนี้ควรมีการติดตามผลอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้มั่นใจว่าทรัพยากรที่ลงไปในพื้นที่เกิดประสิทธิภาพสูงสุด บางความเห็นยังตั้งข้อสังเกตว่าควรมีการประเมินความพึงพอใจของผู้รับบริการ และรายงานความคืบหน้าสู่สาธารณะเพื่อสร้างความโปร่งใส

สถิติที่เกี่ยวข้องกับข่าว

• จำนวนประชากรในพื้นที่ตำบลบุญเรือง อำเภอเชียงของ ปี 2567 มีประมาณ 8,540 คน โดยมีผู้สูงอายุร้อยละ 20.3% และผู้พิการที่ขึ้นทะเบียนกับหน่วยงานรัฐมากกว่า 215 คน
  (ที่มา: สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเชียงของ, 2567)
• จังหวัดเชียงรายมีจำนวน รพ.สต. ทั้งหมด 192 แห่ง โดยมีเพียง 8 แห่ง ที่มีทันตแพทย์ประจำแบบหมุนเวียน
  (ที่มา: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย, 2567)
• ในปีงบประมาณ 2566 กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพจังหวัดเชียงราย สนับสนุนการปรับปรุงบ้านสำหรับผู้มีภาวะพึ่งพิงไปแล้ว 78 ครัวเรือน และคาดว่าในปี 2568 จะเพิ่มขึ้นเป็น 120 ครัวเรือน
  (ที่มา: กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพจังหวัดเชียงราย, 2567)
• จากผลสำรวจปี 2566 พบว่า ผู้สูงอายุในพื้นที่เชียงรายที่มีปัญหาด้านการเข้าถึงบริการทันตกรรม ร้อยละ 64.7%
  (ที่มา: ศูนย์วิจัยสุขภาพชุมชนภาคเหนือ, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2566)

ไทย-จีน-เมียนมา ร่วมผลักดันโครงการเสริมสร้างการปรับตัวของชุมชนเมือง

หนึ่งในโครงการสำคัญที่กำลังอยู่ในระหว่างการพิจารณาของรัฐบาลจีน คือ “โครงการเสริมสร้างการปรับตัวของชุมชนเมืองต่อภาวะอุทกภัยภายใต้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” ซึ่งเน้นการพัฒนาเทคโนโลยีระบบแจ้งเตือนภัยล่วงหน้า การประเมินความต้องการของชุมชน การพัฒนาระบบสนับสนุนการตัดสินใจ และการอบรมเพื่อเสริมศักยภาพชุมชน

นอกจากนี้ ยังมีการวางแผนจัดประชุมเชิงปฏิบัติการร่วม 3 ประเทศ ได้แก่ ไทย เมียนมา และจีน เพื่อแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ เทคโนโลยี และแนวทางปฏิบัติที่มีประสิทธิภาพในระดับภูมิภาค

ลงพื้นที่ศึกษาผลกระทบอุทกภัยในแม่สาย – ท่าขี้เหล็ก

ก่อนหน้านี้ ระหว่างวันที่ 15-16 พฤศจิกายน 2567 คณะผู้แทนจากสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) และผู้แทนจากจีน ได้ลงพื้นที่อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย และท่าขี้เหล็ก ประเทศเมียนมา เพื่อติดตามสถานการณ์และประเมินความเสียหายจากอุทกภัยที่เกิดขึ้น รวมถึงสำรวจโครงสร้างพื้นฐานในจุดเสี่ยง เช่น สถานีสูบน้ำ สะพานข้ามแม่น้ำ และตลาดท้องถิ่น

ภาพรวมของการสำรวจและประชุมหารือในครั้งนั้น นำไปสู่ข้อเสนอเบื้องต้นเพื่อวางแผนติดตั้งสถานีตรวจวัดข้อมูลอุตุ – อุทกวิทยาในบริเวณต้นน้ำสาย – รวก ซึ่งคาดว่าจะช่วยให้ระบบแจ้งเตือนภัยในพื้นที่มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

แสดงความเห็นสองด้านต่อความร่วมมือดังกล่าว

ฝ่ายสนับสนุนความร่วมมือไทย-จีน มองว่าการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และเทคโนโลยีด้านการบริหารจัดการน้ำ จะช่วยยกระดับความสามารถของชุมชนไทยในการตั้งรับภัยพิบัติ และเป็นโอกาสในการเข้าถึงแหล่งทุนจากต่างประเทศ โดยเฉพาะในพื้นที่ชายแดนที่ยังขาดการพัฒนาอย่างทั่วถึง

ฝ่ายที่มีความกังวล บางฝ่ายตั้งข้อสังเกตว่า ความร่วมมือภายใต้กรอบพหุภาคีที่มีจีนเป็นผู้นำ อาจมีอิทธิพลต่อทิศทางการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในภูมิภาคมากเกินไป และอาจกระทบต่ออธิปไตยด้านสิ่งแวดล้อมในระยะยาว หากไม่มีการกำหนดเงื่อนไขที่ชัดเจนในการแบ่งปันข้อมูลและประโยชน์ร่วมกัน

สถิติที่เกี่ยวข้อง

• พื้นที่ได้รับผลกระทบจากน้ำท่วมในอำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย ปี 2567 รวมกว่า 9,200 ไร่ (ข้อมูลจาก สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ, 2567)
• จำนวนประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากอุทกภัยในพื้นที่ชายแดนไทย-เมียนมา ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา เฉลี่ยปีละ 13,000 คน (สำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.เชียงราย, 2567)
• จำนวนสถานีตรวจวัดน้ำในพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทยที่เชื่อมโยงระบบกับจีน ปัจจุบันมี 12 แห่ง (กรมทรัพยากรน้ำ, 2568)
• กองทุนพิเศษแม่โขง – ล้านช้าง (MLC Special Fund) จัดสรรงบประมาณสนับสนุนโครงการร่วมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมกว่า 1,000 ล้านบาทต่อปี (สำนักงานความร่วมมือแม่โขง-ล้านช้าง, 2567)

หน่วยงานภาครัฐเร่งสำรวจและฟื้นฟูความเสียหายอย่างเร่งด่วน

ในเบื้องต้น หน่วยงานท้องถิ่น เช่น องค์การบริหารส่วนตำบลแม่อ้อ ได้ประสานกับสำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดเชียงราย (ปภ.จ.เชียงราย) เพื่อเร่งจัดส่งกำลังพลและเครื่องมือเข้าเคลียร์พื้นที่ซากปรักหักพัง และจัดหาที่พักชั่วคราวให้กับครัวเรือนที่ไม่สามารถอยู่อาศัยได้ พร้อมเร่งประเมินความเสียหายรายครัวเรือนเพื่อให้ความช่วยเหลือเยียวยาตามระเบียบของทางราชการ

ขณะเดียวกันเหล่ากาชาดจังหวัดเชียงราย และเครือข่ายภาคประชาชน ได้ลงพื้นที่นำถุงยังชีพ ซึ่งประกอบด้วยข้าวสาร อาหารแห้ง น้ำดื่ม ยารักษาโรค และเครื่องนุ่งห่ม แจกจ่ายให้แก่ผู้ประสบภัยโดยตรง เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนในช่วงวิกฤต

ผู้ว่าฯ ย้ำความห่วงใย พร้อมสั่งการให้ช่วยเหลืออย่างทั่วถึงและรวดเร็ว

ในการพบปะประชาชน นายชรินทร์ ทองสุข ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย ได้กล่าวให้กำลังใจชาวบ้านที่ได้รับความเสียหาย พร้อมเน้นย้ำให้ทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องบูรณาการการทำงานอย่างใกล้ชิด เพื่อให้ความช่วยเหลืออย่างครอบคลุมโดยไม่ตกหล่น

“เหตุการณ์ในครั้งนี้ถือเป็นภัยธรรมชาติที่ไม่อาจคาดการณ์ได้ แต่เราต้องร่วมกันฟื้นฟูอย่างเป็นระบบ โดยเน้นการทำงานที่โปร่งใส ทันต่อสถานการณ์ และเข้าถึงประชาชนในทุกครัวเรือน โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง เช่น ผู้สูงอายุ เด็ก ผู้ป่วยติดเตียง และผู้พิการ” นายชรินทร์กล่าว

ภัยพิบัติกับแนวโน้มที่เพิ่มขึ้นในเขตภาคเหนือ

จากข้อมูลของกรมอุตุนิยมวิทยา ระบุว่าช่วงเดือนมีนาคม-เมษายนของทุกปี คือช่วงฤดูเปลี่ยนผ่าน ซึ่งมักเกิดพายุฤดูร้อนในหลายพื้นที่ของประเทศไทย โดยเฉพาะในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่มีความเสี่ยงสูงจากกระแสลมร้อนและกระแสลมเย็นปะทะกัน ส่งผลให้เกิดพายุฝนฟ้าคะนอง ลมกระโชกแรง และลูกเห็บตกได้

กรณีตำบลแม่อ้อ อำเภอพาน ก็เป็นหนึ่งในพื้นที่ที่เผชิญกับความเปลี่ยนแปลงทางสภาพอากาศอย่างฉับพลันในช่วงต้นปี 2568 โดยเหตุวาตภัยครั้งนี้นับเป็นเหตุการณ์ใหญ่ที่เกิดขึ้นเป็นครั้งที่ 2 ภายในระยะเวลาไม่ถึง 3 ปี หลังจากเหตุการณ์ลักษณะเดียวกันที่เคยเกิดขึ้นในปี 2566 ซึ่งทำให้บ้านเรือนเสียหายกว่า 250 หลังคาเรือน

ความคิดเห็นจาก 2 มุมมอง: บทบาทรัฐและความเข้มแข็งของชุมชน

ฝ่ายสนับสนุนภาครัฐ มองว่า การลงพื้นที่ของผู้ว่าราชการจังหวัดและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เป็นการแสดงความห่วงใยต่อประชาชนอย่างเป็นรูปธรรม พร้อมยอมรับว่าในภาวะวิกฤต รัฐมีบทบาทสำคัญในการระดมสรรพกำลังและงบประมาณเพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยได้อย่างทันเวลา ซึ่งสะท้อนถึงความพร้อมของระบบการบริหารจัดการภัยพิบัติของไทยในระดับหนึ่ง

ขณะที่ฝ่ายวิจารณ์ ชี้ให้เห็นว่าการช่วยเหลือผู้ประสบภัยยังคงเผชิญปัญหาการสำรวจที่ล่าช้า การขาดแคลนเครื่องมือหนักและบุคลากรในพื้นที่ และบางรายที่ยังตกหล่นจากการได้รับความช่วยเหลือในระยะเริ่มต้น จึงเสนอให้มีการวางระบบสำรองฉุกเฉินแบบถาวร เช่น การจัดตั้งคลังยังชีพในแต่ละตำบล การฝึกอบรมอาสาสมัครให้สามารถช่วยเหลือเบื้องต้นได้โดยไม่ต้องรอคำสั่งจากส่วนกลาง

เสียงสะท้อนจากทั้งสองฝ่ายชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการเสริมสร้าง “ความพร้อมเชิงระบบ” ทั้งในเชิงโครงสร้าง การสื่อสาร และกลไกความร่วมมือระหว่างรัฐกับชุมชน เพื่อให้การจัดการภัยพิบัติในอนาคตมีประสิทธิภาพและยั่งยืนมากยิ่งขึ้น

สถิติและข้อมูลที่เกี่ยวข้อง

• จำนวนครัวเรือนที่ได้รับผลกระทบจากวาตภัยในตำบลแม่อ้อ ครั้งล่าสุด (มีนาคม 2568): กว่า 300 ครัวเรือน
  ที่มา: องค์การบริหารส่วนตำบลแม่อ้อ, รายงานสถานการณ์ ณ วันที่ 20 มีนาคม 2568
• เหตุวาตภัยที่เกิดขึ้นในอำเภอพาน ปี 2566 มีบ้านเรือนเสียหายรวม 251 ครัวเรือน
  ที่มา: สำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดเชียงราย (ปภ.จ.เชียงราย), รายงานภัยพิบัติประจำปี 2566
• ช่วงเวลาที่เกิดพายุฤดูร้อนในประเทศไทยส่วนใหญ่: เดือนมีนาคม–เมษายน ของทุกปี
  ที่มา: กรมอุตุนิยมวิทยา, รายงานแนวโน้มสภาพอากาศประจำปี 2567
• จังหวัดเชียงรายมีครัวเรือนที่อาศัยในพื้นที่เสี่ยงวาตภัยกว่า 12,000 ครัวเรือน
  ที่มา: กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย, ฐานข้อมูลแผนที่ภัยพิบัติแห่งชาติ พ.ศ. 2566

• รางวัลอาสาสมัครดีเด่น ประจำปี 2567 ได้แก่ นายนพพล ทาเนตร จากองค์การบริหารส่วนตำบลต้า อำเภอขุนตาล

การมอบรางวัลดังกล่าวไม่เพียงเป็นการแสดงความขอบคุณต่อผู้มีบทบาทสำคัญในพื้นที่ แต่ยังเป็นการกระตุ้นและส่งเสริมให้เกิดแรงจูงใจในการปฏิบัติหน้าที่ของสมาชิก อปพร. ทั่วทั้งจังหวัด

สานต่อความเข้มแข็ง สู่อนาคตการบริหารจัดการภัยพิบัติ

ในการกล่าวสุนทรพจน์ในพิธีเปิดงาน นายชรินทร์ ทองสุข ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย ได้กล่าวยกย่องบทบาทของ อปพร. ว่าเป็น “กลไกสำคัญของสังคมไทย” ที่ได้อุทิศตนในการรักษาความปลอดภัยให้กับประชาชนมาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลากว่า 46 ปี พร้อมกล่าวว่า “สิ่งสำคัญในวันนี้คือ การสร้างความพร้อมให้กับ อปพร. ทุกระดับ ให้มีทักษะความรู้ที่ทันสมัย มีระบบการฝึกอบรมที่ตอบโจทย์สถานการณ์ และสามารถปรับตัวได้ทันต่อภัยคุกคามรูปแบบใหม่ในอนาคต ไม่ว่าจะเป็นภัยพิบัติจากธรรมชาติหรือภัยที่เกิดจากมนุษย์”

เขาเน้นย้ำว่า “อปพร. ไม่ใช่เพียงผู้ช่วยเหลือยามเกิดภัย แต่ยังเป็นผู้สร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน และเป็นสะพานเชื่อมโยงความร่วมมือระหว่างภาครัฐและประชาชนในการพัฒนาสังคมอย่างยั่งยืน”

บทบาท อปพร. ต่อระบบความมั่นคงในระดับท้องถิ่น

ศูนย์ อปพร. นับเป็นหน่วยงานที่มีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนการบริหารจัดการภัยพิบัติในระดับท้องถิ่น โดยปฏิบัติหน้าที่ทั้งการเฝ้าระวัง แจ้งเตือนภัย ให้ความช่วยเหลือเบื้องต้น จัดตั้งศูนย์พักพิง และประสานงานกับหน่วยงานภาครัฐในการฟื้นฟูพื้นที่หลังเกิดเหตุ

ในระดับประเทศ มีอาสาสมัคร อปพร. ทั่วประเทศกว่า 1.2 ล้านคน (อ้างอิงจากกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย, พ.ศ. 2566) โดยในจังหวัดเชียงรายมีสมาชิก อปพร. อยู่ทั้งสิ้นกว่า 7,500 คน ซึ่งถูกกระจายตัวตามพื้นที่ต่าง ๆ ทั้งในเขตเทศบาลและองค์การบริหารส่วนตำบล เพื่อดูแลและคุ้มครองชีวิตประชาชนในพื้นที่ห่างไกลที่มักจะเป็นจุดเสี่ยงภัยพิบัติ เช่น น้ำหลาก ดินถล่ม ไฟป่า และอุทกภัยซ้ำซาก

ความเห็นจากสองมุมมอง: สนับสนุน-ท้าทายการดำเนินงาน

ฝ่ายสนับสนุน มองว่า อปพร. เป็นพลังอาสาสมัครที่มีคุณค่าต่อสังคม โดยเฉพาะในช่วงเวลาวิกฤต อปพร. สามารถเข้าถึงพื้นที่ได้อย่างรวดเร็ว และมีความใกล้ชิดกับประชาชนในชุมชน จึงสามารถดำเนินการช่วยเหลือได้อย่างทันท่วงที ซึ่งแตกต่างจากหน่วยงานภาครัฐที่อาจใช้เวลานานกว่าในการจัดกำลังลงพื้นที่

ขณะที่ฝ่ายวิพากษ์วิจารณ์ ชี้ว่า การบริหารจัดการ อปพร. ในหลายพื้นที่ยังขาดระบบสนับสนุนด้านงบประมาณและอุปกรณ์ปฏิบัติงานที่เพียงพอ ทำให้อาสาสมัครต้องใช้ทรัพยากรส่วนตัวในการปฏิบัติภารกิจ รวมถึงบางพื้นที่ยังขาดการฝึกอบรมต่อเนื่อง ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการช่วยเหลือประชาชนลดลง

ข้อเสนอจากทั้งสองฝ่ายสะท้อนถึงความจำเป็นในการจัดสรรทรัพยากรอย่างเหมาะสม ควบคู่ไปกับการวางแผนพัฒนาศักยภาพของ อปพร. ให้ทันสมัยและมีความยั่งยืนมากยิ่งขึ้นในระยะยาว

สถิติและข้อมูลอ้างอิง

• จำนวนสมาชิก อปพร. ทั่วประเทศ: 1.2 ล้านคน
  ที่มา: กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย, รายงานประจำปี พ.ศ. 2566
• จำนวนสมาชิก อปพร. จังหวัดเชียงราย: ประมาณ 7,500 คน
  ที่มา: ศูนย์ อปพร. จังหวัดเชียงราย, สถิติ ณ วันที่ 1 มีนาคม 2568
• ระยะเวลาดำเนินงานของ อปพร. ทั่วประเทศ: มากกว่า 46 ปี
  ที่มา: พระราชบัญญัติป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ. 2550 และแก้ไขเพิ่มเติม