Month: August 2025

Categories
AROUND CHIANG RAI CULTURE

ตักบาตรพระขี่ม้า แม่จันปลุกพลังศรัทธา ฟื้นวิถีล้านนา สู่นวัตกรรมวัฒนธรรม

  • August 2025

ตักบาตรพระขี่ม้า แม่จันปลุกพลังศรัทธา ฟื้นวิถีล้านนาโบราณ สู่นวัตกรรมวัฒนธรรมที่ชุมชนร่วมสร้าง

เชียงราย, 18 สิงหาคม 2568 – ประเพณี “ตักบาตรพระขี่ม้า” ที่วัดถ้ำป่าอาชาทอง ต.ศรีค้ำ อ.แม่จัน จ.เชียงราย กลับมาเป็นข่าวเด่นอีกครั้ง เพราะไม่ใช่เพียงภาพงามตาของพระสงฆ์บนหลังม้า หากแต่เป็น “แบบฝึกหัดร่วมสมัย” ของสังคมท้องถิ่นในการชุบชีวิตภูมิปัญญาล้านนา สร้างพื้นที่เรียนรู้ข้ามรุ่น และต่อยอดเศรษฐกิจชุมชนอย่างพอเพียง กิจกรรมครั้งนี้จัดเป็นครั้งที่ 4 ของปีงบประมาณ 2568 อยู่ภายใต้โครงการ “เข้าวัดปฏิบัติธรรมวันธรรมสวนะ ศรัทธาอิ่มบุญ อุดหนุนชุมชน” โดยสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชียงรายร่วมกับวัดถ้ำป่าอาชาทอง จุดสังเกตที่ควรจับตา ได้แก่ (1) การใช้ “วันธรรมสวนะ” เป็นจุดศูนย์ถ่วงให้ชุมชนกลับมาพบกันในวัด (2) การแปะป้าย “อุดหนุนชุมชน” ควบคู่การทำบุญ สื่อถึงแนวทางวัฒนธรรมที่เกื้อกูลเศรษฐกิจฐานราก และ (3) การเล่าเรื่อง “พระขี่ม้า” ในฐานะสัญลักษณ์การเข้าถึงพื้นที่ห่างไกลของศาสนา ซึ่งมีนัยต่อการออกแบบบริการสาธารณะในปัจจุบันอย่างน่าคิด ปมหัวข้อสำคัญที่บทความนี้จะพาไปคลี่คลาย คือ เหตุผลที่ประเพณีนี้ยังทรงพลังในยุคดิจิทัล, ผลลัพธ์เชิงสังคม–การศึกษา–เศรษฐกิจที่เกิดกับชุมชน, และ เงื่อนไขความยั่งยืน ของการสืบสานให้สอดรับมาตรฐานความปลอดภัยและสวัสดิภาพสัตว์ ตลอดจนบทบาทของหน่วยงานรัฐ–ศาสนา–สังคมในฐานะหุ้นส่วนทางวัฒนธรรม

เช้าตรู่วันธรรมสวนะ กลิ่นอายล้านนากลับมาเคลื่อนไหว

เชียงราย, 15 สิงหาคม 2568 – ดอยเขียวชอุ่มของแม่จัน เสียงสาธุการแผ่วเบาไหลรวมกับจังหวะก้าวเท้าม้าบนลานวัดถ้ำป่าอาชาทอง ผู้คนหลากวัยยืนเรียงรายอย่างสงบ มือประคองปิ่นโต ข้าวปลาอาหาร และผลไม้ตามฤดูกาล ขณะพระครูบาเหนือชัย โฆสิโต เจ้าอาวาส ขี่ม้านำหน้าพระภิกษุออกบิณฑบาต ภาพที่เคยพบเห็นในหน้าประวัติศาสตร์ท้องถิ่นกลับปรากฏอีกครั้ง—ไม่ใช่เพื่อ “ย้อนอดีต” แบบพิธีกรรมตัวอย่าง หากแต่เพื่อย้ำว่า “ความหมาย” ของศาสนาและชุมชน ยังเดินทางมาถึงผู้คนได้เสมอ เมื่อมีช่องทางและภาษาที่เหมาะสม

กิจกรรมครั้งนี้คือครั้งที่ 4 ของปีงบประมาณ 2568 จัดโดย สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ร่วมกับ วัดถ้ำป่าอาชาทอง ภายใต้กรอบ โครงการเข้าวัดปฏิบัติธรรมวันธรรมสวนะ ศรัทธาอิ่มบุญ อุดหนุนชุมชน จุดมุ่งหมายคือให้พุทธศาสนิกชนได้ทำบุญ ฟังธรรม เจริญจิตภาวนา และมองเห็น “ดีเอ็นเอวัฒนธรรม” ของตนเองอย่างเป็นรูปธรรม พร้อมเชื่อมโยงกับเศรษฐกิจชุมชนอย่างพอดีพองาม

ความหมายร่วมสมัยของ “พระขี่ม้า” สัญลักษณ์การเข้าถึงผู้คนในพื้นที่ยากลำบาก

อดีตล้านนาคือภูมิประเทศของดอยสูง ป่าลึก ลำห้วยซับซ้อน จึงไม่แปลกที่ ม้า จะเป็นพาหนะคู่ชีวิตของทั้งชาวบ้านและพระสงฆ์ การบิณฑบาตด้วยม้าจึงเกิดจาก “ความจำเป็น” มากกว่าความแปลกประหลาด และยังทำให้ศาสนา “ไปถึง” บ้านเรือนที่อยู่ห่างไกล—นี่คือเหตุผลที่ประเพณีนี้ฝังรากในจิตใจผู้คน และยังทำหน้าที่เป็น “สื่อกลาง” ระหว่างพระกับโยมอย่างทรงพลัง

ในปัจจุบัน ความจำเป็นด้านภูมิประเทศอาจลดลง แต่ สัญลักษณ์ ของการเข้าถึงยังคงทำงาน โดยเฉพาะในยุคที่ชุมชนกระจัดกระจายและคนรุ่นใหม่เติบโตกับหน้าจอ การเห็นพระออกบิณฑบาตบนหลังม้าไม่เพียงสร้างความประทับใจ หากยัง ตั้งคำถามชวนคิด ว่า “เราจะทำอย่างไรให้ศาสนาเข้าถึงหัวใจผู้คนได้รวดเร็วและตรงบริบท เหมือนที่ม้าเคยทำหน้าที่นั้นในอดีต” นี่คือบทสนทนาที่ประเพณีเก่าแก่กำลังก่อรูปให้เกิดขึ้นใหม่

วันธรรมสวนะ เข็มทิศเวลาเชิงวัฒนธรรมของชุมชน

วันธรรมสวนะ คือวันฟังธรรม–รักษาศีล–เจริญภาวนาในแต่ละเดือนจันทรคติ (โดยมากตรงกับขึ้น/แรม 8 ค่ำ และ 15 ค่ำ) ถือเป็น “จังหวะเวลา” ที่ทำให้ผู้คนมีช่วงหยุดเพื่อชำระใจและทบทวนการดำเนินชีวิต การผูกกิจกรรม “ตักบาตรพระขี่ม้า” เข้ากับวันธรรมสวนะ จึงเป็นการ “ตั้งวงจร” ที่หล่อเลี้ยงทั้งศรัทธาและชุมชน—เมื่อมีรอบเวลา ชุมชนก็มีจุดนัดพบ เมื่อมีจุดนัดพบ การมีส่วนร่วมก็เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่าจนกลายเป็นวัฒนธรรมร่วม

ในเช้าวันนี้ ภายหลังพิธีตักบาตร มีการฟังธรรมเทศนาและเจริญจิตภาวนาตามลำดับ ผู้มาร่วมงานตั้งใจเงียบสงบ หลายคนปิดโทรศัพท์ วางงานด่วนไว้ข้างกาย เพื่อ “อยู่กับลมหายใจ” และ “ฟังเสียงของตัวเอง” อีกครั้ง—ความเรียบง่ายเช่นนี้คือความซับซ้อนในยุคดิจิทัล ซึ่งมักหาได้ยากในวันธรรมดา

“ศรัทธาอิ่มบุญ อุดหนุนชุมชน” วัด–โรงเรียน–เครือข่ายวัฒนธรรม ร้อยมือเป็นหนึ่ง

ความโดดเด่นของงานครั้งนี้ คือการทำงานแบบบูรณาการระหว่างหน่วยงานรัฐ ศาสนา การศึกษา และภาคประชาสังคม สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ทำหน้าที่เป็นแกนกลางด้านนโยบายและงบประมาณ วัดถ้ำป่าอาชาทอง เป็นเจ้าภาพเชิงพื้นที่ โรงเรียนบ้านหนองแหย่ง นำโดยนางสาวสุภาภรณ์ ธรรมสอน พร้อมทั้งคณะครูและนักเรียน ร่วมเรียนรู้เชิงปฏิบัติการด้านศิลปวัฒนธรรม ขณะที่ เครือข่ายสภาวัฒนธรรม ในพื้นที่ระดมพลังจิตอาสาและทุนทางสังคม ทั้งหมดนี้สะท้อน “โมเดลสามเหลี่ยม” ที่ให้วัด–ชุมชน–โรงเรียนหนุนเสริมกัน

สโลแกน “อุดหนุนชุมชน” ไม่ได้ตั้งเพื่อความไพเราะ หากแต่ตอกย้ำ วงจรเศรษฐกิจวัฒนธรรม ระดับฐานราก—ผู้คนมาทำบุญ ฟังธรรม และในขณะเดียวกันก็สนับสนุนสินค้าและบริการจากชาวบ้านในละแวกวัด เกิดการหมุนเวียนรายได้เล็กๆ ที่สัมผัสได้จริง ไม่ฟุ้งฝันเกินไป และเดินไปพร้อมกับศรัทธา

สถิติที่ชี้ทิศ จาก “ครั้งที่ 1–4” ไปสู่ “ปฏิทินวัฒนธรรมประจำปี”

ปีงบประมาณ 2568 กิจกรรม “ตักบาตรพระขี่ม้า” จัดแล้ว 4 ครั้ง ภายใต้กรอบโครงการเดียวกัน การทำซ้ำอย่างสม่ำเสมอสร้าง “ความคุ้นชิน” และเปิดโอกาสให้ทีมปฏิบัติงานปรับระบบหลังบ้านให้ดีขึ้นเรื่อยๆ ไม่ว่าจะเป็น แผนจราจร, จุดนัดหมาย, พื้นที่พักม้า, แนวทางสื่อสารกับสาธารณะ, หรือ ขั้นตอนสั้นๆ สำหรับผู้ร่วมงานครั้งแรก เมื่อครบรอบปี ข้อมูลจาก 4 ครั้งนี้จะกลายเป็น ฐานวิชาการ สำหรับออกแบบ “ปฏิทินวัฒนธรรม” ที่เท่าทันความเสี่ยงและความต้องการของคนในพื้นที่จริง

ตัวเลขชวนคิด
• วันธรรมสวนะในหนึ่งเดือนโดยทั่วไปมี 4 ครั้ง (ขึ้น/แรม 8 ค่ำ และ 15 ค่ำ)
• การจัดกิจกรรมปีละหลายรอบ ทำให้เกิด “กราฟการเรียนรู้” (learning curve) ของทั้งทีมงานและชุมชน
• เมื่องานวัฒนธรรมผูกกับปฏิทินที่ชัดเจน การมีส่วนร่วม–การสื่อสาร–งบประมาณ จะบริหารง่ายและคุ้มค่าขึ้น

เมื่อ “ประเพณี” เป็น “ห้องเรียน” เด็กและเยาวชนเรียนรู้จากพื้นที่จริง

การมีส่วนร่วมของโรงเรียนและเครือข่ายเยาวชนคือภาพน่าชื่นใจ นักเรียนบางส่วนมีหน้าที่ช่วยประสานจุดบริการน้ำดื่ม แนะนำเส้นทางให้ผู้สูงอายุ หรือร่วมทำความสะอาดพื้นที่ภายหลังพิธี—งานเล็กๆ ที่แปลงเป็นบทเรียนเรื่อง ความรับผิดชอบ, วินัย, และ มารยาทสาธารณะ แบบไม่ต้องขึ้นกระดานดำ เด็กๆ ยังได้เรียนรู้ภูมิความหมายของการสงบ รู้จักคำว่า “สมถะ” ผ่านการเจริญภาวนา และที่สำคัญ คือเข้าใจว่า วัดมิใช่ที่ไกลตัว แต่เป็น “ศูนย์กลางชุมชน” ที่มีชีวิตอยู่จริง

ความปลอดภัย–สวัสดิภาพสัตว์ เงื่อนไขที่ทำให้การสืบสานน่าเชื่อถือ

ประเพณีที่มี “ม้า” เป็นตัวแสดงสำคัญ ต้องให้ความสำคัญกับ สวัสดิภาพสัตว์ อย่างรอบคอบ ตั้งแต่การคัดเลือกม้า การตรวจสุขภาพโดยสัตวแพทย์ การควบคุมน้ำหนักบรรทุก การกำหนดเส้นทางและระยะเวลาเหมาะสม ไปจนถึงการจัดพื้นที่พักและน้ำสะอาด งานครั้งนี้ยืนยันว่าฝ่ายจัดงานและวัดให้ความสำคัญกับประเด็นดังกล่าว เพื่อให้ศรัทธาเดินคู่กับ ความรับผิดชอบต่อชีวิตอื่น อย่างไม่ขาดตกบกพร่อง

เศรษฐกิจวัฒนธรรม ทำบุญแล้วชุมชนต้องอยู่ได้

แม้กิจกรรมศาสนาจะไม่ควรถูกตัดทอนเป็น “มูลค่าเงิน” อย่างเดียว แต่มิติทางเศรษฐกิจมีความสำคัญต่อ ความยั่งยืน การวางสโลแกน “อุดหนุนชุมชน” ทำให้ผู้มาร่วมงานตระหนักรู้ว่า การจับจ่ายเล็กๆ กับร้านชุมชน—ข้าวเหนียว, ของพื้นบ้าน, งานหัตถกรรม—คือการต่อชีวิตเศรษฐกิจครัวเรือน การจัดระบบให้ผู้ค้าในชุมชนมี “มาตรฐานสุขอนามัย” และ “ราคายุติธรรม” จะช่วยให้วงจรบุญ–คุณค่าทางเศรษฐกิจไหลเวียนได้จริง โดยไม่เกิดผลข้างเคียงเชิงพาณิชย์ที่เกินควร

 “การสื่อสาร” จากภาพสวยสู่ความเข้าใจที่ลึก

ภาพ “พระขี่ม้า” งดงามและดึงดูดสายตา แต่หากมีเพียงภาพ อาจทำให้ประเพณีถูกเข้าใจแบบผิวเผิน ฝ่ายจัดงานจึงสื่อสาร “ความหมาย” คู่ไปกับ “ความงาม” ตั้งแต่ที่มา–เหตุผลเชิงพื้นที่ในอดีต–ความเชื่อมโยงกับวันธรรมสวนะ–ความหมายของทานและศีล–ไปจนถึงข้อควรระวังและมารยาทในการร่วมพิธี การทำให้คน “เข้าใจ” มากกว่า “เห็น” คือหัวใจที่ทำให้กิจกรรมไม่กลายเป็นเพียงคอนเทนต์ชั่ววูบในโลกออนไลน์

รัฐ–ศาสนา–สังคม คือหุ้นส่วน ไม่ใช่ผู้สั่ง–ผู้ตาม

โมเดลที่เกิดขึ้นในแม่จันสะท้อนบทเรียนสำคัญ 3 ประการ

  1. วัฒนธรรมจังหวัด เป็น “ผู้จัดกระบวนการ” (process owner) ที่เชื่อมงบประมาณ นโยบาย และมาตรฐานการทำงานให้เข้ากับพื้นที่จริง
  2. วัด เป็น “เจ้าภาพพื้นที่” ที่รู้จังหวะชุมชน เข้าใจภูมิประเทศและศรัทธา จึงบริหารความละเอียดอ่อนของพิธีกรรมได้
  3. ชุมชน–โรงเรียน–เครือข่ายประชาสังคม เป็น “แรงขับเคลื่อน” ที่ทำให้กิจกรรมมีชีวิต มีผู้คนหลากวัย และกลายเป็นพื้นที่เรียนรู้ร่วมกันอย่างแท้จริง

หากปรับปรุงให้ดีขึ้นอีกขั้น การทำ ฐานข้อมูลกิจกรรมต่อรอบ, เช็กลิสต์ความปลอดภัย, และ แนวปฏิบัติเรื่องสิ่งแวดล้อม (ลดพลาสติก ใช้ภาชนะย่อยสลายได้ คัดแยกขยะหลังพิธี) จะทำให้แม้กิจกรรมจะเติบโต ก็ยังรักษา “ความพอดี” และลดภาระสิ่งแวดล้อมได้

การมีส่วนร่วมคือเครื่องยืนยัน

แม้บทความชิ้นนี้จะไม่หยิบคำพูดตรงๆ มาอ้างอิง แต่การมีส่วนร่วมของ ครู–นักเรียน–ผู้สูงอายุ–เครือข่ายสภาวัฒนธรรม ที่มา “ลงมือ” กันจริง คือหลักฐานเชิงประจักษ์ว่ากิจกรรมเชื่อมคนต่างวัยเข้าด้วยกันได้ การเห็นเด็กมัธยมยื่นขันน้ำให้คุณตาคุณยาย หรือจัดแถวให้นักท่องเที่ยวต่างถิ่นเข้าใจพิธีการ คือภาพเล็กๆ ที่บอกว่า “วัฒนธรรมไม่ใช่ของวางโชว์ หากเป็นเรื่องที่ทำร่วมกันทุกคน”

 “งดงาม” สู่ “ยั่งยืน”

เพื่อให้ “ตักบาตรพระขี่ม้า” เป็นทั้ง มรดกที่มีชีวิต และ นวัตกรรมทางวัฒนธรรม ในระยะยาว ข้อเสนอเชิงปฏิบัติที่ภาคส่วนต่างๆ อาจพิจารณา ได้แก่

  • คู่มือกิจกรรมมาตรฐานจังหวัด: ครอบคลุมความปลอดภัย สวัสดิภาพม้า การสื่อสาร การจัดการขยะ และมาตรการรองรับผู้สูงอายุ/ผู้พิการ
  • คลังความรู้ดิจิทัล: รวบรวมภาพถ่าย เรื่องเล่า บันทึกพิธี ตลอดจนบทเรียนจากแต่ละรอบ เพื่อใช้สร้างหลักสูตรท้องถิ่นในโรงเรียน
  • ปฏิทินวัฒนธรรมเชื่อมท่องเที่ยวคุณภาพ: ยึดหลัก “เล็ก–ลึก–พอดี” ไม่ไล่ตัวเลขนักท่องเที่ยว แต่เน้นประสบการณ์เรียนรู้ที่เคารพพื้นที่
  • ตัวชี้วัดร่วม: เช่น สัดส่วนครัวเรือนชุมชนที่ได้ประโยชน์ การลดขยะต่อรอบ การมีส่วนร่วมของเยาวชน และความพึงพอใจผู้สูงอายุ

เมื่อเสียงม้าคลอเสียงสวด ศรัทธาก็เดินต่อ

เมื่อพิธีจบ ผู้คนทยอยเก็บข้าวของ ลมเช้าพัดผ่านใบไม้ เสียงระฆังเบาๆ ดังก้อง พระภิกษุและม้าคู่ใจกลับสู่ศาลาวัด เด็กๆ โค้งคำนับครู ก่อนช่วยกันคัดแยกขยะ เหมือนภาพเรียบง่าย แต่หากมองให้ลึก นี่คือ ภาพสังคมที่กำลังซักซ้อมการอยู่ร่วมกัน ด้วยความเคารพ–แบ่งปัน–และรับผิดชอบต่อกัน “ตักบาตรพระขี่ม้า” จึงไม่ใช่เพียงพิธี หากคือเวทีที่ทำให้คนละบทบาทจากหลายรุ่นมา “เรียนรู้ความเป็นชุมชน” และยืนยันว่า วัฒนธรรมไม่เคยหายไปไหน—มันรอให้เราใส่ใจและทำร่วมกัน เท่านั้นเอง

เครดิตภาพและข้อมูลจาก :

  • สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย
  • วัดถ้ำป่าอาชาทอง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย
  • สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
  • เครือข่ายสภาวัฒนธรรมอำเภอแม่จัน
  • โรงเรียนบ้านหนองแหย่ง
  • กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม
 
NAKORN CHIANG RAI NEWS TEAM
กองบรรณาธิการ นครเชียงรายนิวส์ – Nakorn Chiang Rai News
MOST POPULAR
FOLLOW ME
Facebook Youtube Tiktok X-twitter Weibo Instagram Line
NEWS UPDATE
Categories
AROUND CHIANG RAI TOP STORIES

เชียงรายมีโจทย์ใหม่! คะแนน ITA ดีแต่ยังรั้งท้ายอันดับ 61 ต้องยกระดับความโปร่งใสให้ถึง 100%

  • August 2025

ITA 2568 เปิดหน้าต่างธรรมาภิบาล เชียงรายคะแนนเฉลี่ย 94.03 ผ่านเกณฑ์ 97.24% แต่ยังรั้งอันดับ 45 ประเทศ—โจทย์ใหม่คือยกระดับ “โปร่งใส-เปิดเผย-รับผิดชอบ” ให้ถึง 100% ตามแผนแม่บทชาติ

เชียงราย, 17 สิงหาคม 2568 — ประกาศผล “การประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ (Integrity and Transparency Assessment: ITA) ประจำปีงบประมาณ 2568” ของสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (สำนักงาน ป.ป.ช.) ออกมาแล้ว ท่ามกลางสายตาสังคมที่จับจ้องว่าคะแนนชุดนี้สะท้อน “สุขภาวะองค์กรภาครัฐ” ได้มากเพียงใด และจะเป็นเชื้อไฟให้การปฏิรูปธรรมาภิบาลเดินหน้าอย่างเป็นรูปธรรมเพียงใด

ในภาพรวมประเทศ ปีนี้มีหน่วยงานเข้าร่วมประเมิน 8,317 หน่วยงาน ได้คะแนนเฉลี่ย 93.82 คะแนน (เพิ่มขึ้น +0.77) ขณะที่สัดส่วนหน่วยงานที่ “ผ่านเกณฑ์” (ได้ ≥ 85 คะแนน) อยู่ที่ 94.17% หรือ 7,832 หน่วยงาน และ “ไม่ผ่านเกณฑ์” 5.83% รวม 485 หน่วยงาน สะท้อนทิศทางบวกต่อเนื่อง แต่ยังไม่ถึงเป้าหมายตามแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ ประเด็นที่ 21 (ต่อต้านการทุจริตและประพฤติมิชอบ) ที่ตั้งไว้ “ให้ผ่าน 100%” ในปี 2568

ขณะที่ จังหวัดเชียงราย ภาพรวม “ผ่านเกณฑ์” 97.24% จากหน่วยงานภาครัฐ 145 แห่ง (ผ่าน 141 แห่ง) แต่เมื่อเทียบกับจังหวัดอื่นทั่วประเทศ (76 จังหวัด) เชียงรายยังอยู่ที่ อันดับที่ 45 และในกลุ่ม 9 จังหวัดภาคเหนือ อยู่อันดับ 7 (เหนือกว่าเพียงลำปางและลำพูน) ด้วยคะแนนเฉลี่ย 94.03 ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยประเทศเพียงเล็กน้อย แต่ต่างชั้นกับ “จังหวัดที่ผ่านคะแนนดีอย่างจังหวัด” เช่น แม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ แพร่ พะเยา   —คำถามจึงผุดขึ้นว่า “เชียงรายขาดอะไร?” และ “จะเติมเต็มให้ถึง 100% ตามแผนแม่บทชาติได้อย่างไรในปีถัดไป?”

เส้นเรื่องของ ITA  จากเครื่องมือวัดสู่เข็มทิศปฏิรูป

การประเมิน ITA มิใช่การจัดอันดับเพื่อรางวัล หากแต่ถูกออกแบบให้เป็น “เครื่องมือตรวจสุขภาพองค์กรภาครัฐ” ประจำปี จุดเริ่มต้นย้อนไปตั้งแต่ พ.ศ. 2552 ในช่วงศึกษาวิจัยและออกแบบเครื่องมือ โดยบูรณาการองค์ความรู้ไทยกับประสบการณ์จากสาธารณรัฐเกาหลี (ACRC) ก่อนเริ่มทดสอบนำร่องในปี 2555 จากนั้นขยายสู่การประเมินภาคบังคับตามมติคณะรัฐมนตรี 5 ม.ค. 2559 ครอบคลุมส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และท้องถิ่นทั่วประเทศ

ปี 2561 เป็นหมุดหมายสำคัญ เมื่อกรอบการประเมินปรับสู่ 10 ตัวชี้วัด ครอบคลุมมิติ “โปร่งใส–รับผิด–ปลอดทุจริต–วัฒนธรรมคุณธรรม–การเปิดเผยข้อมูลสาธารณะ” พร้อมยกระดับระบบสารสนเทศ ITAS เพื่อทำงานแบบดิจิทัลทั้งประเทศ และตั้งแต่ 2565 เป็นต้นมา สำนักงาน ป.ป.ช. รับบท “ผู้ดำเนินการประเมินเอง” แทนรูปแบบจ้างที่ปรึกษาเดิม ผลด้านประสิทธิภาพงบประมาณจึงชัดเจน: จากระดับ กว่า 270 ล้านบาท/ปี ในช่วงก่อนหน้า ลดลงเหลือราว 35–36 ล้านบาท/ปี ในช่วง 2566–2568 ขณะยังรักษามาตรฐานการประเมินทั้งเชิงวิชาการและความเที่ยงตรง

เครื่องมือ ITA ปัจจุบันใช้ 3 ชุดหลัก ได้แก่

  1. IIT แบบวัดการรับรู้ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายใน (เจ้าหน้าที่)
  2. EIT แบบวัดการรับรู้ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายนอก (ประชาชน/ผู้รับบริการ)
  3. OIT แบบวัดการเปิดเผยข้อมูลสาธารณะผ่านเว็บไซต์ทางการของหน่วยงาน

ทั้งสามเครื่องมือบังคับให้หน่วยงาน “เปิดเผย–อธิบาย–รับผิดชอบ” ต่อข้อเท็จจริง ไม่ใช่แค่ตอบแบบสอบถาม ทำให้คะแนน ITA กลายเป็นสัญญาณเตือนภัยเชิงระบบ (early warning) ว่าองค์กรใดมี “จุดอ่อนเชิงกระบวนการ” ที่ต้องเร่งแก้ไข

ภาพรวมประเทศ 2568 ดีขึ้นแต่ยังไม่ถึงหลักชัย 100%

  • หน่วยงานเข้าร่วม: 8,317 แห่ง
  • คะแนนเฉลี่ยประเทศ: 93.82 (+0.77)
  • ผ่านเกณฑ์ (≥ 85): 7,832 แห่ง (94.17%)
  • ไม่ผ่านเกณฑ์: 485 แห่ง (5.83%)

เมื่อเทียบเป้าหมายแผนแม่บท (ต้องผ่าน 100% ในปี 2568) ความจริงคือ “เราดีกว่าปีก่อน แต่ยังไม่ถึงเส้นชัย” และนั่นหมายความว่าปีถัดไป แรงกดดันต่อผู้ว่าราชการจังหวัด หัวหน้าส่วนราชการ และผู้บริหารท้องถิ่นจะ “มากขึ้น” ในการปิดช่องโหว่ที่ส่งผลต่อคะแนน OIT/IIT/EIT โดยตรง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเปิดข้อมูลเชิงรุก การปรับขั้นตอนบริการให้โปร่งใส ตรวจสอบได้ หรือการยกระดับกลไกรับเรื่องร้องเรียน-ผลักดันวัฒนธรรมไม่ยอมรับสินบนในหน่วยงาน

เจาะลึกผลคะแนนเชียงรายในกระจก ITA ระดับผ่านดี 94.83% แต่ทำไมอยู่อันดับ 45 ประเทศ?

จังหวัดเชียงราย ปีนี้มีหน่วยงานเข้าร่วมประเมิน 145 แห่ง ผ่านเกณฑ์ 141 แห่ง คิดเป็น 97.24% ได้คะแนนเฉลี่ย 94.03% ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยประเทศเล็กน้อย ผลคือเมื่อจัดอันดับ 76 จังหวัดทั่วประเทศ เชียงรายอยู่ อันดับ 45 แต่ถ้าลองเจาะเข้าไปใน ผลการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 ประเภทจังหวัด (ราชการส่วนภูมิภาค) พบว่าจังหวัดเชียงรายคะแนนหน่วยงานภาครัฐ ITA 2568 อยู่ที่ 94.83% และถ้าเปรียบเทียบกับปีที่ผ่านมา +3.22 อยู่ในระดับผลการประเมินผ่านี

และเมื่อเทียบกับ 9 จังหวัดภาคเหนือ พบว่าเชียงรายอยู่ อันดับ 7 ด้านสัดส่วนผ่านเกณฑ์ โดยกลุ่มที่ทำอันดับได้ก่อนหน้า ได้แก่

  1. แม่ฮ่องสอน – 99.20%
  2. เชียงใหม่ – 99.10%
  3. แพร่ – 98.93%
  4. อุตรดิตถ์ – 96.78%
  5. พะเยา – 96.34%
  6. น่าน – 95.42%
  7. เชียงราย – 94.83%
  8. ลำปาง – 92.60%
  9. ลำพูน – 90.14%

 

คำถามชวนคิด:

  • เมื่อ “ผ่านเกณฑ์” แล้ว ทำไมอันดับยังอยู่ช่วงท้าย ?
  • เชียงรายยังติดคอขวดที่ “มิติใด” ของ ITA—การเปิดเผยข้อมูล (OIT), ประสบการณ์ผู้รับบริการ (EIT) หรือวัฒนธรรมคุณธรรมภายใน (IIT) ?
  • หน่วยงานใดคือ “ต้นแบบ” ที่ยกระดับได้โดดเด่น และหน่วยงานใด “ถดถอย” จนต้องส่งสัญญาณเตือน ?

คำตอบบางส่วนสะท้อนผ่าน “รายละเอียดระดับสถาบัน/ท้องถิ่น” ที่ช่วยบอกทิศทางการแก้ไขเชิงจุด

มหาวิทยาลัยในภาคเหนือ เชียงรายมี “แชมป์ห้องเรียนโปร่งใส”

กลุ่มอุดมศึกษาในภาคเหนือ ผลคะแนนปีนี้ชี้ให้เห็น “ต้นแบบธรรมาภิบาลในรั้วมหาวิทยาลัย” หลายแห่ง โดยเฉพาะในเชียงรายเอง

  • มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง (เชียงราย) 97.37 (+2.06) – ระดับ “ผ่านดี”
  • มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย (เชียงราย) 95.16 (+1.39) – “ผ่านดี”
  • อื่นๆ ในภูมิภาค: มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์ 95.54 (+4.38), มหาวิทยาลัยพะเยา 95.40 (+0.36), มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 92.61 (+1.07) และมหาวิทยาลัยนเรศวร 91.19 (+1.28) เป็นต้น

ข้อมูลนี้บอกเราว่า “ความโปร่งใสทำได้” หากมีภาวะผู้นำที่ย้ำวัฒนธรรมเปิดเผยข้อมูลเชิงรุก และการบริการที่ยึดผู้รับบริการเป็นศูนย์กลาง ตลอดจนระบบติดตามผลที่จริงจัง

เทศบาลในเชียงราย ใครขึ้น ใครลง—สัญญาณที่ผู้บริหารต้องรับไปทำการบ้าน

10 เทศบาลคะแนนสูงสุด (จาก 74 เทศบาลในจังหวัด) สะท้อน “การยกระดับอย่างต่อเนื่อง” หลายแห่งขยับคะแนนขึ้นแรงและแตะระดับ “ดีเยี่ยม” เช่น

  1. เทศบาลตำบลบ้านดู่ เมืองเชียงราย 99.91 (+4.71) – ดีเยี่ยม
  2. เทศบาลตำบลเวียงเทิง เทิง 99.54 (+3.88) – ดีเยี่ยม
  3. เทศบาลตำบลหงาว เทิง 99.06 (+3.26) – ดีเยี่ยม
  4. เทศบาลตำบลป่าแงะ ป่าแดด 98.40 (+4.58) – ผ่านดี
  5. เทศบาลตำบลป่างิ้ว เวียงป่าเป้า 98.10 (-0.71) – ดีเยี่ยม
  6. เทศบาลตำบลแม่จัน แม่จัน 97.93 (+4.11) – ดีเยี่ยม
  7. เทศบาลตำบลแม่สาย แม่สาย 97.83 (+6.05) – ผ่านดี
  8. เทศบาลตำบลศรีดอนชัย เชียงของ 97.59 (+3.73) – ดีเยี่ยม
  9. เทศบาลตำบลเวียงชัย เวียงชัย 97.31 (+3.49) – ผ่านดี
  10. เทศบาลบ้านเหล่า เวียงเชียงรุ้ง 97.27 (+5.18) – ผ่านดี

ขณะเดียวกัน 10 เทศบาลที่คะแนน “ลดลงมาก” เมื่อเทียบปีก่อน (ซึ่งควรถูกหยิบเป็น “โจทย์เฉพาะ” ในห้องประชุมบอร์ดธรรมาภิบาล) ได้แก่

  • เทศบาลตำบลแม่สรวย แม่สรวย 65.86 (-19.98) – ต้องปรับปรุงโดยด่วน
  • เทศบาลตำบลเมืองพาน พาน 90.05 (-6.03) – ผ่าน
  • เทศบาลตำบลหล่ายงาว เวียงแก่น 92.12 (-5.60) – ผ่าน
  • เทศบาลตำบลดอนศิลา เวียงชัย 86.11 (-5.06) – ผ่าน
  • เทศบาลตำบลบ้านปล้อง เทิง 92.86 (-4.24) – ผ่านดี
  • เทศบาลนครเชียงราย เมืองเชียงราย 94.71 (-4.00) – ผ่านดี
  • เทศบาลตำบลแม่ขะจาน เวียงป่าเป้า 92.20 (-3.23) – ผ่านดี
  • เทศบาลตำบลม่วงยาย เวียงแก่น 92.12 (-2.88) – ผ่านดี
  • เทศบาลตำบลพญาเม็งราย พญาเม็งราย 92.03 (-2.60) – ผ่านดี
  • เทศบาลตำบลเวียง เชียงของ 93.27 (-2.35) – ผ่านดี

ตัวเลข “ติดลบ” ไม่ได้หมายถึงองค์กรทุจริต หากแต่ชี้ตำแหน่ง “ข้อติดขัด” ในระบบ—ตั้งแต่การเปิดข้อมูล (OIT) ที่อาจขาดความครบถ้วน/ทันสมัย ไปจนถึงประสบการณ์ผู้รับบริการ (EIT) ที่สะท้อนความรู้สึกต่อความโปร่งใสและความเป็นธรรมของกระบวนการบริการ

องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) เชียงราย ดีเยี่ยมกับเร่งฟื้นฟู—ภาพต่างกันที่เห็นได้ชัด

10 อบต. คะแนนสูงสุด สะท้อนต้นแบบการบริหารโปร่งใสในชนบทอย่างน่าชื่นชม เช่น

  1. อบต.เวียง เวียงป่าเป้า 99.20 (+2.88) – ดีเยี่ยม
  2. อบต.ทุ่งก่อ เวียงเชียงรุ้ง 99.59 (+8.01) – ดีเยี่ยม
  3. อบต.ศรีเมืองชุม แม่สาย 99.98 (+2.02) – ดีเยี่ยม
  4. อบต.วังห้าว พาน 97.96 (+0.61) – ดีเยี่ยม
  5. อบต.ป่าหุ่ง พาน 97.52 (+0.24) – ดีเยี่ยม
  6. อบต.ธารทอง พาน 98.85 (+7.33) – ดีเยี่ยม
  7. อบต.ทานตะวัน พาน 98.85 (+7.33) – ดีเยี่ยม
  8. อบต.ป่าตึง แม่จัน 98.80 (+8.44) – ผ่านดี
  9. อบต.แม่เจดีย์ใหม่ เวียงป่าเป้า 98.18 (+7.64) – ผ่านดี
  10. อบต.แม่เย็น พาน 97.99 (+3.59) – ผ่านดี

10 อบต. ที่ต้อง “เร่งฟื้นฟู” จากคะแนนที่ลดลงหรือยังต่ำเมื่อเทียบมาตรฐาน ได้แก่

  • อบต.ปงน้อย ดอยหลวง 81.61 (-9.51) – ต้องปรับปรุง
  • อบต.แม่ฟ้าหลวง แม่ฟ้าหลวง 81.32 (-7.32) – ต้องปรับปรุง
  • อบต.วาวี แม่สรวย 81.89 (-8.18) – ต้องปรับปรุง
  • อบต.ดอยงาม พาน 91.45 (-4.96) – ผ่าน
  • อบต.สันสลี เวียงป่าเป้า 92.53 (-3.27) – ผ่าน
  • อบต.ห้วยชมภู เมืองเชียงราย 93.02 (-3.71) – ผ่าน
  • อบต.แม่เจดีย์ ดอยหลวง 92.00 (-1.92) – ผ่านดี
  • อบต.หนองป่าก่อ ดอยหลวง 88.63 (-1.46) – ผ่าน
  • อบต.เจริญเมือง พาน 94.45 (-0.92) – ผ่านดี
  • อบต.ศรีถ้อย แม่สรวย 92.19 (-0.81) – ผ่าน

ข้อค้นพบเชิงสังคมคือ “ถนนสายธรรมาภิบาล” ไม่ได้ตัดผ่านเฉพาะเมืองใหญ่ หลาย อบต.ในชนบททำผลงานโดดเด่น—แปลว่าถ้าจับ “กระบวนการที่ใช้ได้ผล” จาก อบต.แถวหน้าถ่ายทอดสู่ อบต.ที่ต้องเร่งฟื้นฟู โอกาสยกระดับทั้งจังหวัดจะเกิดขึ้นจริง

ตัวเลขที่ชวนคิด งบ ITA ลดฮวบ แต่คุณภาพประเมินไม่ถอย

ข้อมูลงบประมาณประเมิน ITA เปรียบเทียบช่วงเวลาก่อน–หลังย้ายมาดำเนินการโดยสำนักงาน ป.ป.ช.เอง ชี้ผลเชิงประสิทธิภาพชัดเจน

  • ก่อนยุค ITAS/จ้างที่ปรึกษา: วงเงินราว 271 ล้านบาท/ปี
  • ยุค ITAS + ป.ป.ช.ดำเนินการเอง (2565–2568): เหลือ 36 ล้านบาท/ปี (2566: 35.91, 2567–2568: 36.01 ล้านบาท)

เมื่อเครื่องมือประเมินพัฒนาและต้นทุนลดลง คำถามต่อไปคือ “เราจะใช้ ITA ให้เป็นมากกว่า ‘คะแนน’ ได้อย่างไร?” เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงพฤติกรรมและระบบอย่างแท้จริง

โจทย์สำหรับเชียงราย ขยับจาก “ผ่าน” ไปสู่ “นำ”

  1. เปิดข้อมูลเชิงรุก (OIT) ให้ครบ–ลึก–ใช้ได้จริง
    ไม่ใช่แค่โพสต์เอกสาร แต่ต้อง “สืบค้นง่าย–อัปเดตสม่ำเสมอ–เชื่อมโยงภารกิจและงบประมาณ” ตัวชี้วัด OIT จะดีขึ้นทันที และที่สำคัญ “ความไว้วางใจ” จะสะสมในสายตาประชาชน
  2. ยกระดับประสบการณ์ผู้รับบริการ (EIT)
    ทุกจุดบริการของจังหวัด/เทศบาล/อบต. ต้องมี “มาตรฐานเดียวกัน” ตั้งแต่เวลาให้บริการ ช่องทางร้องเรียน ไปจนถึงการสื่อสารสิทธิ–ขั้นตอน–ค่าธรรมเนียม อย่างชัดเจนและ ตรวจสอบได้
  3. ปลูกวัฒนธรรมไม่ยอมรับสินบน (IIT)
    ทำให้การ “ปฏิเสธการให้–รับผลประโยชน์” กลายเป็นเรื่องปกติผ่านการอบรม กติกาภายใน และกลไกป้องกันความขัดแย้งทางผลประโยชน์ โดยเฉพาะงานพัสดุ–งบประมาณ–ใบอนุญาต
  4. นำร่อง “พี่เลี้ยงธรรมาภิบาล”
    ใช้หน่วยงานแถวหน้า (เช่น เทศบาลที่ได้ 97–99 คะแนน, อบต.ที่เกือบเต็มร้อย) เป็นพี่เลี้ยงให้หน่วยงานที่ต้องเร่งฟื้นฟู เพื่อถ่ายทอด “วิธีทำงานจริง” ไม่ใช่แค่เช็กลิสต์เอกสาร
  5. ตั้ง “War Room ITA จังหวัด” 90 วัน
    เจาะรายตัวชี้วัดที่ตก ขจัดอุปสรรคย่อย (เช่น เว็บไซต์ไม่อัปเดต, เอกสารไม่ครบ, ช่องทางร้องเรียนไม่ตอบสนอง) แล้วประกาศ “Roadmap เชียงราย 100%” ให้ชัดเจน

การสื่อสารของ ป.ป.ช. ITA เป็น “เครื่องมือบวก” ไม่ใช่ “ตัดสินประจาน”

จากเนื้อหาประกาศ สำนักงาน ป.ป.ช. ย้ำชัดว่า ITA เป็น “เครื่องมือเชิงบวก” เพื่อให้หน่วยงานรัฐรู้สถานะจริงของตนเอง เห็นช่องโหว่ และนำผลไปปรับปรุงระบบงาน การให้บริการ และการอำนวยความสะดวกประชาชน—เป้าหมายสูงสุดคือ “ธรรมาภิบาลที่ตรวจสอบได้” ไม่ใช่การแข่งขันล่าอันดับ

ดังนั้น การที่เชียงราย “ผ่านเกณฑ์” 94.03%  และมีสถาบันนำร่องจำนวนมาก (เช่น มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง เทศบาลบ้านดู่ อบต.ศรีเมืองชุม ฯลฯ) คือฐานทุนที่ดี คำถามต่อไปคือ “จะยกระดับทั้งระบบ” ให้ไล่ทันกลุ่มคะแนนดี ของภาคเหนืออย่างแม่ฮ่องสอน – เชียงใหม่ – แพร่ – พะเยาได้อย่างไรในหนึ่งปี?

จากคะแนนสู่ความไว้วางใจสาธารณะ

  • ประเทศ ดีขึ้นอย่างมีนัย—คะแนนเฉลี่ย 93.82, ผ่านเกณฑ์ 94.17%—แต่ยังไม่ถึงเป้าหมาย 100% ของแผนแม่บทชาติ
  • เชียงราย สรุปผลการประเมินรายจังหวัดผลการประเมินเฉลี่ยของหน่วยงานภาครัฐแต่ละจังหวัด และสัดส่วนของหน่วยงานภาครัฐที่มีผลการประเมินผ่านเกณฑ์ตามแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ ประเด็นการต่อต้านการทุจริตและประพฤติมิชอบ (85 คะแนนขึ้นไป) ซึ่งเชียงรายผ่าน 97.24% คะแนนเฉลี่ย 94.03 แต่อันดับประเทศยังอยู่ 61 และอยู่อันดับ 7 ของภาคเหนือ โจทย์คือ “เร่งปิดช่องโหว่ OIT/EIT/IIT” ด้วยงานเชิงระบบ
  • แสงสว่าง มีจริง—จากมหาวิทยาลัยและท้องถิ่นแถวหน้าในจังหวัดที่ทำแต้มเกือบเต็มร้อย หากจับ “วิธีการทำงานจริง” ไปต่อยอดทั้งจังหวัด ความเป็นไปได้ของ “เชียงราย 100%” ไม่ใช่เรื่องไกลเกินเอื้อม

ท้ายที่สุด ITA จะมีความหมาย ก็ต่อเมื่อ “คะแนน” แปรเป็น “ความไว้วางใจ” และ “ความไว้วางใจ” แปรเป็น “บริการภาครัฐที่เท่าเทียม โปร่งใส และรับผิดชอบ”—นั่นคือปลายทางของธรรมาภิบาลที่ประชาชนสัมผัสได้จริง

เครดิตภาพและข้อมูลจาก :

  • สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (สำนักงาน ป.ป.ช.) — ประกาศผลการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใส (ITA) ประจำปีงบประมาณ 2568 และเอกสารประกอบ
  • ระบบ ITAS (itas.nacc.go.th) — ฐานข้อมูลผลการประเมิน ITA รายหน่วยงาน/รายจังหวัด/รายประเภทหน่วยงาน (เปิดให้เข้าถึงตั้งแต่ 15 สิงหาคม 2568 ตามประกาศ)
  • สำนักงานสถิติแห่งชาติ — ข้อมูลเชิงระเบียบวิธีและการสนับสนุนการสำรวจในองค์ประกอบ EIT/IIT
  • สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ (ป.ป.ท.) — ข้อมูลกำกับดูแลการประเมิน ITA
  • สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) — กรอบธรรมาภิบาลภาครัฐและมาตรฐานการเปิดเผยข้อมูล
  • แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561–2580) ประเด็นที่ 21 — เป้าหมายร้อยละของหน่วยงานรัฐที่ผ่าน ITA และแนวทางต่อต้านการทุจริต
  • ข้อมูลสรุปผล ITA จังหวัดเชียงราย ปีงบประมาณ 2568 — สถิติภาพรวมจังหวัด (คะแนนเฉลี่ย 93.48, ผ่านเกณฑ์ 95.53%, อันดับประเทศ 61) รายชื่อลำดับเทศบาล/อบต./สถาบันอุดมศึกษา ตามที่ผู้ให้ข้อมูลระบุ
 
NAKORN CHIANG RAI NEWS TEAM
กองบรรณาธิการ นครเชียงรายนิวส์ – Nakorn Chiang Rai News
MOST POPULAR
FOLLOW ME
Facebook Youtube Tiktok X-twitter Weibo Instagram Line
NEWS UPDATE
Categories
ECONOMY

เกมรุกโลจิสติกส์! ไทย-จีนเปิดด่านผลไม้ใหม่ 5 แห่ง ลดคอขวด ดันมูลค่าส่งออก

  • August 2025

เชียงราย–กรุงเทพฯชี้ชัด “เปิดด่านผลไม้ใหม่ไทย–จีน 5 แห่ง 1 ก.ย. 2568” เกมรุกโลจิสติกส์ลดคอขวด ดันมูลค่าส่งออกแตะ 1.8 แสนล้านบาท

เชียงราย, 17 สิงหาคม 2568 – เส้นทางการค้าผลไม้ไทยกับจีนกำลังก้าวสู่จุดเปลี่ยนสำคัญ เมื่อไทยและจีนตกลง “เพิ่มจุดนำเข้า–ส่งออกผลไม้” อีก 5 แห่ง ภายใต้กรอบความร่วมมือขนส่งผ่านประเทศที่สาม กำหนดเริ่มใช้ “1 กันยายน 2568” เป้าหมายชัดเจน คือ ลดต้นทุนและคลายความแออัดของด่านเดิมในฤดูกาลผลไม้ พร้อมขยายทางเลือกสู่ตลาดจีนแผ่นดินใหญ่ที่ยังเติบโตต่อเนื่อง ข่าวนี้ถูกจับตาในฐานะ “เครื่องมือเชิงโครงสร้าง” ที่อาจยกระดับโซ่อุปทานผลไม้ไทยทั้งระบบ หากสามารถปิดความเสี่ยงเรื่องความพร้อมของด่านฝั่งไทยและการพึ่งพาตัวกลางได้อย่างเป็นรูปธรรม

จุดเปลี่ยนเริ่มที่ด่าน เปิดทางใหม่ 5 แห่ง เชื่อมไทย–ยูนนานโดยตรง

ข้อตกลงครั้งนี้เพิ่มด่านฝั่งไทย 3 แห่ง และฝั่งจีน 2 แห่ง ดังนี้

  • ฝั่งไทย: ด่านทุ่งช้าง จ.น่าน, ด่านบ้านฮวก จ.พะเยา, ด่านภูดู่ จ.อุตรดิตถ์
  • ฝั่งจีน: เมิ่งคัง (Mengkang) และ ต๋าลั่ว (Daluo) มณฑลยูนนาน

การเปิดใช้พร้อมกันตั้งแต่วันที่ 1 กันยายน 2568 มีนัยต่อการระบายผลไม้ฤดูกาลปลายปี และฤดูกาลต้นปีถัดไปโดยตรง โดยด่านยูนนานช่วยย่นเวลาสู่ “ตลาดภายในจีน” ได้มากขึ้น ไม่ต้องกระจุกที่ชายแดนกว่างซีเพียงไม่กี่จุดเหมือนที่ผ่านมา

ทำไมต้องเร่งเปิดด่านใหม่ในปีนี้

หนึ่งปีที่ผ่านมา ผู้ประกอบการเผชิญ “คอขวดชายแดน” ซ้ำๆ โดยเฉพาะ ด่านโหย่วอี้กวาน ในกว่างซีที่มีรถบรรทุกหนาแน่นทุกฤดูกาลทุเรียน แม้ทางการจีนและเวียดนามทยอยยกระดับโครงสร้างพื้นฐาน แต่ในช่วงผลไม้ทะลักเข้าด่าน ปัญหาแออัดยังเกิดซ้ำ โยงสู่ความเสี่ยงคุณภาพและต้นทุนที่พุ่งขึ้น. การเพิ่มด่านใหม่จึงถูกวางเป็น “วาล์วระบาย” เพื่อเสริมความยืดหยุ่นของระบบโลจิสติกส์ทั้งเครือข่าย

ปลายไตรมาสสองปีนี้ จีนยัง “ขยายเวลาเปิดทำการบางด่าน” และเพิ่มห้องปฏิบัติการตรวจสารต้องห้ามสำหรับทุเรียนไทย เพื่อลดคิวและเร่งรัดการตรวจปล่อย สะท้อนแรงจูงใจของจีนที่ต้องการสินค้าผลไม้คุณภาพจากไทยอย่างต่อเนื่อง

มูลค่าตลาด 1.8 แสนล้านบาท ตัวเลขที่ “ต้องรักษาและต่อยอด”

ข้อมูลภาครัฐระบุว่า จีนยังเป็นตลาดหลักของผลไม้ไทย มูลค่าส่งออกปีล่าสุด “เกิน 1.8 แสนล้านบาท” ตัวเลขนี้ไม่ได้หมายถึงรายได้ใหม่ที่จะเพิ่มขึ้นทันทีในปีเดียว แต่สะท้อน “ฐานตลาด” ที่นโยบายเปิดด่านใหม่มุ่งรักษาและผลักดันให้เติบโตต่อเนื่อง ด้วยการลดต้นทุนโลจิสติกส์และลดการสูญเสียจากความล่าช้าที่ด่าน

ในทางปฏิบัติ “การคลายคอขวด” มีผลโดยตรงต่อราคาและคุณภาพ โดยเฉพาะทุเรียนและลำไยที่อ่อนไหวต่อเวลา การกระจายไปยูนนานผ่านเมิ่งคัง–ต๋าลั่ว ช่วยเปิดทางสู่ตลาดตะวันตกและภาคกลางของจีนเร็วขึ้น ซึ่งต่างจากเส้นทางชายฝั่งเดิมที่ต้องแย่งคิวท่าเรือหรือสนามบิน

ความพร้อมฝั่งไทย คือจิ๊กซอว์ชิ้นใหญ่

แม้มีกรอบวันเริ่มใช้ชัดเจน แต่ “ความพร้อมโครงสร้างพื้นฐาน” ฝั่งไทยยังเป็นโจทย์สำคัญที่ต้องเร่งปิดงานให้ทันกำหนด

  • ด่านภูดู่ จ.อุตรดิตถ์: โครงการก่อสร้างด่านและอาคารประกอบเพิ่งอยู่ในขั้น “ประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding)” กลางเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา สะท้อนว่าการก่อสร้างยังเดินหน้าไล่กับกรอบเวลา ต้องเร่งมือทั้งงานอาคารและระบบกำกับมาตรฐานสินค้าเกษตร
  • ด่านทุ่งช้าง จ.น่าน / ด่านพรมแดนห้วยโก๋น: ผู้บริหารกรมศุลกากรลงพื้นที่ติดตามความคืบหน้าเมื่อต้นสัปดาห์ที่ผ่านมา เป้าหมายคือเตรียมความพร้อมอาคาร สายพานตรวจปล่อย และประสานงานชายแดน เพื่อให้รองรับรถบรรทุกผลไม้ได้ทันฤดูกาล
  • ด่านบ้านฮวก จ.พะเยา: จังหวัดจัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อ “ยกระดับจุดผ่านแดนถาวร” เร่งคลี่คลายงานเชื่อมต่อด่านสากลฝั่งลาวที่ปางมอน เพื่อให้ลำเลียงผลไม้เข้าสายเหนือได้คล่องตัวกว่าเดิม

ภาพรวมสะท้อน “เส้นตายที่ชัด แต่เส้นทางยังต้องเร่ง” การประสานระหว่างจังหวัด ชายแดน และศุลกากรจึงเป็นคอขวดใหม่ที่ต้องบริหารจัดการให้ทันฤดูกาล.

ภูมิทัศน์โลจิสติกส์ใหม่จากกว่างซี สู่ยูนนาน และรางจีน–ลาว

สองปีที่ผ่านมา จีนและภูมิภาคเร่งต่อจิ๊กซอว์โลจิสติกส์อย่างต่อเนื่อง ทั้งการเปิดด่านใหม่ในกว่างซี เช่น หลงปัง (Longbang) ที่เริ่มรับทุเรียนไทย และ “โมหาน” ในยูนนานที่เติบโตเร็วจาก รถไฟจีน–ลาว ทำให้ผลไม้ไทยเข้าลึกสู่มณฑลตอนในได้เร็วกว่าการขนส่งทางทะเล. การมี “เมิ่งคัง–ต๋าลั่ว” เพิ่มในยูนนาน จะช่วยเฉลี่ยภาระงานระหว่างด่านทางเหนือ ลดการกระจุกที่โหย่วอี้กวาน และช่วยให้ผู้ประกอบการออกแบบเส้นทางผสมผสาน “ถนน–ราง” ได้คุ้มค่าขึ้น

วิเคราะห์ความเสี่ยง เปิดด่านใหม่ยังไม่พอ ถ้า “โครงสร้างตลาด” เดิมไม่เปลี่ยน

หนึ่ง ความเสี่ยงเชิงปฏิบัติ คือ “ความพร้อมหน้างาน” ในวันเปิดใช้จริง หากอาคาร ระบบตรวจสอบ เอกสารดิจิทัล และการประสานงานข้ามหน่วยยังไม่เสถียร อาจสร้าง “คอขวดก้อนใหม่” แทนที่จะคลายคอขวดเดิม นี่คือเหตุผลที่ต้องตั้ง War room ระดับจังหวัด–ชายแดน เพื่อเคลียร์ปัญหาแบบรายวันใน 4–6 สัปดาห์แรก. ข้อมูล e-bidding ของด่านภูดู่บอกชัดว่า งานก่อสร้างยังเดินอยู่ ต้องเร่งกำลังคนและเครื่องจักรให้เข้าใกล้เส้นตายมากที่สุด

สอง ความเสี่ยงเชิงโครงสร้าง คือ “การพึ่งพาตัวกลาง” หรือที่อุตสาหกรรมเรียกติดปากว่า ล้งจีน แม้ด่านจะเพิ่ม แต่หากผู้ส่งออกไทยยังต้องพึ่งผู้รับซื้อรายใหญ่เพียงไม่กี่ราย อำนาจต่อรองราคาและเงื่อนไขการชำระเงินก็ยัง “เปราะบาง” ทางรอดคือ เพิ่มสัดส่วนการส่งออกโดยตรง และใช้แพลตฟอร์มการค้าออนไลน์ในจีนควบคู่ เพื่อเข้าถึงผู้ค้าปลีกและผู้บริโภคโดยตรงมากขึ้น ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือเชิงนโยบายด้านกฎระเบียบและข้อมูลตลาด.

สาม ความเสี่ยงภายนอก คือภูมิรัฐศาสตร์การค้า หากข้อพิพาทการค้าระหว่างมหาอำนาจยกระดับ ไทยอาจเผชิญแรงสั่นสะเทือนทางอ้อม จึงควรกระจายความเสี่ยงตลาด และรักษามาตรฐานความปลอดภัยอาหารให้เข้ม เพื่อผ่านด่านตรวจของจีนได้ราบรื่นในทุกสถานการณ์. แนวโน้มจีน “คุมเข้มคุณภาพ” เช่น การเพิ่มห้องแล็บตรวจสารต้องห้ามและการยืดเวลาเปิดด่าน สะท้อนมาตรฐานที่สูงขึ้นและการบริหารความเสี่ยงด้านความปลอดภัยผู้บริโภค

ตัวเลขที่ต้องเฝ้าดู “เวลา–คิว–สูญเสีย”

เมื่อด่านแออัด สิ่งที่สูญเสียไม่ใช่แค่เวลา แต่คือคุณภาพ สินค้าบางชนิดมี อายุการขาย สั้น การจอดคารอแดด 24–48 ชั่วโมง สามารถทำให้ ชั้นคุณภาพตกสเปค และราคาต่อหน่วยลดลงทันที การเพิ่มด่านยูนนานสองจุดเท่ากับเพิ่มท่อระบายใหม่ ให้ผู้ส่งออกเลือก “จราจรเบาบางกว่า” เพื่อรักษาคุณภาพและราคาขายปลายทาง โดยเฉพาะช่วงพีกของทุเรียนและลำไยที่ออกพร้อมกันในบางสัปดาห์. ข้อมูลภาคสนามชี้ว่า ในวันเร่งด่วน โหย่วอี้กวาน รองรับตู้ผลไม้ได้มากที่สุดในทุกด่าน แต่ก็ยอมรับว่าความแออัดยังเกิดซ้ำในฤดูกาล จึงต้องพึ่งด่านทางเลือกมากขึ้น

ภาพใหญ่ของ “1.8 แสนล้าน”โตได้อีก หากแก้โจทย์ “คุณภาพ–มาตรฐาน–รางเย็น”

ตลาดจีนยังโตต่อ โดยเฉพาะกลุ่มเมืองชั้นรองในยูนนาน เสฉวน ฉงชิ่ง การรักษามูลค่า 1.8 แสนล้านบาทให้ “โตแบบยั่งยืน” ต้องทำสามเรื่องพร้อมกัน

  1. มาตรฐานคุณภาพ: GAP, GMP และ Traceability ต้องเข้ม ระบบตรวจย้อนกลับช่วยลดความเสี่ยงการปฏิเสธสินค้าเมื่อเกิดปัญหา ปัจจุบันจีนเน้นความปลอดภัยสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง
  2. โครงสร้างเย็น (Cold Chain): การลงทุน “รางเย็น” เชื่อมไทย–ลาว–จีน จะยกระดับคุณภาพถึงมือผู้บริโภค เพิ่มราคาต่อหน่วยและสร้างแบรนด์ผลไม้ไทยในตลาดบน
  3. ข้อมูลและการตลาดดิจิทัล: ใช้แพลตฟอร์มค้าปลีกในจีนเชื่อมผู้ซื้อปลายทาง เพิ่มยอดขายตรง ลดการพึ่งพาตัวกลางในบางสินค้า.

ทำวันนี้ให้ทัน 1 กันยา และทำพรุ่งนี้ให้ยั่งยืน

สำหรับภาครัฐ

  • ตั้ง ศูนย์ปฏิบัติการด่าน ชั่วคราว 60 วันแรก หลัง 1 กันยายน เพื่อแก้ปัญหาทันที ทั้งคิวตรวจ รถเข้า–ออก เอกสาร และระบบ IT หน้างาน
  • เร่ง “โครงสร้างพื้นฐาน” ที่ติดงานก่อสร้าง โดยเฉพาะด่านภูดู่ พร้อมวางแผนสำรองจุดพักรถ แดดร่มกันฝน และระบบคิวอัจฉริยะ ลดความร้อนของสินค้าในระหว่างรอ
  • จัดทำ ไกด์ไลน์ส่งออกตรง ให้ผู้ประกอบการไทยที่พร้อม สามารถขึ้นทะเบียนผู้นำเข้าฝั่งจีนได้ง่ายขึ้น ร่วมกับการอบรมข้อกำหนด GACC และมาตรฐานจีนสมัยใหม่
  • ทำ MoU ด้าน ข้อมูลคิวด่านแบบเรียลไทม์ แลกเปลี่ยนกับฝั่งจีน ให้ผู้ประกอบการเลือกเส้นทางได้แม่นยำยิ่งขึ้น

สำหรับผู้ประกอบการ–เกษตรกร

  • วางแผนเส้นทางใหม่ “ผ่านยูนนาน” เข้าสู่ตลาดตอนใน ลดการพึ่งด่านกว่างซีเพียงเส้นทางเดียว
  • ลงทุนในบรรจุภัณฑ์และ พรีคูล เพื่อคุมอุณหภูมิ ตั้งแต่สวนถึงด่าน ลดการตกชั้นคุณภาพ
  • สำรวจช่องทาง อีคอมเมิร์ซจีน ร่วมกับคู่ค้า เพื่อขายตรงในเมืองเป้าหมาย

สำหรับโลจิสติกส์

  • เตรียม Fleet Management รองรับหลายด่าน กระจายรถและคนขับ ลด Dead time หน้าด่าน
  • ลงทุน Cold Chain Mobile และระบบติดตามอุณหภูมิแบบเรียลไทม์ ส่งข้อมูลให้ผู้ซื้อปลายทาง สร้างความเชื่อมั่น

 “เปิดด่านใหม่คือการต่อยอดพิธีสารเดิม”

สาระสำคัญของข้อตกลงคือ “การปรับปรุงภาคผนวกของพิธีสารขนส่งผลไม้ผ่านประเทศที่สาม” ซึ่งไทย–จีนเคยลงนามร่วมกันไว้ก่อนหน้า การเพิ่มด่านครั้งนี้จึงเป็นการ “ต่อยอดกรอบเดิม” ให้ความร่วมมือเดินหน้าอย่างต่อเนื่องและเป็นระบบ ภาครัฐไทยสื่อสารชัดว่า การเปิดใช้ 1 กันยายน จะ “ลดต้นทุน เพิ่มทางเลือก” และหนุนให้การค้าผลไม้ไทยในจีนเติบโตมากขึ้น

ในทางปฏิบัติ ฝั่งไทยยังเดินหน้าตรวจเยี่ยมด่านและประชุมเชิงปฏิบัติการอย่างถี่ยิบ ตั้งแต่ทุ่งช้าง–ห้วยโก๋น ไปจนถึงบ้านฮวก ขณะที่ฝั่งอุตรดิตถ์เร่งเครื่องก่อสร้างภูดู่ เพื่อไล่ให้ทันกำหนดการเปิดด่านพร้อมกันทั้งแพ็ก ความต่อเนื่องเช่นนี้คือสัญญาณบวก ว่าจิ๊กซอว์ฝั่งไทยกำลังถูกวางลงกระดานอย่างจริงจัง

จับตา 4 ตัวชี้วัด หลัง 1 กันยายน 2568

  1. เวลารอคิวหน้าด่าน เฉลี่ยลดลงกี่ชั่วโมง เมื่อเทียบกับฤดูกาลก่อน
  2. สัดส่วนสินค้าผ่านยูนนาน เทียบกว่างซี เพิ่มขึ้นแค่ไหนใน 60 วันแรก
  3. อัตราการปฏิเสธสินค้า จากปัญหามาตรฐาน ลดลงหรือไม่ หลังจีนเพิ่มห้องปฏิบัติการและขยายเวลาเปิดด่าน
  4. ราคาหน้าสวน ของทุเรียน–ลำไยในจุดผลิตหลัก ดีขึ้นตามต้นทุนโลจิสติกส์ที่ลดลงหรือไม่

ด่านใหม่คือ “จุดเริ่มต้น” ไม่ใช่ “ปลายทาง”

การเปิดด่านผลไม้ใหม่ 5 แห่งในวันที่ 1 กันยายน 2568 เป็นก้าวครั้งใหญ่ของห่วงโซ่อุปทานผลไม้ไทย–จีน เป้าหมายคือคลายคอขวด ลดต้นทุน และกระจายเส้นทางสู่ตลาดตอนในของจีน แต่ความสำเร็จระยะยาวจะเกิดขึ้น ต่อเมื่อเราจัดการ “งานในบ้าน” ให้เรียบร้อย เร่งโครงสร้างพื้นฐานให้ทันเส้นตาย ยกระดับมาตรฐานคุณภาพเชิงรุก และลดการพึ่งพาตัวกลางด้วยช่องทางการตลาดใหม่ๆ หากทำครบถ้วน ด่านใหม่จะไม่ใช่แค่ทางผ่าน แต่จะเป็น “สะพานแห่งความสามารถแข่งขัน” ที่ช่วยให้มูลค่าตลาด 1.8 แสนล้านบาทเดินหน้าต่อได้อย่างมั่นคงในปีต่อๆ ไป

เครดิตภาพและข้อมูลจาก :

  • สำนักข่าว กรมประชาสัมพันธ์ (PRD)
  • กรมศุลกากร
  • ด่านศุลกากรทุ่งช้าง / ประกาศจัดซื้อจัดจ้าง: หลักฐานสถานะ e-bidding โครงการก่อสร้าง ด่านภูดู่ กลางเดือนกรกฎาคม 2568.
  • จังหวัดพะเยา (สำนักประชาสัมพันธ์จังหวัด): รายงานประชุมเชิงปฏิบัติการยกระดับ จุดผ่านแดนถาวรบ้านฮวก 6 ส.ค. 2568.
  • Global Times: รายงานการเพิ่มขึ้นของปริมาณผลไม้ไทยผ่าน โมหาน–รถไฟจีน–ลาว ยืนยันบทบาทเส้นทางรางในระบบโลจิสติกส์ใหม่
 
NAKORN CHIANG RAI NEWS TEAM
กองบรรณาธิการ นครเชียงรายนิวส์ – Nakorn Chiang Rai News
MOST POPULAR
FOLLOW ME
Facebook Youtube Tiktok X-twitter Weibo Instagram Line
NEWS UPDATE
Categories
AROUND CHIANG RAI ECONOMY

จากสวนถึงบ้าน! พาณิชย์เชียงรายคิกออฟตลาดส้มโอออนไลน์ จัดส่งฟรีทั่วประเทศ

  • August 2025

พาณิชย์เชียงราย “เปิดตลาดส้มโอเวียงแก่นออนไลน์” จัดส่งฟรีทั่วไทย บรรเทาผลผลิตล้นตลาด–ต่อยอดเศรษฐกิจฐานราก

เชียงราย, 16 สิงหาคม 2568 – ฤดูส้มโอของอำเภอเวียงแก่นกำลังเดินหน้าเต็มกำลัง ผลผลิตทยอยออกสู่ตลาดต่อเนื่องตั้งแต่กลางฤดูฝนถึงต้นฤดูหนาว ขณะที่ราคาในประเทศเผชิญแรงกดดันจากปริมาณผลไม้ที่ออกมาพร้อมกัน จำนวนมากของผลผลิตสะท้อนทั้ง “ความสำเร็จเชิงเกษตร” และ “โจทย์ใหญ่เชิงการตลาด” ในคราวเดียวกัน ท่ามกลางความท้าทายนี้ สำนักงานพาณิชย์จังหวัดเชียงรายเดินเกมเชิงรุก เปิดกิจกรรม “Kick off เปิดตลาดส้มโอเวียงแก่นผ่านระบบออนไลน์” เชื่อมตรงชาวสวนกับผู้บริโภค พร้อมสนับสนุน กล่องกรมการค้าภายใน (DIT) และบริการ จัดส่ง EMS ฟรีผ่านไปรษณีย์ไทย เพื่อเร่งระบายผลผลิต ลดต้นทุนโลจิสติกส์ และเพิ่มทางเลือกให้เกษตรกรในช่วงเวลาสำคัญของปี โดยมีการทยอยส่งมอบวัสดุบรรจุภัณฑ์ให้พื้นที่ตั้งแต่สัปดาห์ที่ผ่านมา และเดินหน้าจัดสรรโควตา “ส่งฟรี” ให้ชุมชนปลูกส้มโออย่างเป็นระบบ

ภาพใหญ่ของฤดูกาล ผลผลิตกำลัง “พีก” ขณะที่ราคาถูกแรงกดดัน

ฤดูกาลส้มโอเวียงแก่นโดยปกติเริ่มตั้งแต่ มิถุนายน–ตุลาคม ของทุกปี ทำให้ช่วง กรกฎาคม–กันยายน เป็นหน้าระบายผลผลิตที่คึกคักที่สุด ทั้งตลาดภายในและต่างประเทศ ในเชิงพื้นที่ เวียงแก่นถือเป็น “หัวเมืองส้มโอ” ของเชียงราย มีการปลูกกระจายหลายตำบล โดยเฉพาะ พันธุ์ทองดี และ พันธุ์ขาวใหญ่ ซึ่งเป็นพันธุ์หลักของภาคเหนือ ทั้งนี้ หน่วยงานรัฐระดับจังหวัดเคยชี้ให้เห็นแนวโน้มผลผลิตออกสู่ตลาดจำนวนมากในช่วงพีก และราคามีโอกาสอ่อนตัว จึงต้องเร่งใช้มาตรการด้านการตลาดเชิงรุกควบคู่กับการคุมคุณภาพผลผลิตให้ได้มาตรฐานส่งออกอย่างต่อเนื่อง

ไม่เพียงเท่านั้น ฐานข้อมูลทางการของจังหวัดและหน่วยงานข่าวภาครัฐยังสะท้อน “น้ำหนัก” ของสินค้าเกษตรตัวนี้ไว้ชัด—เวียงแก่นมีพื้นที่ปลูก หลายพันไร่ และเคยมีการสื่อสารเชิงนโยบายระดับจังหวัดว่าผลผลิตรวม แตะหลักหลายหมื่นตันต่อปี ยืนยันสถานะ “พืชเศรษฐกิจ” ที่ขับเคลื่อนรายได้ครัวเรือนในพื้นที่ชายแดนโขงตอนบน พร้อมกันนั้น จังหวัดยังผลักดัน “งานเทศกาลส้มโอเวียงแก่น” เป็นแม่เหล็กตลาดและการท่องเที่ยวเป็นประจำช่วงปลายสิงหาคมของทุกปี เพื่อเร่งยอดบริโภคสดและช่องทางค้าปลีกในประเทศควบคู่ไปกับตลาดส่งออก

กลไก “ส่งฟรี” ที่ลงมือจริง จากกล่อง DIT ถึง EMS ผลไม้

หัวใจของมาตรการระบายผลผลิตปีนี้คือ “การลดต้นทุนเข้าเส้นเลือด” ให้ชาวสวนขายตรงถึงผู้บริโภคโดยไม่พึ่งพาคนกลางมากเกินไป สำนักงานพาณิชย์จังหวัดเชียงรายจึงเร่งส่งมอบ กล่องผลไม้ DIT ที่ออกแบบเพื่อขนส่งผลไม้สดโดยเฉพาะ และจับมือ บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด เปิดทางให้เกษตรกร ส่ง EMS ผลไม้ฟรี ตามกรอบโครงการที่ประกาศไว้ (มีระยะเวลาสิ้นสุดครอบคลุมถึงปี 2569) ทั้งนี้ เกษตรกรรับกล่องได้ที่พาณิชย์จังหวัด นำผลผลิตที่คัดเกรดแล้วบรรจุและส่งที่ไปรษณีย์ในพื้นที่ ระบบจะคิดค่าส่งตามโครงการ “0 บาท” ช่วยให้ราคาขายหน้าออนไลน์แข่งขันได้มากขึ้น และผู้บริโภคต่างจังหวัดก็เข้าถึง “ส้มโอเวียงแก่นคัดเกรด” ได้ง่ายขึ้นกว่าที่เคย

ในระดับจังหวัด เชียงรายยัง จัดสรรโควตากล่องส่งฟรี ให้ชุมชนเป้าหมาย พร้อมวางแผน “แพ็กเส้นทาง” จากศูนย์รวมผลผลิตของสหกรณ์ไปยังไปรษณีย์ เพื่อให้เคลื่อนสินค้าได้ทันช่วง พีกดีมานด์ โดยเฉพาะสัปดาห์เทศกาล—ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่พฤติกรรมผู้บริโภคต้องการ “ชิมล็อตสดใหม่” และพร้อมเปิดรับดีลออนไลน์สั้น ๆ ที่มีจุดขายชัด เช่น “ส้มโอคัด 1 ลูก 1 กล่อง” หรือ “กล่องครอบครัว 3–5 ลูก” เพื่อเพิ่มโอกาสซ้ำซื้อหลังเทศกาล

จากออฟไลน์สู่ดีจิทัล เวียงแก่นมี “ฐาน” ให้ต่อยอด

การขยับสู่ออนไลน์ปีนี้ไม่ใช่จุดเริ่มต้นจากศูนย์ ย้อนดูปี 2565 จังหวัดเคยเปิดตัว “Kick off เปิดตลาดส้มโอเวียงแก่นผ่านระบบออนไลน์” อย่างเป็นทางการแล้ว โดยใช้วิธี “ปล่อยขบวนผลผลิต” ออกจากชุมชนสู่ผู้ซื้อปลายทางผ่านระบบขนส่งพิเศษ แนวทางดังกล่าวช่วยให้ปีนี้สามารถเร่งเครื่องได้ทันที เพราะทั้งกลุ่มสหกรณ์ ร้านค้า และช่องทางโซเชียลของชาวสวนเคยผ่าน “การบ้าน” ขั้นพื้นฐานมาแล้ว จึงเหลือโจทย์การคุมคุณภาพ คัดเกรด และเล่าเรื่องแหล่งผลิตให้สอดรับกับความต้องการของผู้ซื้อยุคอีคอมเมิร์ซเท่านั้น

ในฝั่ง ภาพลักษณ์และมูลค่าเพิ่ม ภาครัฐได้ขับเคลื่อนเชิงนโยบายระยะกลาง–ยาวด้วยการผลักดัน “ส้มโอเวียงแก่น” ขึ้นทะเบียน GI (สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์) ตั้งแต่ปี 2567 เพื่อยกระดับมาตรฐาน ตลาด และการรับรู้ของผู้บริโภคทั้งในและต่างประเทศ หากได้ GI เต็มรูปแบบ จะหนุนราคาเฉลี่ยและความสามารถแข่งขันในช่องทางพรีเมียมได้ชัดเจนยิ่งขึ้น เพราะผู้ซื้อสามารถตรวจสอบแหล่งที่มาและมาตรฐานก่อนตัดสินใจบนแพลตฟอร์มออนไลน์ได้สะดวกขึ้นด้วย

“ส้มโอ” ไม่ใช่แค่ผลไม้คือโครงสร้างรายได้ของชายแดนโขงตอนบน

โครงสร้างชุมชนของเวียงแก่นพึ่งพา เกษตรเชิงภูมิอากาศ เป็นหลัก ส้มโอที่ปลูกบนดอนและพื้นที่ติดสันเขาได้รับแต้มต่อจากสภาพดิน–น้ำ–อากาศ ทำให้ได้ผลที่ “หวาน–อมเปรี้ยว–หอม” และเนื้อแน่น โดยเฉพาะพันธุ์ทองดีและขาวใหญ่ที่ “ติดตลาดส่งออก” มานาน ขณะเดียวกันการรักษามาตรฐาน GAP และระบบคัดแยกหน้าแปลงมีผลต่อ “เปอร์เซ็นต์ได้ราคา” โดยตรง หากชุมชนยกระดับ “การคัดหน้าไร่” ให้เสถียร—การขายออนไลน์แบบ “คละเกรดในกล่องเดียว” จะมีโอกาสคืนกำไรให้ชาวสวนมากขึ้น เพราะผู้บริโภคยอมรับการมีลูกใหญ่–ลูกเล็กในกล่องเดียวกันได้ หากทุกลูก “หวาน กรอบ ฉ่ำ” ตามสเป็กคุณภาพ

นอกจากนี้ ภาคธุรกิจปลายน้ำทั้ง ล้ง และผู้ส่งออกยังได้ประโยชน์ทางอ้อมจากกลไก “ส่งฟรี” เพราะ ตลาดในประเทศ ดูดซับล็อตที่ไม่เข้าเกณฑ์ส่งออกได้เร็วขึ้น ทำให้การจัดการสต็อกปลายสวนมีประสิทธิภาพ และลดแรงกดดันราคาในช่วงพีก การรักษาสมดุล ภายใน–ส่งออก จึงเป็นประเด็นยุทธศาสตร์ของปีนี้

เล่าให้เห็นภาพเส้นทาง “ลูกส้มโอ” จากเวียงแก่นถึงมือผู้ซื้อ

  1. คัดเกรดหน้าแปลง – คัดลูกขนาดสม่ำเสมอ ตรวจผิว ปิดขั้วให้เรียบร้อย เช็ดแห้ง ลดความชื้น
  2. บรรจุกล่อง DIT – รองกันกระแทก พิมพ์ฉลากแหล่งผลิต–พันธุ์–น้ำหนัก–วันบรรจุ จัดทำคิวอาร์โค้ดลิงก์คำแนะนำปอก–เก็บ
  3. ส่ง EMS ฟรี – นำไปที่ไปรษณีย์ไทย สแกนสิทธิ์โครงการ “ส่งผลไม้ 0 บาท” ตามเงื่อนไขพื้นที่–ช่วงเวลา
  4. รับปลายทางใน 1–2 วันทำการ – ผู้ซื้อได้รับกล่องพร้อมคู่มือการเก็บรักษาและไอเดียเมนู เพื่อเพิ่ม “ประสบการณ์สินค้า” และโอกาสกลับมาซื้อซ้ำ

โครงเรื่องง่าย ๆ นี้ทำให้ “ส้มโอ” กลายเป็นสินค้าอีคอมเมิร์ซที่แข่งขันได้ เทียบชั้นผลไม้เมืองร้อนตัวอื่น ๆ ซึ่งก่อนหน้านี้ครองตลาดออนไลน์มานานกว่า

หมายเหตุ: โครงการ กล่อง DIT + EMS ฟรี เป็นความร่วมมือเชิงนโยบายระดับประเทศ เกษตรกรสามารถรับกล่องได้ที่พาณิชย์จังหวัด และส่งที่ไปรษณีย์ทั่วประเทศ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ตามช่วงเวลาที่กำหนดในประกาศของไปรษณีย์ไทย (สิ้นสุดโครงการ 30 เม.ย. 2569)

ทำไม “ออนไลน์ + ส่งฟรี” ถึงจำเป็นในปีนี้

  • ภาวะผลผลิตออกพร้อมกัน – เมื่อทุกแปลงถึงเวลาเก็บเกี่ยวใกล้เคียงกัน แรงขายในประเทศล้นเร็ว ช่องทางออนไลน์จึงเป็น “วาล์วระบาย” ที่คุมได้เอง
  • ต้นทุนขนส่ง–บรรจุภัณฑ์ – ในโครงสร้างราคาส้มโอ ต้นทุนโลจิสติกส์เป็นสัดส่วนสูง กลไก “กล่องฟรี + EMS ฟรี” ช่วยรักษาราคาเนื้อแท้ให้ชาวสวน
  • คอนซูเมอร์อินไซต์ยุคอีคอมเมิร์ซ – ผู้ซื้อยอมรับ “ค่าส่งเป็นศูนย์” เป็นแรงกระตุ้นซื้อสำคัญ การปิดดีลด้วยราคาหน้ากล่องที่รวมทุกอย่างแล้ว ทำให้ตัดสินใจเร็ว
  • เล่าเรื่องแหล่งผลิต – สินค้า GI หรือกำลังขอ GI “เล่าเรื่องได้” สอดรับพฤติกรรมผู้บริโภคที่อ่านป้ายคุณภาพก่อนกดสั่ง โครง GI ช่วยหนุนความน่าเชื่อถือช่องทางออนไลน์ระยะยาว

เสียงจากหน่วยงานและแนวทางเดินหน้าช่วงโค้งพีก

หน่วยงานพาณิชย์จังหวัดสื่อสารต่อเนื่องถึง มาตรการ 5 ช่องทาง ที่ใช้ควบคู่กัน ได้แก่ ตลาดชุมชน–อำเภอ, งานแสดงสินค้า, โมเดล “ส้มโอบินได้” สำหรับพรีเมียม, และ “ตลาดออนไลน์ผ่านกล่องกรมการค้าภายใน ส่งผ่านไปรษณีย์ไทยทั่วประเทศ” พร้อมจัดสรรโควตากล่องฟรีให้เกษตรกรอย่างเป็นธรรม ข้อมูลนี้ชี้ให้เห็นว่า “ออนไลน์” ไม่ใช่ทางเลือกเดี่ยว แต่เป็นองค์ประกอบหนึ่งของ แพ็กเกจกระจายผลผลิตทั้งระบบ ซึ่งถูกวางแผนไว้ตั้งแต่ก่อนฤดูกาลจะเข้าสู่ช่วงพีก

เชิงปฏิบัติ จังหวัดยังใช้ อีเวนต์ฤดูกาล เช่น เทศกาลส้มโอเวียงแก่น เป็นตัวเร่ง “ดึงดีมานด์” ผ่านกิจกรรมชิม–ซื้อ–ส่งต่อทางออนไลน์ สร้างวงจร ออฟไลน์ > ออนไลน์ และ ออนไลน์ > ออฟไลน์ เพื่อรักษาโมเมนตัมยอดขายต่อเนื่องไปถึงปลายฤดูกาล

ชุมชน–สหกรณ์ (ช่วงสัปดาห์ทอง)

  1. ล็อกมาตรฐานคัดเกรด – แยก “คัดพรีเมียม” สำหรับลูกค้าแรกซื้อ เพื่อสร้างความประทับใจและรีวิวบวก
  2. ตั้งแพ็กเกจราคาเรียบง่าย – เช่น 1 ลูก/กล่อง, 3 ลูก/กล่อง, 5 ลูก/กล่อง พร้อมน้ำหนักโดยประมาณ ลดการลังเล
  3. เน้นภาพ–คลิปสั้น – โชว์ขั้นตอนคัด–แพ็ก–ส่งจริง เพิ่มความเชื่อมั่นและอัตราปิดการขาย
  4. ใช้คิวอาร์โค้ดเดียวจบ – ลิงก์แนวทางปอก–เก็บ/สูตรยำส้มโอ เพิ่มคุณค่าหลังการขาย
  5. เช็กสิทธิ์ EMS ฟรีล่วงหน้า – ประสานพาณิชย์จังหวัดและไปรษณีย์ในพื้นที่ เพื่อกระจายคิวส่งให้ทันช่วงคำสั่งซื้อหนาแน่น

เมื่อ “ส่งฟรี” ไม่ใช่แค่โปรโมชัน แต่คือสวัสดิการตลาดของชุมชน

มาตรการ เปิดตลาดส้มโอเวียงแก่นออนไลน์ + ส่งฟรี ของเชียงรายในปีนี้ แสดงให้เห็น “งานเชิงระบบ” ที่จับต้องได้—จากการจัดสรรกล่อง DIT, การทำงานร่วมกับไปรษณีย์ไทย, การตั้งโควตา ระบายล็อตพีกด้วยอีเวนต์ฤดูกาล และการสื่อสารต่อเนื่องของหน่วยงานในพื้นที่ ผลที่เกิดขึ้นไม่เพียงช่วย “รักษาราคาเฉลี่ย” หน้าไร่ แต่ยัง ขยายฐานผู้บริโภคทั่วประเทศ ให้รู้จักแหล่งผลิตชายแดนโขงตอนบนมากขึ้น

ที่สำคัญ การผลักดัน GI “ส้มโอเวียงแก่น” ซึ่งเดินหน้าต่อเนื่องตั้งแต่ปีที่ผ่านมา จะเป็นชิ้นส่วนที่ทำให้วงจรคุณภาพ–ตลาด–ราคา “ยั่งยืน” กว่าเดิม เพราะทำให้การเล่าเรื่องแหล่งผลิตบนแพลตฟอร์มออนไลน์น่าเชื่อถือยิ่งขึ้น เมื่อรวมกับ โครง “ส่งฟรี” ที่ลดต้นทุนโลจิสติกส์ “ถึงมือผู้ซื้อ” ได้จริง สมการนี้จึงส่งสัญญาณเชิงบวกต่อ รายได้ชาวสวน และ เศรษฐกิจฐานรากของเชียงราย ในฤดูกาลนี้

เครดิตภาพและข้อมูลจาก :

  • สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดเชียงราย
  • สำนักงานพาณิชย์จังหวัดเชียงราย: ความเคลื่อนไหวการส่งมอบ กล่อง DIT และการประชุมเตรียมความพร้อมเชื่อมโยงตลาด–จัดสรรโควตากล่องส่งฟรี; แนวทาง “ตลาดออนไลน์ผ่านกล่องกรมการค้าภายใน ส่งผ่านไปรษณีย์ไทยทั่วประเทศ”.
  • บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด: ข่าวประชาสัมพันธ์โครงการ เกษตรกรส่ง EMS ผลไม้ฟรี ด้วยกล่อง/ตะกร้า DIT (สิ้นสุดโครงการ 30 เม.ย. 2569) และโพสต์ประชาสัมพันธ์บนเพจหลัก.
 
NAKORN CHIANG RAI NEWS TEAM
กองบรรณาธิการ นครเชียงรายนิวส์ – Nakorn Chiang Rai News
MOST POPULAR
FOLLOW ME
Facebook Youtube Tiktok X-twitter Weibo Instagram Line
NEWS UPDATE
Categories
AROUND CHIANG RAI SOCIETY & POLITICS

อบจ.เชียงรายเปิด “มหกรรม Homecoming” จุดประกายเยาวชน ปูทางตั้ง “NEW TCDC เชียงราย”

  • August 2025

อบจ.เชียงรายเปิด “มหกรรม Homecoming พาใจ๋ปิ๊กบ้านเฮา” จุดประกายเยาวชนแดนโขง พร้อมปูทางตั้ง “NEW TCDC เชียงราย” ยกระดับเมืองสร้างสรรค์

เชียงราย, 16 สิงหาคม 2568 – เช้าวันเสาร์ริมโขงที่อำเภอเชียงของมีชีวิตชีวาเป็นพิเศษ ลานกิจกรรมของโรงเรียนอนุบาลเชียงของคึกคักด้วยสีสันและเสียงดนตรี เด็กๆ ซ้อมท่าเต้น ขณะทีมครัวพื้นถิ่นขยับครกตำเครื่องลาบอย่างพร้อมเพรียง “มหกรรมโซน 4 Homecoming พาใจ๋ปิ๊กบ้านเฮา” ขององค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เชียงราย ไม่ได้เป็นเพียงงานสนุกสุดสัปดาห์ หากเป็นเวทีทดสอบพลังความคิดสร้างสรรค์ของเยาวชนชายแดน และเป็น “สะพานนโยบาย” ไปสู่การจัดตั้งศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบรูปแบบใหม่ NEW TCDC เชียงราย ที่กำลังจ่อคิวเกิดขึ้นจริงในจังหวัดนี้ตามกรอบการขยายเครือข่ายของ CEA (สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์) ซึ่งประกาศคัดเลือก 10 จังหวัดตั้งแต่ปี 2567–2568 รวมถึงเชียงรายด้วยโดยตรง

ทำไม “งานเยาวชน 1 วัน” จึงสำคัญต่อภูมิทัศน์สร้างสรรค์ทั้งจังหวัด

หนึ่ง งานนี้ย้าย “เวที” ออกนอกเมืองไปยัง เชียงของ เมืองชายแดนที่ไกลศูนย์กลาง แต่ล้อมด้วยทุนทางวัฒนธรรมและชาติพันธุ์ นั่นทำให้เด็กนอกตัวเมืองเข้าถึงพื้นที่ปล่อยของได้จริง สอง กิจกรรมออกแบบให้ “บันเทิง + เรียนรู้” ไปพร้อมกัน เช่น Cover Dance และ ลาบหมูลีลา ที่แทรกศาสตร์พื้นถิ่นกับศิลปะร่วมสมัย เด็กจึงฝึกทำงานเป็นทีม ฝึกนำเสนอ และฝึกสร้างสรรค์เนื้อหาเพื่อผู้ชม สาม งานนี้เชื่อมตรง “เวทีชั่วคราว” กับ “โครงสร้างถาวร” คือ NEW TCDC ที่ CEA ขับเคลื่อนในระดับประเทศ—หากโครงสร้างนี้ตั้งในเชียงรายจริง ชุดประสบการณ์จากงานเยาวชนจะไหลต่อไปเป็นผู้ใช้พื้นที่ประจำในอนาคต ไม่ใช่เพียงความทรงจำหนึ่งวัน

เปิดฉากเชียงของ เวทีกลางแจ้งที่เยาวชนได้เป็น “ตัวจริง”

พิธีเปิด จัดขึ้นที่โรงเรียนอนุบาลเชียงของ โดย นางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ นายก อบจ.เชียงราย ทำหน้าที่ประธาน กล่าวต้อนรับและให้กำลังใจเยาวชนจากพื้นที่โซนชายแดนโขง พร้อมตัวแทนท้องถิ่นและครูอาจารย์เข้าร่วมอย่างคับคั่ง บรรยากาศในงานเต็มไปด้วยพลังบวก เด็กๆ จากหลายอำเภอมารวมตัวกันเพื่อ “ปล่อยของ” บนเวทีเดียวกันและแลกเปลี่ยนกันแบบข้ามโรงเรียน ข้ามชุมชน กิจกรรมไฮไลต์ของงานมีทั้งเวที แข่งขัน Cover Dance ที่จัดระบบประกวดจริงจัง และกิจกรรม ลาบหมูลีลา ที่ผสานการครัวพื้นบ้านกับโชว์สเตจอย่างเป็นเอกลักษณ์ ตลอดจน บูธเวิร์กช็อป และ นิทรรศการผลงานเยาวชน ที่เล่าความภูมิใจในท้องถิ่นด้วยภาษาของคนรุ่นใหม่ ข้อมูลกำหนดการและคำเชิญชวนถูกสื่อสารโดยเพจศูนย์เยาวชน อบจ. มาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ต้นเดือนสิงหาคม จนถึงถ่ายทอดสดหน้างานในวันจริง

สิ่งที่เห็นชัด คือ การจัดระบบ “พื้นที่ปลอดภัย” ให้เด็กได้ลอง-พลาด-เรียนรู้บนเวทีจริง มีทีมครู โค้ช และเจ้าหน้าที่คอยกำกับดูแลทั้งหลังบ้านและหน้าเวที จุดรับสมัครและเอกสารประจำทีมถูกทำเป็นระบบตั้งแต่ก่อนวันงาน ซึ่งสะท้อนวิธีคิดแบบ “ศูนย์เยาวชนมืออาชีพ” ที่เพจของศูนย์เยาวชน อบจ. เชียงราย สื่อสารมาต่อเนื่องในหลายโซนก่อนถึงคิวเชียงของ

จากลานโรงเรียนสู่ “สถาปัตยกรรมความคิด” ทางด่วนเชื่อมสู่ NEW TCDC เชียงราย

เบื้องหลังงานเยาวชนครั้งนี้ไม่ใช่กิจกรรมโดดๆ หากเชื่อมกับ “ภาพใหญ่” ของนโยบายเศรษฐกิจสร้างสรรค์ระดับประเทศอย่างแนบแน่น CEA ประกาศเดินหน้าโครงการ NEW TCDC เพื่อกระจายศูนย์เรียนรู้-ทดลอง-สร้างเครือข่ายสู่ 10 จังหวัด โดยสื่อกระแสหลักยืนยันรายชื่อที่คัดเลือก รวมเชียงราย หรือ “เมืองศิลปะบนสายน้ำโขง” ไว้ชัดเจน ขณะที่ Bangkok Post และ Nation Thailand รายงานไปในทิศทางเดียวกันตั้งแต่กลางปี 2567 ว่า NEW TCDC จะเป็นกลไกสำคัญในการยกระดับซอฟต์พาวเวอร์ไทย ผ่านการอัปสกิล–รีสกิลคนท้องถิ่นและย่านสร้างสรรค์ในภูมิภาค

ยิ่งไปกว่านั้น เว็บไซต์ทางการของโครงการ NEW TCDC ยังแสดง “การเตรียมตั้งศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบเชียงราย” โดยระบุชัดถึงหน่วยงานพาร์ตเนอร์ในจังหวัด (อบจ.เชียงราย) ควบคู่กับจังหวัดเพื่อนบ้านในภาคเหนือ ซึ่งสะท้อนสถาปัตยกรรมความร่วมมือแบบ เครือข่ายจังหวัด ไม่ใช่เกาะเดี่ยวของเมืองใหญ่เพียงแห่งเดียว

“ออกแบบเพื่อทุกคน” คอนเซ็ปต์ TCDC เชียงรายตามแบบ CEA

ข้อมูลเชิงแนวคิดจาก CEA เปิดเผยภาพฝันของ “TCDC เชียงราย” ไว้อย่างน่าสนใจ พื้นที่จะตั้งอยู่บริเวณ หน้าศาลากลางหลังเก่า (ใจกลางเมืองที่คนคุ้น) ทีมสถาปนิกเสนอให้ศูนย์เป็น “Creative Space for All” โดยตั้งใจเชื่อมพื้นที่อาคารกับ ลานกิจกรรมกลางแจ้ง เพื่อดึงคนหลากวัยเข้าใช้จริง ไม่ใช่พื้นที่จัดแสดงเฉพาะกิจ คอนเซ็ปต์ดังกล่าวสอดรับวิธีจัดงานเยาวชนที่เชียงของในวันนี้ ซึ่งใช้สนามโล่งเป็น “ห้องเรียนกลางแจ้ง” ให้เด็กได้ทดลองโชว์และสร้างงานร่วมกับชุมชนตั้งแต่ต้นทาง

มหกรรม 1 วัน…ที่วางรางวิ่งให้ “ระบบนิเวศสร้างสรรค์” ทั้งจังหวัด

เชื่อมชุมชน–โรงเรียน–ท้องถิ่น: งานนี้ผลักดันการทำงานเป็นเครือข่าย ทุกฝ่าย “มีบท” ทั้งหน่วยงานท้องถิ่น โรงเรียน กลุ่มผู้ปกครอง และเอกชนในพื้นที่ เด็กเห็นภาพโครงสร้างสนับสนุนครบวงจร ไม่ใช่เวทีที่มาแล้วก็จบ

เชื่อม “ออฟไลน์” เข้ากับ “ออนไลน์” การสื่อสารและรับสมัครผ่านเพจศูนย์เยาวชน ทำให้เด็กต่างอำเภอรับรู้ได้ไว มีการปล่อยคลิปและไลฟ์เพื่อกระตุ้นชุมชนให้เข้ามีส่วนร่วมต่อเนื่อง ตั้งแต่ก่อนงานจนถึงวันจริง ซึ่งคือทักษะสื่อสารร่วมสมัยที่เด็กยุคนี้ต้องใช้ในการพัฒนางานสร้างสรรค์ของตนเอง

เชื่อม “กิจกรรม” กับ “โครงสร้างถาวร”: จุดหมายปลายทางคือให้เด็กวันนี้เติบโตเป็น ผู้ใช้พื้นที่ TCDC วันพรุ่งนี้ เมื่อศูนย์ฯ เปิดใช้งาน พวกเขาจะกลับมาในฐานะผู้จัดนิทรรศการ นักออกแบบ นักทำคอนเทนต์ หรือผู้ประกอบการตัวเล็กที่ใช้ศูนย์เป็นห้องทดลองทางธุรกิจ สิ่งนี้ทำให้การลงทุนด้านโครงสร้างมี “เจ้าของร่วม” ตั้งแต่วัยเรียน

ตัวเลข–ไทม์ไลน์ที่ต้องรู้ จากนโยบายส่วนกลางสู่การขับเคลื่อน ณ พรมแดนโขง

  • 10 จังหวัด ที่ CEA คัดเลือกให้เป็น NEW TCDC เพื่อจัดตั้งศูนย์สร้างสรรค์รูปแบบใหม่ กระจายจุดเรียนรู้และเครือข่ายในภูมิภาค มี เชียงราย อยู่ในรายชื่อร่วมกับนครราชสีมา แพร่ พิษณุโลก อุตรดิตถ์ อุบลราชธานี ศรีสะเกษ สุรินทร์ ปัตตานี และภูเก็ต สื่อหลักรายงานสอดคล้องกันในกลางปี 2567
  • สถานะเชียงราย: เว็บไซต์โครงการ NEW TCDC แสดงสถานะ “จังหวัดคู่พัฒนา” และระบุพาร์ตเนอร์ท้องถิ่นอย่าง อบจ.เชียงราย ชี้แนวโน้มความคืบหน้าจริง ไม่ใช่เพียงแนวคิดบนกระดาษ
  • ดีไซน์คอนเซ็ปต์เชียงราย: CEA เผยแนวคิดสถาปัตยกรรมที่ยึดหัวใจ “Creative Space for All” บริเวณหน้าศาลากลางหลังเก่า เน้นเชื่อมพื้นที่ใน–นอกอาคารให้เป็น ลานสร้างสรรค์ของทุกคน
  • ฐานกิจกรรมเยาวชนในพื้นที่: เพจศูนย์เยาวชน อบจ. เชียงราย โพสต์กำหนดการ–เปิดรับสมัคร–ไลฟ์สด และภาพบรรยากาศงาน Homecoming โซน 4 วันที่ 16 ส.ค. 2568 ที่ โรงเรียนอนุบาลเชียงของ เป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ว่าพื้นที่กิจกรรมเยาวชนกำลังถูกสร้าง “อย่างสม่ำเสมอ” ไม่ใช่ไฟไหม้ฟาง

ความท้าทายที่ต้องมองตรง จาก “เวทีเดียว” สู่ “ระบบนิเวศที่ยั่งยืน”

หนึ่ง งบประมาณ–บุคลากร: ศูนย์ถาวรต้องการทีมคิวเรเตอร์ ครูเวิร์กช็อป และผู้จัดการพื้นที่ที่เข้าใจทั้งเด็กและธุรกิจสร้างสรรค์ การปลูกคนควบคู่กับปลูกอาคารจึงจำเป็น เพื่อไม่ให้พื้นที่กลายเป็น “ห้องว่างสวยๆ” ที่เปิดเพียงบางเทศกาล

สอง การเข้าถึงของเด็กชายแดน: เชียงของ–เวียงแก่น–เวียงแก้ว มีต้นทุนระยะทางและรายได้ครัวเรือน การทำให้ศูนย์อยู่ “ใกล้มือ” แม้อยู่ในเมือง ต้องใช้โมเดลบริการนอกศูนย์ เช่น คลินิกออกแบบเคลื่อนที่, ห้องสมุดวัสดุเดินทาง, หรือ บัตรสมาชิกเยาวชน ที่ลดต้นทุนการเข้าร่วมกิจกรรม

สาม เชื่อมเศรษฐกิจท้องถิ่น: โอกาสของเชียงรายอยู่ที่ “วัฒนธรรมชาติพันธุ์–หัตถกรรม–เกษตรสร้างสรรค์–ท่องเที่ยวชุมชน” ศูนย์ต้องแปลทุนวัฒนธรรมให้เป็นผลิตภัณฑ์ร่วมสมัย สอดรับกับแผนการขยาย TCDC ที่มุ่งยกระดับซอฟต์พาวเวอร์ภูมิภาคอยู่แล้ว

เสียงสะท้อนจากพื้นที่ “เด็ก ได้เวที—ผู้ใหญ่ ได้เห็น”

คำบอกเล่าของครูและผู้ปกครองที่หน้างานสรุปภาพเดียวกันว่า เมื่อมีเวทีที่จับต้องได้ เด็กกล้าแสดงออกมากขึ้น และเรียนรู้การทำงานกับคนต่างโรงเรียนต่างอำเภอ งานแบบนี้ไม่ใช่การแข่งชิงถ้วยเพียงอย่างเดียว แต่ทำหน้าที่เป็น “ห้องทดลองทักษะชีวิต” ตั้งแต่การซ้อม การบริหารเวลา ไปจนถึงการรับคำวิจารณ์บนเวที ซึ่งเป็นทักษะจำเป็นของคนทำงานสร้างสรรค์ในโลกจริง—ทักษะที่ TCDC จะต้องรองรับต่อยอดในชั้นเรียนและเวิร์กช็อปที่เป็นระบบในอนาคต (บนฐานแนวคิด “Creative Space for All”)

ทางเดินต่อ ใช้ “เทศกาลเยาวชน” เป็นรางพาเข้าสู่ศูนย์ถาวร

  1. ปักปฏิทินรายปี – จัด Homecoming ให้ครบทุกโซน เชื่อมกับปฏิทินนิทรรศการ–คลาสสั้นในเมือง เพื่อดึงเด็กจากชายแดนเข้าศูนย์ในรอบปี
  2. สร้างพาสปอร์ตทักษะ – ให้ผู้เข้าร่วมเก็บสะสมคลาส–ชั่วโมงอาสา แลกสิทธิใช้สตูดิโอ/วัสดุ/ที่ปรึกษาในศูนย์
  3. แมตช์เมกกิ้งกับภาคธุรกิจ – จับคู่ทีมเยาวชนกับผู้ประกอบการท้องถิ่น ให้ทำงานจริงขนาดเล็ก ตั้งแต่ออกแบบบรรจุภัณฑ์ร้านชุมชนถึงคอนเทนต์โปรโมตเส้นทางท่องเที่ยว
  4. เผยแพร่โอเพ่นดาต้า – เก็บและเปิดข้อมูลผลลัพธ์งานเยาวชนและเวิร์กช็อป เช่น จำนวนผู้เข้าร่วม ผลงานต่อยอด เพื่อให้ผู้กำหนดนโยบายประเมินความคุ้มค่าการลงทุนได้โปร่งใส

จาก “พาใจ๋ปิ๊กบ้านเฮา” สู่ “บ้านหลังใหม่ของความคิดสร้างสรรค์”

ภาพของเด็กๆ เต้นด้วยความมั่นใจข้างครกเครื่องลาบ คือสัญลักษณ์ของเชียงรายที่ก้าวไปพร้อมกัน ทั้งความเป็นพื้นถิ่นและความร่วมสมัย “มหกรรมโซน 4 Homecoming พาใจ๋ปิ๊กบ้านเฮา” จึงไม่ได้ปิดฉากที่การประกาศผลรางวัล แต่เปิดฉากให้เห็น ทางเดินจริง จากลานโรงเรียนสู่ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ NEW TCDC เชียงราย ที่กำลังขยับเข้ามาใกล้ทุกคน เมื่อเวทีชั่วคราวกับโครงสร้างถาวรเชื่อมกันครบวงจร เมืองชายแดนแห่งนี้ย่อมมีทุนมนุษย์รุ่นใหม่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และเชียงรายจะไม่ได้เป็นเพียง “จุดหมายปลายทางท่องเที่ยว” แต่เป็น บ้านหลังใหม่ของความคิดสร้างสรรค์ บนลุ่มน้ำโขงอย่างยั่งยืน

เครดิตภาพและข้อมูลจาก :

  • ศูนย์เยาวชน อบจ.เชียงราย: โพสต์เปิดรับสมัคร–กำหนดการ–ถ่ายทอดสดงาน “มหกรรมโซน 4 Homecoming พาใจ๋ปิ๊กบ้านเฮา” วันเสาร์ที่ 16 ส.ค. 2568 ณ โรงเรียนอนุบาลเชียงของ รวมถึงสื่อประชาสัมพันธ์กิจกรรมแต่ละโซนก่อนถึงวันงาน
  • อบจ.เชียงราย: โพสต์ภาพและคำบรรยายระบุวัน เวลา สถานที่ และบทบาทประธานพิธีเปิดโดยนายก อบจ.เชียงราย ในงานโซน 4 ที่เชียงของ
  • เว็บไซต์ทางการ NEW TCDC (CEA): หน้ารวมจังหวัดและพาร์ตเนอร์ ระบุ ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ เชียงราย โดย อบจ.เชียงราย พร้อมคู่จังหวัดภาคเหนืออื่นในเครือข่าย
  • บทความ CEA: “เปิดแนวคิด 10 ทีมนักออกแบบ NEW TCDC” ระบุคอนเซ็ปต์ TCDC เชียงราย “Creative Space for All” และตำแหน่งที่ตั้งบริเวณหน้าศาลากลางหลังเก่า
  • เพจ TCDC Chiang Rai (ข้อมูลสื่อสารสาธารณะของเครือข่าย TCDC จังหวัด): บทบาทและความร่วมมือกับ อบจ.เชียงราย ในการขับเคลื่อนงานสร้างสรรค์ในพื้นที่
 
NAKORN CHIANG RAI NEWS TEAM
กองบรรณาธิการ นครเชียงรายนิวส์ – Nakorn Chiang Rai News
MOST POPULAR
FOLLOW ME
Facebook Youtube Tiktok X-twitter Weibo Instagram Line
NEWS UPDATE
Categories
AROUND CHIANG RAI TOP STORIES

ก้าวสู่สนามรบ! ศึกเลือกตั้งซ่อม ส.ส. เชียงราย เขต 7 ระหว่างเพื่อไทยและพรรคประชาชน

  • August 2025

วิเคราะห์เจาะลึก “ศึกเลือกตั้งซ่อมเชียงราย เขต 7” จุดชี้วัดแนวโน้มการเมืองไทยระหว่าง “อำนาจรัฐ” กับ “การเปลี่ยนแปลง”

เชียงราย – การเลือกตั้งซ่อมสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เขต 7 จังหวัดเชียงราย ในวันอาทิตย์ที่ 14 กันยายน 2568 ไม่ใช่แค่การเติมเต็มตำแหน่งที่ว่างลงเท่านั้น หากแต่เป็น “สนามทดสอบอารมณ์ทางการเมือง” ของภาคเหนือ และเป็นเครื่องชี้วัดว่าประชาชนจะเลือกพลังของรัฐบาลที่ดำรงตำแหน่ง หรือโอกาสของแนวคิดการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างในสภาไทยในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อของประเทศนี้ด้วย โดยคณะกรรมการการเลือกตั้งยืนยันวันหย่อนบัตรและกำหนดช่วงรับสมัครไว้ชัดเจนแล้ว ระหว่าง 13–17 สิงหาคม และลงคะแนนจริง 14 กันยายน เวลา 08.00–17.00 น. ตามประกาศอย่างเป็นทางการของ กกต. และสื่อกระแสหลักหลายสำนักที่รายงานตรงกัน

จุดเริ่มต้นของศึก เก้าอี้ที่ว่างจากคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ

เก้าอี้ ส.ส. เขต 7 ว่างลงภายหลังคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญเมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 2568 ให้ นายพิเชษฐ์ เชื้อเมืองพาน สิ้นสุดสมาชิกภาพ ส.ส. และถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง 10 ปี จากกรณีเกี่ยวข้องกับการเสนอและแปรญัตติงบประมาณของสำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร อันเข้าข่ายฝ่าฝืนรัฐธรรมนูญ มาตรา 144 เหตุการณ์นี้สั่นสะเทือนสมดุลการเมือง และเปิดฉากศึกเลือกตั้งซ่อมในทันทีตามกลไกกฎหมายของไทย

จัดทำเมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 2568 หมายเหตุ : เนื้อหาที่นำเสนอในรายงานฉบับนี้เป็นการวิเคราะห์เชิงลึกจากข้อมูลที่ได้รวบรวมมาเท่านั้น ไม่ใช่ข้อสรุปสุดท้ายที่สามารถตัดสินความจริงทั้งหมดได้ ทางทีมงานจึงขอให้ท่านผู้อ่านใช้ วิจารณญาณอย่างรอบคอบ และพิจารณาข้อมูลจากหลายมิติเพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง

สนามจริงอยู่ตรงไหนแผนที่การเมืองของ “เขต 7”

กกต. ระบุขอบเขตของ “เขต 7” ครอบคลุมพื้นที่หลายอำเภอชายแดนและลุ่มน้ำโขง ได้แก่ อำเภอแม่จัน (เฉพาะ ต.จันจว้า และ ต.จันจว้าใต้), อำเภอเชียงแสน, อำเภอดอยหลวง, อำเภอเชียงของ (เฉพาะ ต.ครึ่ง, ต.ศรีดอนชัย, ต.ริมโขง, ต.เวียง, ต.สถาน และ ต.ห้วยซ้อ) และอำเภอเวียงแก่น ข้อมูลนี้สะท้อนภูมิทัศน์ที่หลากหลาย ทั้งเมืองชายแดน เกษตรกรรม และการค้าชายแดน ที่จะมีน้ำหนักต่อประเด็นหาเสียงของผู้สมัครทั้งสองฝ่ายอย่างชัดเจน

ผู้ท้าชิงตัวจริง“สง่า พรมเมือง” ปะทะ “สุทัศน์ ยาละ”

สมรภูมิครั้งนี้มีผู้สมัครเด่นสองคนที่ประกาศตัวชัดเจนแล้ว การเลือกตั้งซ่อมครั้งนี้เป็นการปะทะกันของสองแนวทางที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง โดยมีผู้สมัครทั้งสองเป็นตัวแทนของกระแสความคิดหลักสองขั้วในสังคม

  • สง่า พรมเมือง (พรรคเพื่อไทย) อดีตสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย เขตเชียงแสน เปิดตัวรับสมัครและจับสลากได้หมายเลข 1 ตามรายงานภาคสนามของสื่อการเมืองรายวัน พร้อมฐานสนับสนุนจากแกนนำพรรคส่วนกลาง จุดขายสำคัญคือ “สายตรงรัฐบาล” ที่ประสานนโยบายและงบประมาณสาธารณะลงพื้นที่ได้รวดเร็ว ข้อมูลเปิดตัวและประวัติการทำงานถูกเผยแพร่ต่อเนื่องโดยสื่อกระแสหลักหลายสำนักในช่วงเปิดรับสมัคร

 

  • สุทัศน์ ยาละ (พรรคประชาชน) นักธุรกิจรุ่นใหม่จากเชียงรายหมายเลข 2 เจ้าของกิจการท่องเที่ยวและเครื่องดื่มในอดีต เคยมีบทบาทด้านที่ปรึกษางานเมืองท้องถิ่น พรรคประชาชนประกาศ “เคาะชื่อ” ส่งลงสนามเพื่อต่อกรกับพรรคใหญ่ เน้นภาพลักษณ์ความเปลี่ยนแปลง โปร่งใส และวิธีการเมืองแบบใหม่ที่เชื่อมตรงกับผู้มีสิทธิเลือกตั้งรุ่นใหม่ สื่อระดับชาติรายงานการตัดสินใจส่ง “สุทัศน์” อย่างต่อเนื่อง รวมถึงบันทึกการยื่นสมัครที่อำเภอเชียงแสนด้วย

ตัวเลขที่สะท้อนอดีตภาพรวมผลเลือกตั้งปี 2566 ในเชียงราย

เมื่อมองย้อนกลับไปในการเลือกตั้งทั่วไปปี 2566 ทั้งจังหวัดเชียงรายมีผู้มาใช้สิทธิสูงกว่า 77% ขณะที่การจัดสรรที่นั่งแบบแบ่งเขตตกเป็นของพรรคเพื่อไทย 4 เขต และพรรคก้าวไกล 3 เขต ค่าสัดส่วนคะแนนรวมทั้งจังหวัดของสองพรรคใหญ่สะท้อนการแข่งขันที่สูสีและพลิกผันได้ในหลายเขต ตัวเลขดังกล่าวช่วยให้เห็น “พื้นฐาน” ที่ผู้สมัครต้องคำนวณยุทธศาสตร์หาเสียงในสนามซ่อมครั้งนี้อย่างละเอียดรอบคอบ

เสียงประชาชนในพื้นที่กำลังถามอะไร

เมื่อโฟกัสลงพื้นที่ “เขต 7” จะพบโจทย์ร่วมของชุมชนชายแดนหลายประการ ได้แก่ รายได้เกษตรกรจากพืชเศรษฐกิจ เสถียรภาพราคาสินค้า การค้าชายแดนกับ สปป.ลาว และเมียนมา โครงสร้างพื้นฐานถนนและสะพาน รวมถึงบริการสาธารณสุขในพื้นที่ภูเขาและลุ่มน้ำโขง ประเด็นเหล่านี้แม้ไม่ใช่ชุดนโยบายใหม่ทั้งหมด แต่เป็น “ความคาดหวังเดิมที่ต้องแก้ให้เห็นผล” ผู้สมัครจึงต้องตอบด้วยโรดแมปที่จับต้องได้ ไม่ใช่คำมั่นลอยๆ เท่านั้น

คำถามที่ผู้มีสิทธิเลือกตั้งเริ่มขบคิดคือ

  • เลือก “ผู้แทนรัฐบาล” เพื่อเร่งเครื่องแก้ปัญหาปากท้องและโครงสร้างพื้นฐานทันทีหรือไม่
  • หรือเลือก “ตัวแทนการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง” เพื่อยกระดับมาตรฐานการเมืองในระยะยาว

คำถามสองชุดนี้จึงเป็นเหมือนเครื่องชั่งน้ำหนักทางการเมืองของเขตชายแดนภาคเหนือในห้วงเวลาที่ซับซ้อน

ยุทธศาสตร์ที่ปะทะกัน “ฝากรัฐ” vs “การเปลี่ยนแปลง”

พรรคเพื่อไทย เดินเกมตามจุดแข็งดั้งเดิมของพรรคใหญ่ คือเครือข่ายท้องถิ่น เน็ตเวิร์กนักการเมืองฐานราก และศักยภาพการเป็นรัฐบาลกลางที่เชื่อมงบประมาณและนโยบายสาธารณะลงพื้นที่ได้รวดเร็ว รายงานข่าวชี้ว่าทีมยุทธศาสตร์ส่วนกลางเริ่มจัดทัพลงพื้นที่แล้ว เพื่อหนุนการรณรงค์ของผู้สมัครอย่างเป็นระบบตั้งแต่กลางเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา

พรรคประชาชน วางตัวเป็น “ทางเลือกใหม่” ใช้กลยุทธ์สื่อสารตรงกับประชาชนในพื้นที่ ผสานแพลตฟอร์มออนไลน์และการพบปะขนาดย่อม สร้างมาตรวัดผลตอบรับแบบเรียลไทม์ พรรคประกาศชัดว่าจะเสนอวิธีทำงานสภาที่โปร่งใส ตรวจสอบได้ และยึดโยงกับข้อมูลสาธารณะให้มากที่สุด เพื่อจับฐานคนรุ่นใหม่และผู้ที่ผิดหวังกับการเมืองแบบเดิม ซึ่งสอดรับกับกระแสข่าวเปิดตัวผู้สมัครที่สื่อระดับชาติและท้องถิ่นนำเสนอในสัปดาห์นี้

โครงเรื่องทางการเมืองที่ “เขต 7” ต้องแบก

สนามซ่อมครั้งนี้มีหลังฉากเป็นคำวินิจฉัยระดับประเทศที่ลากเส้น “มาตรฐานจริยธรรมงบประมาณ” อย่างชัดเจน กรณีของอดีตรองประธานสภาผู้แทนราษฎรทำให้สังคมตั้งคำถามเรื่องการใช้งบสาธารณะเพื่อสร้างความนิยมในพื้นที่ เมื่อมาตรฐานถูกย้ำด้วยเสียงข้างมากของศาล 6 ต่อ 3 ผลทางการเมืองย่อมกว้างไกลกว่าเขตเดียว และสะเทือนภาพลักษณ์ของพรรคแกนนำรัฐบาลในเชิงสัญลักษณ์ด้วยตามการวิเคราะห์ของสื่อการเมืองหลายสำนัก

ดังนั้น “เขต 7” จึงเป็นเวทีที่พรรคเพื่อไทยต้องแสดงให้เห็นว่า ฐานเสียงเดิมยังเหนียวแน่น และประชาชนยังไว้ใจให้พรรคขับเคลื่อนนโยบายระดับพื้นที่ต่อไป ขณะเดียวกัน พรรคประชาชนต้องพิสูจน์ว่าความไม่พอใจทางการเมืองสามารถแปลงเป็น “คะแนนจริง” ได้ในฐานที่มั่นของฝ่ายรัฐบาล

กระดานคะแนนเริ่มขยับไทม์ไลน์สำคัญที่ต้องรู้

  • 8 ส.ค. 2568 กกต. เคาะวันเลือกตั้งซ่อม และกำหนดช่วงรับสมัคร 13–17 ส.ค. สถานที่รับสมัครที่อำเภอเชียงแสน รายละเอียดประกาศเผยแพร่ในหลายสื่อและหน้าเว็บไซต์ข่าวของ กกต.
  • 13–16 ส.ค. 2568 ผู้สมัครทยอยยื่นเอกสาร วันแรกมีผู้สมัครจากพรรคเพื่อไทย ส่วนวันที่ 16 ส.ค. พรรคประชาชนยื่นสมัครอย่างเป็นทางการ สะท้อนการเข้าสู่โหมดหาเสียงเต็มรูปแบบของทุกฝ่าย
  • 14 ก.ย. 2568 วันลงคะแนนจริง ตั้งแต่ 08.00–17.00 น. หน่วยเลือกตั้งกระจายตามชุมชนในพื้นที่เขตชายแดนและริมโขง ผู้มีสิทธิเตรียมหลักฐานตามกฎหมายไปใช้สิทธิให้ครบถ้วน

บทเรียนจากสถิติ ทำไม “อัตราไปใช้สิทธิ” จึงชี้ขาด

ข้อมูลปี 2566 ระบุว่าจังหวัดเชียงรายมีผู้มาใช้สิทธิมากกว่า 77% ซึ่งถือว่าสูงเมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ยประเทศ หากเขตชายแดนที่มีการเดินทางยากลำบากอย่าง “เขต 7” รักษาอัตรานี้ไว้ได้ ผลจะสะท้อนเจตจำนงประชาชนอย่างเต็มที่ ขณะเดียวกัน โครงสร้างผู้มีสิทธิวัยทำงานและเกษตรกรที่พึ่งพาราคาพืชผล จะเป็นตัวกำหนดจุดชนะเชิงยุทธศาสตร์ของผู้สมัครแต่ละฝ่ายอย่างมีนัยสำคัญ เพราะการเลือกตั้งซ่อมมักชี้วัดด้วย “การเคลื่อนพลของฐาน” มากกว่ากระแสลมบนเพียงอย่างเดียว

มุมมองเชิงนโยบายประเด็นที่ควรถูกถามบนเวทีหาเสียง

  1. รายได้และราคาสินค้าเกษตร
    ผู้สมัครควรเสนอแผนรองรับราคาพืชหลักที่ผันผวน รวมทั้งมาตรการตลาดนำการผลิต และการเชื่อมตลาดชายแดนให้ได้ผลจริง
  2. โลจิสติกส์ชายแดนและด่านการค้า
    พื้นที่ริมโขงและชายแดนต้องการถนนและสะพานที่ปลอดภัย และด่านที่ทันสมัย แผนเร่งรัดงบลงทุนจึงต้องชัดเจนและตรวจสอบได้
  3. ความปลอดภัยและคุณภาพชีวิตชุมชน
    ชุมชนภูเขาและชายแดนต้องการสาธารณสุขเข้าถึงง่าย เช่น เครือข่าย รพ.สต. และระบบส่งต่อที่มีประสิทธิภาพ นโยบายต้องเชื่อมกับงบประมาณจริง
  4. ธรรมาภิบาลงบประมาณ
    หลังคำวินิจฉัยศาลเรื่องการใช้งบประมาณ ผู้สมัครทุกคนต้องชี้แจง “มาตรการกันซ้ำ” อย่างเป็นรูปธรรม เพื่อสร้างความเชื่อมั่นว่า งบสาธารณะจะไม่ถูกใช้เพื่อผลทางการเมืองอีก

เหตุผลเชิงกลยุทธ์อะไรคือ “ตัวแปรชี้ผล” ในสนามซ่อม

  • เครือข่ายท้องถิ่น จะยังเป็นปัจจัยสำคัญ เพราะเขต 7 มีชุมชนกระจายตัวกว้าง การลงพื้นที่เชิงลึกของทีมอาสาและผู้สนับสนุนระดับหมู่บ้านเป็นตัวเร่งคะแนน
  • การสื่อสารออนไลน์ จะเพิ่มน้ำหนักกว่ายุคก่อน โดยเฉพาะในเมืองชายแดนและกลุ่มทำงานเอกชนที่ใช้มือถือเป็นหลัก
  • กิจกรรมพบประชาชนขนาดเล็ก ให้ผลดีกับผู้สมัครหน้าใหม่ เพราะสร้างความเชื่อใจและคำบอกต่อได้รวดเร็ว
  • การวางภาพ “ผู้แทนรัฐบาล” ของพรรคเพื่อไทย ต้องคู่กับคำตอบเรื่องธรรมาภิบาล เพื่อคลายความกังวลจากคดีการใช้งบประมาณที่ผ่านมา
  • การวางภาพ “ทางเลือกใหม่” ของพรรคประชาชน ต้องจับประเด็นปากท้องอย่างจริงจัง ไม่ใช่เสนอแต่กรอบอุดมการณ์เท่านั้น

เส้นทางสู่วันเลือกตั้งบริบทที่ต้องเก็บตกรายวัน

ในเชิงข่าว กกต. รายงานความพร้อมด้านงานจัดการเลือกตั้งอย่างต่อเนื่อง ทั้งระดับประเทศและระดับจังหวัด รวมถึงการย้ำปฏิทินและขั้นตอนร้องเรียนผิดกฎหมายเลือกตั้ง เพื่อให้การหย่อนบัตรเป็นไปอย่างสุจริตเที่ยงธรรม ข่าวเครือข่ายสื่อหลักระบุสอดคล้องกันถึงจำนวนผู้สมัครในแต่ละวัน และการขยับของทีมยุทธศาสตร์พรรคใหญ่ ซึ่งสะท้อนความเข้มข้นที่จะพุ่งขึ้นต่อเนื่องจนถึงวันโค้งสุดท้าย

 “เชียงราย เขต 7” เป็นมากกว่าการทดแทนเก้าอี้

การเลือกตั้งซ่อมครั้งนี้เป็นบททดสอบว่า ประชาชนให้ความสำคัญกับ “ผลลัพธ์เร่งด่วนจากพลังรัฐบาล” หรือ “มาตรฐานใหม่ของการเมืองไทย” ที่ยกระดับกลไกถ่วงดุลและความโปร่งใส ผลลัพธ์ที่ออกมาจะส่งสัญญาณถึงทั้งสองฝ่ายอย่างชัดเจน หากพรรคเพื่อไทยชนะ จะยืนยันพลังฝ่ายรัฐบาลในฐานที่มั่นเดิม และเพิ่มทุนทางการเมืองสำหรับขับเคลื่อนนโยบายระดับประเทศ แต่หากพรรคประชาชนคว้าชัย จะเป็นสัญลักษณ์ว่าพื้นที่ดั้งเดิมพร้อมเปิดทางให้ความเปลี่ยนแปลง และบังคับให้พรรคใหญ่ต้องปรับยุทธศาสตร์สู้ศึกใหญ่ที่รออยู่ข้างหน้า

ผู้มีสิทธิเลือกตั้งใน “เขต 7” จึงมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในวันที่ 14 กันยายนนี้ เสียงของท่านจะบอกประเทศว่าควรเดินไปทิศทางใด ระหว่างการบริหารเชิงประสิทธิภาพที่ต่อยอดได้ทันที กับการปฏิรูปมาตรฐานการเมืองที่ยั่งยืนในระยะยาว—และคำตอบนั้นจะสะท้อนผ่านบัตรเลือกตั้งใบเดียวของทุกคน

เครดิตภาพและข้อมูลจาก :

  • คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.)
  • พรรคเพื่อไทย
  • พรรคประชาชน
  • คำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ
 
NAKORN CHIANG RAI NEWS TEAM
กองบรรณาธิการ นครเชียงรายนิวส์ – Nakorn Chiang Rai News
MOST POPULAR
FOLLOW ME
Facebook Youtube Tiktok X-twitter Weibo Instagram Line
NEWS UPDATE
Categories
AROUND CHIANG RAI NEWS UPDATE

เชียงรายสู้ภัย! อบจ.ผนึกกำลังท้องถิ่นซ่อมสะพานขาด 3 วัน หวังคืนเส้นทางประชาชน

  • August 2025

เชียงรายเผชิญมรสุมหลายระลอก อบจ.เชียงรายผนึกกำลังท้องถิ่นรับศึกน้ำท่วมซ้ำซาก เร่งขุดลอก–อุดช่องน้ำกัดเซาะ–ซ่อมคอสะพาน ฟื้นเส้นทางหลักอำเภอเทิง

เชียงราย, 16 สิงหาคม 2568—กระแสลมมรสุมและพายุหมุนเขตร้อนที่ปะทะซ้ำภาคเหนือตอนบนตลอดเดือนกรกฎาคมถึงกลางสิงหาคม ดันน้ำฝนลงลุ่มน้ำหงาวอย่างรุนแรง หลายหมู่บ้านในอำเภอเทิงเผชิญน้ำป่ากัดเซาะคอสะพานและตลิ่งพังซ้ำ ทว่าในความเสียหายที่เกิดขึ้นกลับฉายภาพการทำงานแบบ “ลุก–ลุย–เร็ว” ขององค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เชียงราย ที่ระดมเครื่องจักรหนัก เปิดปฏิบัติการเสริมบิ๊กแบ็กกันตลิ่ง ทำทางเบี่ยงฉุกเฉิน และซ่อมคอสะพานเพื่อคืนการสัญจรให้ประชาชนกับรถบรรทุกผลผลิตการเกษตรโดยเร็วที่สุด โดยมีหน่วยงานอำเภอ เทศบาล–อบต. และเครือข่ายด้านทางหลวง–ปภ. ร่วมประสานกำลังตลอดห่วงโซ่การช่วยเหลือ

เสียงเตือนจากฟ้า เมื่อ “วิภา” ดันฝนถล่ม เหนือบนต้องตั้งการ์ดสูง

กลางเดือนกรกฎาคม กรมอุตุนิยมวิทยาออกประกาศเตือนพายุ “วิภา” ว่าจะทำให้ภาคเหนือตอนบนรวมถึงเชียงรายมีฝนตกหนักถึงหนักมาก โดยหย่อมความกดอากาศต่ำที่อ่อนกำลังลงจากพายุเคลื่อนปกคลุมแนวร่องมรสุมในช่วงวันที่ 21–26 ก.ค. 2568 ข้อความเตือนชี้ชัดให้จับตาความเสี่ยงน้ำป่าไหลหลากและดินถล่มในหลายจังหวัด รวมทั้งเชียงรายด้วย

สอดรับกับสัญญาณจากส่วนกลาง กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยและหน่วยงานประชาสัมพันธ์รัฐเร่งสื่อสารแบบ “ทั้งจังหวัดต้องพร้อม” ตั้งแต่ 12–24 ก.ค. 2568 โดยเน้นย้ำให้เฝ้าระวังเขตเขาสูง–พื้นที่ชัน สายด่วน 1784 และช่องทางแจ้งเหตุออนไลน์ถูกผลักดันเป็นเครื่องมือหลัก พร้อมย้ำการส่งข้อความเตือนภัยแบบ Cell Broadcast ครอบคลุมพื้นที่เสี่ยงของอำเภอเทิง ทั้งตำบลตับเต่าและตำบลหงาว

ระดับพื้นที่ อำเภอเทิงออกประกาศรายงานน้ำฝน–น้ำท่าอย่างต่อเนื่อง และตั้งศูนย์บัญชาการเฝ้าระวังน้ำลาว–หงาวตามลำดับ เพื่อปรับแผนปฏิบัติการเก็บกู้และชะลอน้ำกัดเซาะแบบเรียลไทม์.

จุดเปราะบางแตกก่อนสะพานบ้านปางค่า–คอสะพานขาด เส้นเลือดคมนาคมถูกตัด

เช้าตรู่ 16 ก.ค. 2568 สายน้ำหงาวพุ่งสูงกะทันหัน กระแทกโครงสร้างสะพานบ้านปางค่าบนสาย 1155 จนเสาค้ำยันเคลื่อน หลายหน่วยสั่งปิดเส้นทางชั่วคราวเพื่อความปลอดภัย โรงเรียนใกล้เคียงต้องหยุดเรียนทันที การขนส่งผลผลิตเกษตรกับการเดินทางฉุกเฉินหยุดชะงักทั้งแนว สะท้อนจุดเปราะบางของโครงข่ายถนนชนบทเมื่อเจอฝนเกินค่าเฉลี่ยในเวลาอันสั้น

คำถามที่ชาวบ้านถามตรง ๆ คือ “จะกลับบ้าน–ไปโรงพยาบาล–ส่งของได้เมื่อไร?” คำตอบในทางปฏิบัติขึ้นกับการ “เปิดทางทดแทน” และ “ตรึงแนวตลิ่ง” อย่างรวดเร็ว เพื่อไม่ให้ฝนรอบใหม่ซ้ำเติมให้หนักกว่าเดิม

ล็อกเป้าซ่อมเฉพาะหน้าเสริมบิ๊กแบ็ก–เปิดทางเบี่ยง–อุดช่องน้ำกัดเซาะ

19 ก.ค. 2568 อบจ.เชียงราย นำโดย นางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ นายก อบจ. ลงพื้นที่ “ปางค่า–ตับเต่า–หงาว” เร่งวางบิ๊กแบ็กทรายเรียงแนวตลิ่งลำน้ำหงาวเพื่อหยุดการพังทลาย พร้อมไล่เพอร์ตเครื่องจักรทำทางเบี่ยงให้รถสัญจรชั่วคราว ลดแรงกดดันของชุมชนที่ถูกตัดขาด ขณะที่ทีมช่างประเมินสภาพคอสะพานที่ถูกน้ำเซาะ เพื่อจัดลำดับงานซ่อมด่วน

ปลายเดือนกรกฎาคม เมื่อปริมาณฝนเริ่มแผ่วลงเป็นช่วง ๆ องค์การบริหารส่วนตำบลตับเต่าลงมือซ่อมคอสะพานหมู่ 13 อุดรอยขาดและปรับผิวทางใหม่ เพื่อเปิดเส้นทางท้องถิ่นให้รถเล็กเดินได้ก่อน พร้อมประสาน อบจ.–อำเภอ ทำความสะอาดโคลน–เศษซากที่ไหลทับถมบ้านเรือน

บทเรียนเชิงโครงสร้าง ที่ทีมช่างท้องถิ่นเห็นตรงกัน คือ “คอสะพาน–ไหล่ทาง–ท่อระบายน้ำ” คือจุดให้คะแนนทนทานต่อฝนสุดขีด หากคอสะพานสั้นเกินไปหรือไม่มีปีกกำแพงป้องกัน น้ำเชี่ยวจะชอนไชฐานรากได้เร็ว การเสริมบิ๊กแบ็กและอัดหินใหญ่ตามแนวลุ่มต่ำจึงเป็นมาตรการเฉพาะหน้าที่ต้องทำทันที ขณะที่แผนถาวรจำเป็นต้องรอหน้าฝนผ่อนคลาย

เร่งคืนการสัญจรซ่อมคอสะพาน–เปิดทางหลัก—สัญจรได้อีกครั้ง

ก้าวเข้าสู่ครึ่งเดือนสิงหาคม ทีมสำนักช่างของ อบจ.เชียงรายรวบกำลังเครื่องจักรและแรงงานลงเสริมคอสะพานหมู่ 1 ต.ตับเต่า ที่ถูกน้ำป่ากัดเซาะก่อนหน้า ตรวจเช็กโครงสร้างและอัดวัสดุรองรับใหม่จน “สัญจรได้แล้ว” ในบ่ายวันที่ 15 ส.ค. 2568 ภาพถ่ายหน้างานชี้ชัด รถยนต์และรถบรรทุกเริ่มกลับมาใช้เส้นทางได้ ภารกิจเก็บรายละเอียดจึงขยับไปที่การเสริมไหล่ทาง ปรับผิวถนน และป้ายเตือนความปลอดภัยชั่วคราว

ขณะเดียวกัน ฝ่ายบริหารระดับอำเภอและ อบจ.จัดประชุมหน้างานเพื่อวางแผนซ่อมทางเบี่ยงบ้านปางค่าที่เสียหายหนัก โดยเชิญหน่วยงานเชื่อมโยงทั้ง ศูนย์ ปภ. เขต 15 เชียงราย และเครือข่ายด้านทางหลวง เช่น ศูนย์สร้างทางลำปาง มาร่วมวางกรอบฟื้นฟู–เสริมความแข็งแรงในระยะกลางถึงยาว แม้บางงานอยู่คนละเขตรับผิดชอบ แต่บทบาทสนับสนุนเครื่องจักรและเทคนิคการอัดผิว–ป้องกันตลิ่งยังจำเป็นต่อความต่อเนื่องของระบบทาง

สถิติ–สัญญาณเตือน ทำไม “เทิง–ตับเต่า–หงาว” เสี่ยงซ้ำ

ข้อมูลเตือนภัยตั้งแต่ 11–21 ก.ค. ระบุชัดว่าเชียงรายอยู่ในกลุ่มจังหวัดที่มีโอกาสเกิดฝนหนักหลายระลอก สภาพภูมิประเทศของอำเภอเทิงที่รับน้ำจากสันเขาไปสู่ลุ่มน้ำหงาว ทำให้เมื่อฝน “เกินค่าเฉลี่ยรายชั่วโมง” เพียงไม่กี่ชั่วโมง น้ำจะไหลหลากฉับพลันสู่จุดคอขวด เช่น ช่องลำห้วย–ท่อระบายน้ำ–คอสะพาน จึงเกิดเหตุลักษณะ “กัดเซาะเฉียบพลัน” ซ้ำ ๆ หากฐานรากเดิมไม่แข็งแรงพอ

รายงานจากสื่อท้องถิ่นและส่วนกลางในช่วงเวลานั้นชี้ให้เห็นความรุนแรงของเหตุการณ์ ตั้งแต่ระดับน้ำเอ่อท่วม 60–80 เซนติเมตรบางจุด ไปจนถึงการปิดถนนสาย 1155 ชั่วคราวเพื่อรอการประเมินและซ่อมแซม ซึ่งตอกย้ำโจทย์ใหญ่เรื่อง “แผนเสริมความทนทานโครงสร้าง” ในพื้นที่ลาดเชิงเขา

คำอธิบายเชิงระบบ จาก “ดับไฟหน้าเหตุ” สู่ “โครงสร้างทนฝน”

หนึ่ง การจัดทีม “ดับไฟหน้าเหตุ” ต้องไวและครอบคลุม อบจ.–อำเภอ–อบต.ในเทิงใช้โมเดลเครื่องจักรประจำจุดเสี่ยง พร้อมถุงบิ๊กแบ็กสำรองเพื่ออุดช่องน้ำเซาะ และเจ้าหน้าที่สื่อสารชุมชนเพื่อปิด–เปิดเส้นทางทันเวลา โมเดลนี้ลดชั่วโมงวิกฤตได้จริงในเหตุเดือนนี้

สอง โครงสร้างสาธารณูปโภคต้อง “ออกแบบเพื่อฝนสุดขีด” มากกว่าค่าเฉลี่ยเดิม สะพานชนบทที่รับน้ำลำห้วยเชิงเขาควรเพิ่มความยาวคอสะพาน–กำแพงปีก และยกระดับไหล่ทาง–ท่อระบายน้ำให้มีศักยภาพระบายน้ำหลากปีละหนึ่งครั้งอย่างน้อย การยกระดับมาตรฐานนี้ต้องพึ่งพางบถาวรและความร่วมมือระหว่าง อบจ.–กรมทางหลวง–กรมทางหลวงชนบท–ปภ. โดยมีศูนย์สร้างทางในภูมิภาคเป็น “คลังเครื่องจักร–ความรู้” สำคัญ

สาม ระบบเตือนภัยเชิงรุกต้อง “พูดภาษาเดียวกัน” ตั้งแต่เตือนพายุในระดับชาติ สู่ประกาศอำเภอ–ตำบล และการส่งสัญญาณเตือนตรงสู่ประชาชนผ่านเครือข่ายมือถือ–หอกระจายข่าว เพื่อให้ชาวบ้านรู้ว่า “เส้นไหนควรเลี่ยง เส้นไหนยังพอวิ่งได้” ในชั่วโมงวิกฤต โมเดลการส่ง Cell Broadcast ที่ปภ.ร่วมผู้ให้บริการเครือข่ายในพื้นที่เทิงถือเป็นก้าวที่ถูกทาง

เสียงจากพื้นที่ “เปิดทางได้ไว ชีวิตก็ต่อได้”

แม้หน้างานเต็มไปด้วยโคลนและเศษซาก การที่เส้นทางหลัก–ทางเบี่ยงกลับมาเปิดได้ ทำให้รถส่งนมสด ข้าวโพด และลำไยที่กำลังออกสู่ตลาดยังคงเดินต่อ รถพยาบาลฉุกเฉินสามารถรับ–ส่งผู้ป่วยได้ทันเวลา โรงเรียนทยอยกลับมาเปิดเรียนเร็วกว่าที่คาด ชาวบ้านจึงสะท้อนร่วมกันว่า “เปิดทางได้ไว ชีวิตก็ต่อได้” นี่คือผลลัพธ์รูปธรรมจากการตัดสินใจแบบทันทีของท้องถิ่น

ในอีกมุม ข้าราชการฝ่ายโยธาย้ำว่า “วิธีจบเกมน้ำกัดครั้งต่อไป” คือการเร่งสำรวจจุดเสี่ยงคอสะพานทั้งตำบลตับเต่า–หงาว จัดลำดับงบซ่อมเชิงป้องกันก่อนฝนใหญ่รอบใหม่ และกำหนดมาตรการควบคุมบรรทุกหนักผ่านทางเบี่ยงชั่วคราวอย่างเข้ม ทั้งหมดนี้ต้องเดินคู่กับการสื่อสารสาธารณะเพื่อให้คนทั้งอำเภอ “รู้ทันฝน”

เชื่อมภาพใหญ่จังหวัด แผนรับมือฝนทั้งเชียงราย

ตลอดช่วง 11–25 ก.ค. 2568 จังหวัดเชียงรายเผชิญฝนต่อเนื่องแทบครบ 15 อำเภอ สำนักงานปภ.จังหวัดรายงานสถานการณ์และจัดทีมเฝ้าระวัง 24 ชั่วโมง หน่วยกู้ภัย–อปพร.–อส. ถูกจัดวางในจุดเสี่ยงซ้ำซากตามสายน้ำแม่อิง–แม่ลาว–แม่หงาว เพื่อพร้อมอพยพและยกของขึ้นที่สูงเมื่อจำเป็น กลไกนี้ทำให้ภาพรวมความเสียหายในรอบนี้จำกัดวงได้ในระดับหนึ่ง แม้หลายจุดยังต้องซ่อมเชิงโครงสร้างต่อเนื่อง

แผนหลังน้ำลด ฟื้นฟู–ป้องกัน–ลงทุน

ฟื้นฟูเร่งด่วน: เก็บเศษวัสดุ–โคลนออกจากคอสะพาน ปรับผิวถนน แก้ไหล่ทางหาย และติดตั้งป้ายเตือนถาวรชั่วคราวในช่วงฝน

ป้องกันรอบใหม่: เสริมบิ๊กแบ็ก–หินใหญ่ตามแนวที่น้ำกัดซ้ำ ซ่อมท่อระบายน้ำอุดตัน ตรวจสอบฐานรากสะพานที่ถูกน้ำเซาะ และเพิ่มช่องทางระบายน้ำให้พ้นคอสะพาน

ลงทุนระยะกลาง–ยาว: ประสานกรมทางหลวงและศูนย์สร้างทางในภูมิภาคเร่งศึกษามาตรฐานคอสะพาน–กำแพงปีกในพื้นที่ลาดเชิงเขา และจัดสรรงบยกระดับคอสะพานเสี่ยง รวมถึงปรับแบบท่อเหลี่ยม–รางระบายน้ำให้รองรับฝนสุดขีดตามภูมิอากาศใหม่

สูตร “ลุก–ลุย–เร็ว” ผสาน “ออกแบบเพื่อฝนสุดขีด”

เหตุการณ์ครั้งนี้ตอกย้ำ 3 บทเรียนสำคัญสำหรับท้องถิ่นภูเขา

  1. ความเร็วที่วัดเป็นชั่วโมง ช่วยรักษา “ทุนชีวิต–ทุนเศรษฐกิจ” ของชุมชนชนบท การวางเครื่องจักร–บิ๊กแบ็ก–เชือกสื่อสารในตำบลเสี่ยง ทำให้การเปิดเส้นทางชั่วคราวเกิดขึ้นได้ไวหลังน้ำลดไม่กี่ชั่วโมง. Facebook
  2. ระบบเตือนภัยหลายชั้น ต้องเชื่อมต่อกัน ตั้งแต่พายุ–ร่องมรสุมระดับภูมิภาค สู่ประกาศอำเภอ–ตำบล และ Cell Broadcast ในเครื่องชาวบ้าน เพื่อให้การอพยพ–ปิดถนน–ตั้งแนวป้องกันทำได้ก่อนที่น้ำจะกัดคอสะพาน
  3. โครงสร้างต้องเปลี่ยนเพื่ออากาศที่เปลี่ยน หากฝนสุดขีดกลายเป็น “ความปกติใหม่” การลงทุนเพิ่มความยาวคอสะพาน–ช่องระบายน้ำ และยกระดับผิวทางในจุดต่ำ คือคำตอบระยะยาวที่เลี่ยงไม่ได้ ต้องใช้ข้อมูลภัยจากรอบนี้เป็นฐานคำนวณแบบใหม่

เมื่อน้ำลด เห็นรอยทางของ “ความร่วมมือ”

จากเช้าวิกฤต 16 ก.ค. ที่สะพานปางค่าถูกตัดขาด สู่บ่าย 15 ส.ค. ที่เส้นทางหลักหมู่ 1 ต.ตับเต่ากลับมาสัญจรได้ ภารกิจเชื่อมถนน–เชื่อมชีวิตของอำเภอเทิงคือผลรวมของหลายมือ ตั้งแต่ อบจ.เชียงรายที่ลุยหน้างาน อำเภอ–อบต.ที่เสริมทัพ ปภ.จังหวัดที่เทน้ำหนักด้านเตือนภัย และหน่วยงานด้านทางที่ส่งเครื่องจักรมาสนับสนุนเมื่อร้องขอ เหตุทั้งหมดนี้ไม่เพียงฟื้นถนน แต่ฟื้น “ความมั่นใจ” ว่าหากฝนใหญ่กลับมา เมืองนี้จะยืนด้วยระบบที่พร้อมกว่าเดิม

โจทย์ต่อไป คือการเปลี่ยน “ซ่อมเฉพาะหน้า” เป็น “ลงทุนเชิงป้องกัน” ให้ทันฤดูฝนหน้า ด้วยแบบสะพาน–คอสะพาน–รางระบายน้ำที่รองรับฝนสุดขีด และงบประมาณที่เดินได้จริง พร้อมทั้งยืนระยะของระบบเตือนภัยและการสื่อสารชุมชนให้ไวและแม่นยำมากขึ้น

เครดิตภาพและข้อมูลจาก :

  • องค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย
  • ที่ทำการปกครองอำเภอเทิง
  • องค์การบริหารส่วนตำบลตับเต่า
  • ศูนย์ป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย เขต 15 เชียงราย
  • ศูนย์สร้างทางลำปาง
 
NAKORN CHIANG RAI NEWS TEAM
กองบรรณาธิการ นครเชียงรายนิวส์ – Nakorn Chiang Rai News
MOST POPULAR
FOLLOW ME
Facebook Youtube Tiktok X-twitter Weibo Instagram Line
NEWS UPDATE
Categories
SOCIETY & POLITICS

เซ็นทรัลพัฒนาสานต่อแคมเปญ “To Our Heroes” มอบเสื้อขอบคุณทหารกล้า 1,000 ตัว

  • August 2025

เซ็นทรัลพัฒนาเดินหน้า “To Our Heroes” ส่งกำลังใจ 1,000 ตัวถึงแนวหน้า ย้ำบทบาท “Centre of Life” และ Brand Purpose ‘Imagining better futures for all’

เชียงราย, 15 สิงหาคม 2568 – การสื่อสารเชิงสังคมของภาคเอกชนที่มีฐานธุรกิจขนาดใหญ่ ย่อมถูกตั้งคำถามสองประเด็นพร้อมกันเสมอ คือ “ทำได้จริงแค่ไหน” และ “ส่งผลกระทบอะไรที่จับต้องได้” กรณีแคมเปญ “To Our Heroes” ของบริษัทเซ็นทรัลพัฒนา (CPN) จึงน่าสนใจ เพราะมีองค์ประกอบที่ค่อนข้างครบทั้ง 1) ฐานสื่อสารบนโซเชียลที่เปิดพื้นที่ให้ประชาชนร่วม “เขียนคำขอบคุณ” ถึงทหารแนวหน้า 2) การส่งต่อ “เสื้อสกรีนข้อความกำลังใจ” จำนวน 1,000 ตัว ให้กองทัพบกเพื่อกระจายสู่พื้นที่ปฏิบัติการ และ 3) การยืนยันวิสัยทัศน์องค์กรด้านสังคมภายใต้ Brand Purpose “Imagining better futures for all” ที่เคยประกาศไว้บนหน้าองค์กรและรายงานผู้ลงทุนของบริษัทอย่างต่อเนื่อง ซึ่งสะท้อนว่าการดำเนินการครั้งนี้ไม่ใช่กิจกรรมเฉพาะกิจ แต่เป็นส่วนหนึ่งของกรอบกลยุทธ์ระยะยาวของ CPN เอง ทั้งหมดนี้มีหลักฐานอ้างอิงบนเว็บไซต์ทางการและสื่อมวลชนสายนัยสำคัญหลายสำนัก โดยระบุรายละเอียดบุคคลที่เกี่ยวข้อง สถานที่รับมอบ และจำนวนเสื้อที่ส่งมอบไว้อย่างชัดเจน

จาก “พื้นที่กลางของผู้คน” สู่ภารกิจส่งกำลังใจแนวหน้า

ท่ามกลางบรรยากาศสังคมที่ยกย่องผู้ปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่เสี่ยง เซ็นทรัลพัฒนา ในฐานะผู้พัฒนาและบริหารศูนย์การค้า “เซ็นทรัล” ทั่วประเทศ เดินหน้าบทบาท “Centre of Life – ศูนย์กลางการใช้ชีวิต” ด้วยการขยับบทบาทของศูนย์การค้าให้เป็นทั้ง พื้นที่รับฟัง และ พื้นที่ส่งต่อ พลังใจของคนไทย ผ่านแคมเปญโซเชียล “To Our Heroes” ที่เปิดเชิญชวนประชาชนร่วมเขียนข้อความขอบคุณถึง “ฮีโร่ของชาติ” ก่อนยกระดับจากออนไลน์สู่การลงมือทำจริง โดยจัดทำเสื้อสกรีนข้อความกำลังใจจำนวน 1,000 ตัว และนำไปมอบที่ กองบัญชาการกองทัพบก เพื่อกระจายถึงกำลังพลแนวหน้าในโซนปฏิบัติการตามภารกิจของกองทัพบกไทย, มี พลโท อานุภาพ ศิริมณฑล รองเสนาธิการทหารบก เป็นผู้แทนรับมอบ

ในการส่งมอบดังกล่าว ฝ่ายบริหาร CPN นำโดย คุณรุจิเรศ นีรปัทมะ ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการ สายงานรัฐกิจสัมพันธ์และสรรหาที่ดิน และ คุณพรวดี โรจน์รุ่งสัตย์ ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการ การตลาดและสื่อสารองค์กร ร่วมเป็นผู้แทนมอบเสื้อ “To Our Heroes” โดยแคมเปญระบุชัดว่าเป็นการ “อาสาเป็นสื่อกลางของคนไทย” เพื่อส่งคำขอบคุณจากหัวใจของประชาชนถึงทหารที่ปฏิบัติหน้าที่แนวหน้า—แนวทางสื่อสารที่สะท้อนปรัชญา “ศูนย์การค้าเป็นพื้นที่ของผู้คน” ตาม วิสัยทัศน์และพันธกิจของ CPN ซึ่งย้ำการเป็นศูนย์กลางการใช้ชีวิตและการเชื่อมโยงผู้คนกับชุมชนเมืองที่ตนดำเนินธุรกิจ

จากโซเชียล…สู่ของจริง

บนแพลตฟอร์มของบริษัท แคมเปญ “To Our Heroes” ระบุว่ามี “เสียงตอบรับล้นหลาม” จากผู้ใช้งานโซเชียลที่ร่วมเขียนข้อความขอบคุณ ก่อนจะต่อยอดสู่การผลิต “เสื้อสกรีนข้อความ” เพื่อส่งมอบให้กองทัพบกจำนวน 1,000 ตัว โดยมีการระบุสถานที่รับมอบที่ กองบัญชาการกองทัพบก อย่างชัดเจน ซึ่งตรงกับรายงานบนสื่อมวลชนกระแสหลักที่เผยแพร่ในวันและช่วงเวลาใกล้เคียงกัน (15 ส.ค. 2568) ยืนยันจำนวนและบุคคลที่เกี่ยวข้องอย่างครบถ้วน

นอกเหนือจากกิจกรรม “ของขวัญจากหัวใจ” ครั้งนี้ เซ็นทรัลพัฒนายังเคยขับเคลื่อนกิจกรรมสาธารณประโยชน์ด้านสุขภาพและชุมชนอย่างต่อเนื่อง เช่น การเปิดพื้นที่ศูนย์การค้าทั่วประเทศเป็น ศูนย์กลางรับบริจาคโลหิต ภายใต้ความร่วมมือกับสภากาชาดไทยและหน่วยงานสาธารณสุข ซึ่งในปี 2568 มีการจัดกิจกรรมหลายจุดในภาคต่าง ๆ ต่อเนื่องจากเป้าหมายของเครือเซ็นทรัลที่ตั้งไว้ทั้งปี สะท้อนบทบาท “พื้นที่กลาง” ที่เป็นมากกว่าศูนย์การค้า

มุมโครงสร้างองค์กร “Brand Purpose” ไม่ใช่คำสวยหรู

สิ่งที่ทำให้กรณีนี้มีน้ำหนักเชิงยุทธศาสตร์ คือมันสอดคล้องกับกรอบ Brand Purpose – “Imagining better futures for all” ที่ CPN ประกาศใช้อย่างเป็นทางการและใช้สื่อสารทั้งในหน้าองค์กร รายงาน One Report รวมถึงข่าวประชาสัมพันธ์ด้านความยั่งยืนในปีล่าสุด แสดงให้เห็นว่าการลงทุนด้าน “พื้นที่เพื่อผู้คน” และ “สังคม” อยู่ในเส้นเลือดของธุรกิจ ไม่ใช่แค่กิจกรรมเฉพาะช่วงเวลา

ขณะเดียวกัน แนวคิด “Centre of Life” ของบริษัทก็ทำให้เห็นรูปธรรมว่า “ศูนย์การค้า” ถูกออกแบบให้เป็นพื้นที่ที่ตอบโจทย์ครอบครัวยุคใหม่ เชื่อมโยงความสัมพันธ์ของคนทุกวัย และพร้อมเปิดพื้นที่สำหรับกิจกรรมสังคม—ตั้งแต่แคมเปญโซเชียลไปจนถึงกิจกรรมภาคสนาม อันเป็นบทบาท “Place & Experience Maker” ที่ CPN กล่าวถึงตลอดมา

ภาพกว้างเชิงเศรษฐกิจและโครงสร้างเครือข่าย

เมื่อพิจารณา “กำลัง” ที่ทำให้แคมเปญลักษณะนี้ไปได้ไกล เราจะพบว่า CPN มีเครือข่ายโครงการขนาดใหญ่ครอบคลุมหลายจังหวัดทั่วประเทศ ครอบคลุม ทำให้การสื่อสาร “จากใจคนไทย” สามารถขยายผลได้รวดเร็ว และครอบคลุมพื้นที่กว้าง ด้านทิศทางการเติบโต บริษัทประกาศผลการดำเนินงานและแผนลงทุนต่อเนื่องในปี 2568–2569 พร้อมพัฒนาโครงการมิกซ์ยูสระดับแลนด์มาร์ก เช่น Central Park ที่จะเปิดเฟสสำคัญปลายปี 2568 ตอกย้ำศักยภาพเครือข่าย “พื้นที่” ที่พร้อมเชื่อมโยงกิจกรรมสังคมในวงกว้าง ทั้งในกรุงเทพฯ และหัวเมืองหลัก

บทวิเคราะห์ผลกระทบ “Soft Power” ของพื้นที่เอกชน เมื่อขยับเป็น “สื่อกลางสังคม”

  1. ผลต่อขวัญกำลังใจแนวหน้า—เสื้อ 1,000 ตัวไม่ใช่เพียงวัสดุ แต่คือสัญลักษณ์ของ “การมองเห็น” ซึ่งมีผลต่อกำลังใจของผู้ปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่เสี่ยง การส่งมอบในนาม “ประชาชนผ่านสื่อกลาง” ทำให้สัญลักษณ์นี้ทรงพลังยิ่งขึ้น เพราะไม่ยึดโยงกับผลประโยชน์เชิงธุรกิจโดยตรง
  2. ผลต่อทุนทางสังคมของแบรนด์—การทำงานภายใต้ Brand Purpose ที่มีอยู่จริงในเชิงเอกสารและกิจกรรมต่อเนื่อง สร้าง “ความน่าเชื่อถือ” ว่าการช่วยเหลือสังคมคือส่วนหนึ่งของโมเดลธุรกิจ ไม่ใช่กิจกรรมเชิงภาพลักษณ์ชั่วครั้งคราว
  3. ผลต่อระบบนิเวศชุมชนเมือง—เครือข่ายศูนย์การค้าที่กระจายทั่วประเทศทำให้แบรนด์สามารถ “เปิดพื้นที่” เพื่อประโยชน์สาธารณะได้หลากหลาย ตั้งแต่การบริจาคโลหิต การอบรมความปลอดภัย ไปจนถึงกิจกรรมสร้างสรรค์ของเยาวชนในพื้นที่ ซึ่งหลายกรณีมีการทำงานร่วมกับภาคสาธารณสุขและภาคประชาสังคมอย่างต่อเนื่อง

เสียงสะท้อนและข้อควรจับตา

แม้แคมเปญ “To Our Heroes” จะได้รับการตอบรับที่ดีบนโลกออนไลน์และสื่อมวลชน แต่ในมุมวิเคราะห์เชิงนโยบายสาธารณะ ยังมีประเด็นที่ควรจับตาเพื่อให้กิจกรรมภาคเอกชนส่งผลต่อสังคมได้สูงสุด ได้แก่

  • การขยายผลในระดับพื้นที่ การต่อยอด “เสื้อกำลังใจ” ไปสู่กิจกรรมจิตอาสา เช่น ร่วมกับเครือข่ายสาธารณสุขในจังหวัดชายแดน หรือร่วมกับหน่วยงานด้านสุขภาพจิตเพื่อดูแลครอบครัวของผู้ปฏิบัติหน้าที่ จะทำให้การส่งกำลังใจมี “ปลายทางที่เป็นระบบ” มากขึ้น
  • การวัดผลที่โปร่งใส การเผยแพร่ตัวชี้วัดเชิงสังคม เช่น จำนวนข้อความที่ถูกส่งต่อสู่พื้นที่จริง จำนวนกำลังพลที่ได้รับเสื้อ หรือกิจกรรมต่อยอดที่เกิดขึ้นในพื้นที่ จะทำให้แคมเปญเป็นกรณีศึกษาที่วัดผลได้ชัดเจนมากขึ้น
  • การสื่อสารแบบไม่แบ่งฝั่ง ด้วยบริบทสังคมที่อ่อนไหว การสื่อสารควรเน้น “ความเป็นมนุษย์” และ “ความปลอดภัยในการทำงาน” มากกว่าการเมือง เพื่อรักษาบทบาทพื้นที่กลางของแบรนด์เอกชนที่ตั้งใจทำเพื่อประโยชน์ส่วนรวม

อินโฟบ็อกซ์จุดเด่นของ “To Our Heroes”

  • สารหลัก: ส่งกำลังใจจากคนไทยทั่วประเทศถึงทหารแนวหน้า ผ่านข้อความขอบคุณบนโซเชียลและเสื้อสกรีนข้อความ
  • รูปแบบส่งมอบ: เสื้อ “To Our Heroes” 1,000 ตัว มอบที่ กองบัญชาการกองทัพบก เพื่อกระจายสู่พื้นที่ปฏิบัติการ
  • ผู้แทนองค์กร: คุณรุจิเรศ นีรปัทมะ และคุณพรวดี โรจน์รุ่งสัตย์ (ฝ่ายบริหาร CPN)
  • ผู้รับมอบ: พลโท อานุภาพ ศิริมณฑล รองเสนาธิการทหารบก
  • กรอบกลยุทธ์: สอดคล้อง Brand Purpose “Imagining better futures for all” และแนวคิด “Centre of Life” ของ CPN
  • การทำงานต่อเนื่อง: เปิดพื้นที่ศูนย์การค้าร่วมจัด บริจาคโลหิต กับเครือข่ายสาธารณสุขและสภากาชาดไทยในหลายจังหวัด

เมื่อ “พื้นที่ของผู้คน” กลายเป็น “สื่อกลางของสังคม”

แคมเปญ “To Our Heroes” เป็นตัวอย่างของการที่ “พื้นที่เอกชน” ขยับสู่บทบาท “สื่อกลางของสังคม” ได้จริง ไม่ว่าจะเป็นการเปิดพื้นที่ให้ประชาชนมีเสียง ผ่านการเขียนข้อความขอบคุณ หรือการลงมือจัดทำของที่ระลึกเพื่อส่งต่อถึงแนวหน้า ขณะเดียวกันการยึดโยงกับ Brand Purpose และ Centre of Life ทำให้การเคลื่อนไหวครั้งนี้ไม่ลอยตัว หากแต่เป็นส่วนหนึ่งของ “แผนที่ทางความคิด” ขององค์กรที่วางไว้อย่างเป็นระบบและยาวนาน

ในทางปฏิบัติ แคมเปญนี้ยังช่วยย้ำว่าศูนย์การค้าในยุคใหม่ไม่ใช่เพียง “สถานที่จับจ่าย” แต่เป็น “สถาปัตยกรรมทางสังคม” ที่รวบรวมพลังของผู้คน เชื่อมต่อภาคส่วนต่าง ๆ และพร้อมจะกลายร่างเป็นศูนย์กลางของความช่วยเหลือในยามจำเป็น เมื่อมีระบบการดำเนินงานและเครือข่ายครอบคลุมเพียงพอ—ซึ่ง CPN แสดงให้เห็นผ่านจำนวนโครงการที่กระจายอยู่ในหลายจังหวัดและการทำงานร่วมกับพาร์ตเนอร์ด้านสังคมและสุขภาพตลอดหลายปีที่ผ่านมา

เครดิตภาพและข้อมูลจาก :

  • บริษัท เซ็นทรัลพัฒนา จำกัด (มหาชน) — บทความแคมเปญ “เซ็นทรัลพัฒนา ขอเป็นตัวแทนคนไทย ส่งกำลังใจถึงแนวหน้า มอบเสื้อ ‘To Our Heroes’”
 
NAKORN CHIANG RAI NEWS TEAM
กองบรรณาธิการ นครเชียงรายนิวส์ – Nakorn Chiang Rai News
MOST POPULAR
FOLLOW ME
Facebook Youtube Tiktok X-twitter Weibo Instagram Line
NEWS UPDATE
Categories
AROUND CHIANG RAI HEALTH

อบจ.เชียงราย Kick off Telemedicine นำร่อง 5 อำเภอ ลดภาระเดินทางผู้ป่วย

  • August 2025

อบจ.เชียงราย “Kick off Telemedicine” ตามนโยบาย ‘อยู่ไหนก็ใกล้หมอ–โฮงยาใกล้บ้าน Plus’ เปิดนำร่อง 5 อำเภอ เชื่อมหมอ–ผู้ป่วยระยะไกล ลดภาระเดินทาง ยกระดับความเท่าเทียมด้านสุขภาพ

เชียงราย, 15 สิงหาคม 2568 — แผนที่จังหวัดเชียงรายดูแคบลงทันทีที่ปุ่ม “เชื่อมต่อ” บนจอแท็บเล็ตถูกแตะ ภาพแพทย์จากโรงพยาบาลแม่ข่ายปรากฏขึ้น พร้อมเสียงทักทายผู้ป่วยที่กำลังนั่งอยู่ใน “โฮงยาใกล้บ้าน” ณ รพ.สต.ปลายทาง การแพทย์ทางไกลหรือ Telemedicine ไม่ได้เป็นเพียงแนวคิดอีกต่อไป เมื่อ องค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เชียงราย เดินหน้าเปิดโครงการ “Kick off Telemedicine ตามนโยบายอยู่ไหนก็ใกล้หมอ โฮงยาใกล้บ้าน Plus” อย่างเป็นทางการ ย้ำเป้าหมาย “เป็นธรรม–เข้าถึง–ต่อเนื่อง” ผ่านการบูรณาการภาคท้องถิ่นกับสาธารณสุขจังหวัด และเครือข่ายโรงพยาบาลแม่ข่ายในพื้นที่ห่างไกลของจังหวัดชายแดนเหนือสุดแดนสยาม

ทำไม “เชียงราย” จึงเหมาะเป็นสนามจริงของ Telemedicine

เชียงรายมีภูมิประเทศกว้างและหลากหลาย ระยะทางจากบ้านถึงโรงพยาบาลใหญ่สำหรับผู้ป่วยโรคเรื้อรังหรือผู้ป่วยติดบ้าน คือ “ต้นทุนที่มองไม่เห็น” ทั้งค่าเดินทาง เวลา และรายได้ที่หายไป ขณะเดียวกัน โครงสร้างดิจิทัลของสาธารณสุขจังหวัดเริ่มพร้อมมากขึ้น ทั้ง แพลตฟอร์มติดตามผู้ป่วย NCDs, ระบบอ้างอิงข้ามหน่วย (MOPH Refer) และ Health Station ที่กระจายถึงระดับชุมชน นี่คือเหตุผลเชิงระบบที่ทำให้ Telemedicine ในเชียงราย “มีโอกาสสำเร็จสูง” หากยึดมั่นในมาตรฐานความปลอดภัยข้อมูล คลินิกอลโควอร์แนนซ์ และการชดเชยค่าบริการตามเกณฑ์ สปสช. สำหรับบริการผู้ป่วยนอกทางไกล (OP telemed)

พิธีเปิดและภาพรวมโครงการ “อยู่ไหนก็ใกล้หมอ” เริ่มเดินจริง

พิธีเปิดจัดขึ้นที่ ที่ทำการ อบจ.เชียงราย โดย นางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ นายก อบจ.เชียงราย เป็นประธาน พร้อมผู้บริหารจาก สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย (สสจ.เชียงราย) และโรงพยาบาลเครือข่ายเข้าร่วม ระดับปฏิบัติการทดลองเชื่อมต่อในพื้นที่นำร่อง ครอบคลุม 5 อำเภอแรก ได้แก่ แม่จัน เมืองเชียงราย เทิง แม่ลาว และแม่สาย ซึ่งเป็นโซนที่มีทั้งเขตเมือง–กึ่งเมือง–ภูเขา เพื่อทดสอบการใช้งานในบริบทที่ต่างกัน ก่อนขยายผลสู่พื้นที่ที่เหลือทั้งจังหวัดตามแผนในไตรมาสถัดไป ข้อมูลเชิงนโยบายของ อบจ. ระบุชัดว่า “อยู่ไหนก็ใกล้หมอ (โฮงยาใกล้บ้าน Plus)” เป็น 1 ใน 7 เรือธงของแผนพัฒนาจังหวัดปี 2568–2569 ที่นายก อบจ.ประกาศไว้ตั้งแต่ต้นปี 2568 และมีการสื่อสารสาธารณะต่อเนื่องผ่านช่องทางทางการของ อบจ.

นอกจากฝั่งท้องถิ่น ฝ่ายสาธารณสุขก็เดินเครื่องควบคู่ สสจ.เชียงราย จัดประชุมคณะทำงาน Telehealth/Telemedicine หลายครั้งในเดือนกรกฎาคม–สิงหาคม 2568 เพื่อวางระบบ สนับสนุนบุคลากร และเคลียร์ประเด็นมาตรฐานข้อมูล–ความปลอดภัยไซเบอร์ โดยย้ำโจทย์ “ลดเหลื่อมล้ำ–เข้าถึงฉุกเฉิน–ต่อเนื่องการรักษา” ขณะอ้างอิงเกณฑ์และแนวทางของกรมการแพทย์สำหรับบริการแพทย์ทางไกลในคลินิกโรคเรื้อรังเป็นหลักฐานวิชาการรองรับการปฏิบัติ

จาก “แนวคิด” สู่ “ระบบ” ฐานข้อมูลจังหวัดที่พร้อมกว่าเดิม

สิ่งที่ทำให้เชียงราย “พร้อมกว่าที่คิด” คือข้อมูลผลการดำเนินงานด้าน Digital Health ที่สะท้อน การใช้งาน Telehealth–Telemed สะสมกว่า 9,800 ครั้ง ในปีงบประมาณ 2568 (ข้อมูล ณ ไตรมาสกลางปี) และมีการใช้ Health Rider เพื่อรับ–ส่งยา/ดูแลต่อเนื่องกว่า 14,800 ครั้ง ขณะเดียวกัน เอกสารติดตามงานของจังหวัดระบุว่า รพ.สต.ในสังกัด อบจ. มีแผนพัฒนาบริการ Telemedicine เชื่อม โรงพยาบาลแม่ข่าย โดยติดตั้ง Health Station แล้ว 77 ชุด ครอบคลุมทั้ง 18 อำเภอ ซึ่งเป็น “ฮาร์ดแวร์–ซอฟต์แวร์ชุมชน” สำคัญให้ Telemedicine เดินได้จริงในระดับหมู่บ้าน ไม่ใช่แค่โรงพยาบาล

นอกจากนี้ ย้อนดูการประกาศสาธารณะช่วงปลายปี 2567 ยังพบว่า อบจ.เชียงรายเคยเปิดบริการแพทย์ทางไกลเชื่อม รพ.สต. 75 แห่ง เพื่อให้ผู้ป่วยห่างไกลวินิจฉัยกับแพทย์โดยตรง โครงการปีที่แล้วจึงทำหน้าที่เป็น “รุ่นทดลอง” ที่ช่วยไล่ปัญหาหน้างาน ก่อนยกระดับเป็น “โฮงยาใกล้บ้าน Plus” ในปีนี้ ซึ่งเป็นกลไก “ต่อยอดมากกว่าเริ่มใหม่” อย่างชัดเจน

ณ จุดหมายสำคัญ ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง–ติดบ้านคือกลุ่มได้ประโยชน์ทันที

การคัดเลือกกลุ่มเป้าหมายเริ่มจาก ผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ที่ควบคุมไม่ได้ และ ผู้ป่วยติดบ้าน–ติดเตียง เพราะเป็นกลุ่มที่ “เดินทางยาก–เสี่ยงทรุด–ค่าใช้จ่ายสูง” ในเอกสารกำกับติดตามของเขตสุขภาพ ระบุว่าการให้บริการ Telemedicine สำหรับคลินิก NCDs และคลินิกเฉพาะทาง เช่น ผิวหนัง หรือ สุขภาพจิต ได้เริ่มปฏิบัติแล้วในบางเครือข่าย ขณะที่ โรงพยาบาลแม่สาย รายงานผลการให้บริการ Telemedicine ในคลินิก NCDs ต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2567 และยกระดับงานตามเป้าหมายตรวจราชการปี 2568 สะท้อนความต่อเนื่องของระบบจากโรงพยาบาลสู่ชุมชน

ภาพปลายทางที่คาดหวังคือ ผู้ป่วย NCDs จะรับ การติดตามอาการ–ปรับยา–ให้คำปรึกษา ผ่านจุดบริการใกล้บ้าน ส่งผลให้โรงพยาบาลใหญ่ ลดความแออัด และทีมชุมชน–อสม.ทำงานได้ แม่นยำ ยิ่งขึ้น เพราะแพทย์เห็นผลตรวจพื้นฐานแบบเรียลไทม์ และสั่งการพยาบาล–นักวิชาชีพปลายทางได้ทันที (ตามแนวทาง DMS Telemedicine) นี่คือ “คลินิกเสมือน” ที่ต่อเข้ากับชีวิตจริงของครอบครัวชนบทบนภูเขาและชายแดน

“จากห้องประชุมสู่ห้องนั่งเล่น” กรณีใช้งานและเวิร์กโฟลว์

  • ก่อนพบแพทย์: เจ้าหน้าที่ รพ.สต. ชั่งน้ำหนักวัดความดันเจาะปลายนิ้วตรวจน้ำตาล (ถ้ามีคำสั่ง) อัปเดตข้อมูลเข้าแพลตฟอร์ม
  • ขณะพบแพทย์ทางไกล: จอภาพขึ้นพร้อมกันสามฝ่ายคนไข้, ทีม รพ.สต., และแพทย์โรงพยาบาลแม่ข่ายเพื่อซักประวัติ ปรับยา ให้คำแนะนำ
  • หลังพบแพทย์: ระบบเชื่อมต่อ รับยา–ส่งยา ผ่าน Health Rider/ช่องทางที่กำหนด ลดรอบเดินทางซ้ำของครอบครัว
  • กรณีฉุกเฉิน: มีทางลัดเรียก รถพยาบาล–1669 และส่งต่อเข้าโรงพยาบาล เมื่ออาการไม่ปลอดภัยตามเกณฑ์

เวิร์กโฟลว์นี้ผูกกับ เกณฑ์เบิกจ่ายบริการทางไกลของ สปสช. (OP telemed) เพื่อให้หน่วยบริการชุมชนและโรงพยาบาลสามารถ เคลมค่าบริการได้ถูกต้อง ลดปัญหา “ทำได้แต่เบิกไม่ได้” ซึ่งเคยเป็นอุปสรรคในอดีต การขับเคลื่อนของเชียงรายจึง “ล้มช่องว่างเรื่องงบประมาณ” ไปพร้อมกับ “ล้มช่องว่างระยะทาง”

ช่วงทดลองภาคสนาม: ทำไมต้อง “แม่จัน–แม่สาย–เมือง–เทิง–แม่ลาว”

การเลือก 5 อำเภอ นอกจากจะครอบคลุมประชากรส่วนใหญ่แล้ว ยังทดสอบ คุณภาพสัญญาณภูมิประเทศการเดินทาง ที่ต่างกัน เช่น พื้นที่ชายแดน–ภูเขาอย่างแม่สาย/แม่จัน กับพื้นที่ราบและเมืองอย่างอำเภอเมืองเชียงราย/แม่ลาว และโซนกึ่งภูเขาอย่างเทิง ทำให้ทีมเทคนิคสามารถ ไล่ปัญหาเชิงระบบ ได้ครบตั้งแต่สัปดาห์แรกของการใช้งานจริง ซึ่งเป็นกลยุทธ์ที่พบได้จากการดำเนินการของ สสจ.เชียงราย ตลอดปีที่ผ่านมาในการขยายระบบดิจิทัลด้านสุขภาพไปพร้อม Telemedicine (เช่นการเชื่อมระบบติดตาม NCDs และการใช้ Health Platform อื่นของกระทรวง)

เสียงจากผู้บริหารเป้าหมายคือ “เข้าถึง–ยั่งยืน–ตรวจสอบได้”

บนเวทีเปิดตัว นายก อบจ.เชียงราย ย้ำแก่นโครงการว่า Telemedicine ภายใต้นโยบาย “อยู่ไหนก็ใกล้หมอ–โฮงยาใกล้บ้าน Plus” จะเน้น เข้าถึงบริการที่จำเป็น, ลดเหลื่อมล้ำพื้นที่, และ สร้างระบบติดตามผลที่ตรวจสอบได้ ผ่านแดชบอร์ดระดับจังหวัด พร้อมย้ำว่าการทำงานร่วมกับ สสจ.เชียงราย–โรงพยาบาลแม่ข่าย–รพ.สต. จะเดินหน้าอย่างเป็นระบบเพื่อขยายผลตลอดไตรมาสสุดท้ายของปีงบประมาณ ทั้งนี้ แนวทางความร่วมมือระหว่าง อบจ. และ สสจ.ถูกสื่อสารต่อเนื่องในเพจทางการของทั้งสองหน่วย และมีการประชุมคณะทำงานแบบกำกับติดตามเป็นระยะในเดือนกรกฎาคม–สิงหาคม 2568

“ตัวเลขที่พูดแทน” หลักฐานว่าระบบกำลังเดิน

  • Telehealth–Telemed ทั้งจังหวัด: ดำเนินการแล้ว 9,898 ครั้ง (สะสมปีงบ 2568 ขณะรายงาน)
  • Health Rider ส่งยา–บริการต่อเนื่อง: 14,877 ครั้ง
  • Health Station: ติดตั้งแล้ว 77 ชุด ครอบคลุม 18 อำเภอ
  • สถานพยาบาลให้บริการ Telemedicine: โรงพยาบาลในสังกัดจังหวัด 17/18 แห่ง ผ่านเกณฑ์ของเขตสุขภาพ (94.44%)

ตัวเลขเหล่านี้ปรากฏในสไลด์ตรวจราชการของจังหวัดและเขตสุขภาพ ซึ่งสะท้อน ความพร้อมเชิงระบบ และการ นำไปใช้จริง ไม่ใช่แค่พิธีเปิดสวยงาม ตัวเลขดังกล่าวยังทำหน้าที่ “ฐานเปรียบเทียบ” ให้โครงการปี 2568–2569 วัดผลได้อย่างโปร่งใส

ความท้าทายและทางแก้ ไม่ใช่แค่วิดีโอคอล แต่คือ “งานระบบ”

  1. สัญญาณ–ไฟฟ้า–อุปกรณ์: บางหมู่บ้านยังเผชิญปัญหาสัญญาณอินเทอร์เน็ต อบจ.และ สสจ.ต้องจัด แผนสำรอง เช่น อุปกรณ์สื่อสารพกพา/เน็ตสำรอง–ไฟสำรอง เพื่อไม่ให้การรักษาสะดุดในช่วงเวลาสำคัญ (เอกสารตรวจราชการจังหวัดมีแผนด้าน Cyber Security และโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลรองรับ)
  2. PDPA–ความปลอดภัยข้อมูลสุขภาพ: จำเป็นต้องแยกสิทธิ์การเข้าถึงข้อมูล กำหนดผู้ดูแลระบบ และทดสอบ ความทนทานทางไซเบอร์ อย่างสม่ำเสมอ ตามข้อกำหนดของกระทรวงและแนวทางกรมการแพทย์ เพื่อลดความเสี่ยงข้อมูลผู้ป่วยรั่วไหล
  3. เกณฑ์คลินิกอล–ความต่อเนื่อง: เวชปฏิบัติต้องยืนบน แนวทางคลินิก Telemedicine ชัดเจน เช่น เกณฑ์ NCDs, เงื่อนไขที่ต้องนัดพบแพทย์ตัวจริง, ระบบส่งต่อฉุกเฉิน และ การลงรหัส–เคลม OP telemed ให้ถูกต้องตาม สปสช. เพื่อกำกับคุณภาพและยั่งยืนทางการเงิน
  4. การสื่อสารกับชุมชน: ให้ประชาชนเข้าใจว่า Telemedicine ไม่ใช่การลดคุณภาพบริการ แต่คือการเพิ่มทางเลือก–ลดภาระ ต้องมี สื่อสารอธิบายเป็นภาษาชาวบ้าน ผ่าน อสม.–ท้องถิ่น และทำ “Mother Class เวอร์ชันสุขภาพผู้ใหญ่” สำหรับดูแลตนเอง–สังเกตอาการก่อนเข้า Telemedicine

ทางไปข้างหน้า: จาก 5 อำเภอ สู่ “โฮงยาใกล้บ้าน Plus” ทั้งจังหวัด

เมื่อพิจารณาจากฐานระบบที่ทำไว้ตลอดปี 2567–2568 ตั้งแต่โครงการ Telemedicine ใน รพ.สต. 75 แห่ง ไปจนถึงการติดตั้ง Health Station 77 จุด และตัวเลขการใช้งานที่เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง การขยายผลจากนำร่อง 5 อำเภอสู่ทั้งจังหวัด “มีความเป็นไปได้สูง” หากคงจังหวะการประชุมคณะทำงาน–ประเมินผล–แก้จุดอ่อนทุก 2–4 สัปดาห์ พร้อมทำงานเชื่อม รพ.สต. ในความรับผิดชอบของ อบจ. กับ โรงพยาบาลแม่ข่าย ให้แน่นแฟ้น ซึ่งในแผนของจังหวัดก็วางไว้ชัดเจนแล้วว่า รพ.สต. อบจ. จะเชื่อม Telemedicine ตรงกับแม่ข่ายในทุกอำเภอ ตามทรัพยากรที่มี

สาระสำคัญ: โครงการนี้ไม่ใช่แค่ “คอลกับหมอ” แต่คือ “ระบบบริการใหม่” ที่เอื้อให้คนเชียงราย เจอหมอถูกคน ในเวลาที่เหมาะสม โดยไม่ต้องแบกภาระระยะทาง และทำให้โรงพยาบาลแม่ข่ายจัดลำดับความสำคัญผู้ป่วยได้ดีขึ้น

โมเดลเชียงรายใช้ได้กับจังหวัดอื่นอย่างไร

  1. เริ่มจากงานเก่า–ต่อเป็นงานใหม่: ใช้ผลลัพธ์ปีที่แล้วเป็นฐาน ตั้ง KPI ชัดเจนจำนวนคอนซัลต์, ระยะรอคอย, สัดส่วนผู้ป่วยฉุกเฉินถูกส่งต่อทันเวลา
  2. วางสถาปัตยกรรมข้อมูลเดียวกันทั้งจังหวัด: เชื่อม MOPH Refer–Health Rider–Telemed และแดชบอร์ดเดียวกัน ลดข้อมูลซ้ำซ้อน
  3. ทำกรอบงบประมาณ–เคลม สปสช. ตั้งแต่วันแรก: ให้หน่วยบริการ “อยู่รอดขยายได้”
  4. ลงทุนในคน: แพทย์–พยาบาล–เจ้าหน้าที่ รพ.สต.–อสม. ต้องได้ คู่มือปฏิบัติ และ ซ้อมเวิร์กโฟลว์ รายเดือน
  5. ประเมินและสื่อสารสาธารณะ: เปิดเผย ตัวชี้วัดรายอำเภอ เพื่อสร้างแรงสนับสนุนจากประชาชนท้องถิ่น

เชียงรายกำลังพิสูจน์ว่า เมืองชายแดนภูเขาก็ เป็นเมืองสุขภาพดิจิทัล ได้ หากทุกฟันเฟืองหมุนพร้อมกันหน่วยท้องถิ่นใส่ทรัพยากรสาธารณสุขใส่ระบบโรงพยาบาลใส่มาตรฐานชุมชนใส่การมีส่วนร่วม

เครดิตภาพและข้อมูลจาก :

  • สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดเชียงราย
 
NAKORN CHIANG RAI NEWS TEAM
กองบรรณาธิการ นครเชียงรายนิวส์ – Nakorn Chiang Rai News
MOST POPULAR
FOLLOW ME
Facebook Youtube Tiktok X-twitter Weibo Instagram Line
NEWS UPDATE
Categories
AROUND CHIANG RAI FEATURED NEWS

รพ.เกษมราษฎร์-โรบินสันเชียงรายจับมือ ยกระดับสุขภาพแม่และเด็ก มอบสิทธิประโยชน์ครบวงจร

  • August 2025

“โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ ศรีบุรินทร์–โรบินสันเชียงราย” จับมือยกระดับสุขภาพแม่และเด็ก ลงนาม MOU มอบสิทธิประโยชน์แบบองค์รวม—ชี้เป้าเสริมทักษะ–ลดภาระค่าใช้จ่ายครัวเรือน

เชียงราย, 15 สิงหาคม 2568 —ห้องประชุมนายแพทย์สมชัย ตั้งพร้อมพันธ์ อาคารศูนย์การแพทย์เฉพาะทางศรีบุรินทร์ บันทึกความร่วมมือระหว่าง โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ ศรีบุรินทร์ กับ โรบินสันเชียงราย ถูกลงนามอย่างเป็นทางการ ความร่วมมือครั้งนี้วางเป้าหมายชัดเจนยกระดับคุณภาพชีวิตแม่และเด็กแบบองค์รวม ผ่านบริการสุขภาพที่ต่อเนื่อง คู่กับสิทธิประโยชน์ด้านสินค้าและบริการจำเป็นสำหรับครอบครัว โดยเฉพาะช่วงตั้งครรภ์หลังคลอด ซึ่งเป็นหน้าต่างแห่งโอกาสในการสร้างรากฐานสุขภาพของคนรุ่นถัดไป

“เราไม่ได้ทำแค่วันเดียวจบ แต่สร้าง ‘แพลตฟอร์ม’ สนับสนุนแม่ตั้งครรภ์และคุณพ่อคุณแม่มือใหม่ให้พร้อมจริง ทั้งความรู้ ทักษะ และการเข้าถึงของจำเป็นในราคาที่ ‘จ่ายได้’” — นพ.อิทธิพงษ์ ยอดประสิทธิ์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลเกษมราษฎร์ ศรีบุรินทร์ กล่าวภายหลังพิธีลงนาม

ความร่วมมือครั้งนี้ต่อยอดจากกิจกรรม Sriburin Mother’s Class ที่ดำเนินมาอย่างต่อเนื่อง และขยายเวทีไปยังศูนย์การค้าชั้นนำในเมืองเชียงราย เพื่อเปิด “พื้นที่การเรียนรู้สาธารณะ” และบูรณาการบริการสุขภาพกับวิถีชีวิตครอบครัวยุคใหม่ให้แนบแน่นยิ่งขึ้น โดยโรงพยาบาลยืนยันบทบาทด้านการแพทย์ ขณะที่ห้างพันธมิตรขยาย “ความคุ้มครองทางสังคม” ผ่านสิทธิประโยชน์และสินค้าเด็ก–แม่ที่จำเป็นในช่วงเริ่มต้นชีวิตของลูกน้อย ทั้งหมดนี้ตั้งอยู่บนฐานบริการเด็กและกุมารเวชศาสตร์ของโรงพยาบาลที่เปิดให้บริการยาวนานในจังหวัดเชียงราย

 “ห้องเรียนแม่มือใหม่” ที่ออกจากประตูโรงพยาบาลไปสู่พื้นที่ชุมชน

ก่อนถึงวันลงนาม โรงพยาบาลได้เคลื่อน “Mother’s Class” ออกไปจัดที่ โรบินสันเชียงราย หลายครั้ง เปิดเวทีสาธารณะให้ครอบครัวทดลองทักษะสำคัญอย่าง อาบน้ำ–อุ้มเรอ–สังเกตไข้–การปฐมพยาบาลเบื้องต้น ควบคู่กับบริการตรวจสุขภาพราคาพิเศษและบูธความรู้จากทีมสหสาขาวิชาชีพ ภาพกิจกรรมบนสื่อทางการสะท้อนโมเดล “สุขภาพในห้าง” ที่คนเข้าถึงง่าย ไม่เกร็ง สอดรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตจริงของครอบครัว

นอกจากเวทีความรู้ โรงพยาบาลยังคงรักษาบริการ กุมารเวชทารกแรกเกิด Well Baby ไว้อย่างครบวงจรในสถานพยาบาล ซึ่งเป็นฐานสำคัญของการดูแลต่อเนื่องจากท้องถึงวัยเตาะแตะ ช่วยให้คำแนะนำเรื่องวัคซีน การเจริญเติบโต และโภชนาการก่อน–หลังคลอด โดยทีมแพทย์เฉพาะทาง

สิทธิประโยชน์ “My Little Club” และการลดภาระค่าใช้จ่ายครัวเรือน

สาระสำคัญของ MOU คือ บัตรสมาชิก “My Little Club” สำหรับคุณแม่ที่ซื้อแพ็กเกจฝากครรภ์และคลอดกับโรงพยาบาล ซึ่งมาพร้อม สิทธิประโยชน์รวมสูงสุดถึง 50,000 บาท จาก โรบินสันเชียงราย ครอบคลุมคูปองเวาเชอร์ส่วนลดสำหรับสินค้าจำเป็นที่ใช้ต่อเนื่องตั้งแต่ตั้งครรภ์จนถึงวัย 2–3 ปี ทั้งผ้าอ้อม นมผง อุปกรณ์อาบน้ำ–นอน–เดินทาง–ความปลอดภัยในรถ และผลิตภัณฑ์เพื่อแม่หลังคลอด ข้อมูลดังกล่าวปรากฏในโพสต์ประชาสัมพันธ์ของเพจท้องถิ่นที่รายงานพิธีลงนาม และสอดคล้องกับกิจกรรมทางการที่โรงพยาบาลและห้างคู่พันธมิตรเผยแพร่ก่อนหน้า.

ควบคู่กัน ห้างได้เปิดดีลเฉพาะกลุ่มแม่และเด็กในช่วงเทศกาลวันแม่และครึ่งปีหลังอย่างต่อเนื่อง ซึ่งสะท้อน “ระบบสิทธิประโยชน์ตามฤดูกาล” ที่จะคอยเติมเต็มงบประมาณครัวเรือนให้กับกลุ่มเปราะบางด้านค่าใช้จ่ายช่วงตั้งครรภ์หลังคลอด

“เราไม่ได้เน้นการขายสินค้าเพียงอย่างเดียว แต่เน้น ‘ทำให้ดู–ให้ทำเป็น’ ผ่านคลาสและเวิร์กช็อป ทักษะเล็ก ๆ อย่างอุ้ม–เรอ หรืออาบน้ำเด็ก หากทำถูกตั้งแต่เริ่ม จะลดความกังวลทั้งบ้าน” — นพ.อิทธิพงษ์ กล่าวย้ำเป้าหมาย “สุขภาพเชิงทักษะ” ที่จะต่อชีวิตจริงหลังพ้นห้องคลอด

ทำไม “สิทธิฯ จากห้าง” จึงเป็นเรื่องสุขภาพ?

สำหรับครอบครัวจำนวนมาก ค่าใช้จ่ายหลังคลอด เป็น “กำแพง” ที่ทำให้การเข้าถึงของจำเป็นสะดุด การจับมือระหว่างโรงพยาบาล–ศูนย์การค้าจึงทำหน้าที่ แปลงทรัพยากรการตลาดเป็นสวัสดิการสังคม ลดต้นทุนซ้ำซ้อน และทำให้คำแนะนำแพทย์พยาบาลเชื่อมต่อกับสินค้าคุณภาพที่หาได้ง่ายในเมืองเดียวกัน เกิด วงจรบริการต่อเนื่อง ตั้งแต่ฝากครรภ์คลอดเยี่ยมหลังคลอดติดตามพัฒนาการเด็ก ซึ่งโรงพยาบาลระบุไว้ชัดในฐานข้อมูลบริการกุมารเวชของตนเอง

ภาพรวมนี้ยังผสานกับเป้าหมายสาธารณสุขระดับประเทศ เช่น ANC 5 ครั้งตามเกณฑ์, การส่งเสริมเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ล้วน 6 เดือน, และ การดูแลทารกแรกเกิด โดยหน่วยงานรัฐชี้ชัดว่าตัวชี้วัดเหล่านี้ยังมี “ช่องว่าง” ให้พัฒนา—ปี 2566 ร้อยละหญิงตั้งครรภ์ที่ได้บริการฝากครรภ์ครบ 5 ครั้ง อยู่ที่ 67.73% ขณะที่อัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ล้วน 6 เดือนของไทยอยู่ที่ ประมาณ 28–29% ยังต่ำกว่าเป้าหมายโลก 50% ซึ่ง UNICEF และกรมอนามัยกำลังขับเคลื่อนนโยบายร่วมกับเครือข่ายหลายภาคส่วนอย่างเข้มข้น

จาก “ห้องเรียนแม่” สู่ “ระบบนิเวศแม่และเด็ก” ในเมืองเดียว

  1. เริ่มจากความรู้ — Mother’s Class ถ่ายทอดความรู้และทักษะปฐมพยาบาล–โภชนาการ–ความปลอดภัยทารก
  2. เชื่อมสู่การเข้าถึง — ห้างพันธมิตรจัดสิทธิประโยชน์–สินค้าแพ็กจำเป็นในงบประมาณที่ลดลง
  3. ต่อยอดการติดตาม — คลินิกกุมารเวชและ Well Baby นัดติดตามพัฒนาการ–วัคซีน–การเติบโต
  4. หนุนสุขภาวะครอบครัว — ครอบครัวพบ “เครือข่ายเพื่อนพ่อแม่” ผ่านกิจกรรมสาธารณะ เกิดการเรียนรู้ร่วมบนฐานชุมชนเมือง

ภาพนี้เกิดขึ้นจริงหลายครั้งแล้วจากกิจกรรมที่โรงพยาบาลนำคลาสออกไปจัดในศูนย์การค้า และจะยิ่งเป็น “ระบบ” มากขึ้นหลังการลงนามอย่างเป็นทางการในวันนี้

สาธารณสุขตัวเลขเตือนใจ และเหตุผลที่ต้องทำ “ให้ต่อเนื่อง”

  • มารดาเสียชีวิต ปี 2567 (ข้อมูลล่าสุดที่เปิดเผย) 88 ราย ทั่วประเทศ—ตัวเลขนี้ย้ำว่าระบบคัดกรอง–ดูแลก่อนคลอด–ฉุกเฉินต้องเท่าทันและเข้าถึงได้เร็ว โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงและพื้นที่ห่างไกล
  • ANC 5 ครั้ง ยังไม่ถึงเป้าหมาย—ความร่วมมือภาคเอกชนที่ทำให้แม่เข้าถึงข้อมูล–บริการเสริม และความช่วยเหลือยามฉุกเฉิน (เรียกรถพยาบาล–ช่องทางปรึกษา) จึงเป็น “สะพาน” ที่สำคัญ
  • เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ล้วน ยังต่ำบัตรสิทธิประโยชน์ที่เชื่อมผลิตภัณฑ์สนับสนุนนมแม่ เช่น เครื่องปั๊มแผ่นประคบเสื้อชั้นในให้นมอุปกรณ์เก็บน้ำนม ในราคาที่เข้าถึงได้ ช่วย “ลดความติดขัด” ด้านต้นทุนในชีวิตจริงของแม่ทำงาน
  • อัตราการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น ลดลงจาก 23 เหลือ 18 ต่อหญิง 1,000 คน อายุ 15–19 ปี (2019 → 2022) แต่อีกหลายปัจจัยยังน่าห่วงเฉพาะกิจกรรมสร้างภูมิความรู้ทักษะการเลี้ยงดูที่ต่อเนื่องและเข้าถึงง่ายเท่านั้นที่จะตอกเสาเข็ม “การเริ่มต้นชีวิต” ให้มั่นคง

เสียงจากเวทีลงนามบทบาทของแต่ละฝ่าย

โรงพยาบาล — ทำหน้าที่เป็น “สมอง–หัวใจ” ของความร่วมมือ ให้คำปรึกษาทางการแพทย์ จัดทีมสหสาขา และประสานระบบฉุกเฉิน 24 ชั่วโมง เพื่อให้แม่ตั้งครรภ์ครอบครัวเข้าถึงความช่วยเหลือทันท่วงที โรงพยาบาลยืนยันความพร้อมด้านกุมารเวชฉุกเฉินสุขภาพสตรีผ่านเว็บไซต์อย่างเป็นทางการ

ศูนย์การค้า — เป็น “แขนขา” ของระบบนิเวศสุขภาพ ย้ายเวทีความรู้ไปในชีวิตประจำวันผ่านกิจกรรมบูธสุขภาพสินค้าอุปกรณ์จำเป็น พร้อมวงจรสิทธิประโยชน์ตามฤดูกาลที่ลดภาระค่าใช้จ่ายในช่วงวิกฤตเงินเฟ้อครัวเรือน.

ครอบครัว — เป็น “เจ้าของโจทย์” ที่ได้สิทธิ์แบบจับต้องได้ ทั้งการเข้าร่วมคลาสฟรี การฝึกทักษะจริงกับผู้เชี่ยวชาญ และการรับบัตร My Little Club ที่ต่อยอดเป็นสวัสดิการ Non-cash ช่วยดึงค่าใช้จ่ายช่วงตั้งไข่ชีวิตลูกลงมาให้อยู่ในวิสัยที่จัดการได้

จะทำให้ “ต้นแบบเชียงราย” ขยายผลทั่วประเทศได้อย่างไร

  1. ทำให้เป็นข้อมูลเปิด — สร้างแดชบอร์ดสาธารณะรายงานตัวชี้วัด: จำนวนผู้เข้าคลาส, อัตรา ANC ครบ 5 ครั้งในผู้เข้าร่วม, อัตราเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ล้วน, การเรียกใช้บริการฉุกเฉินให้คำปรึกษา
  2. ออกแบบแพ็กสิทธิ์ยืดหยุ่น — เจาะตามอายุครรภ์–ภาวะเสี่ยง–รายได้ครัวเรือน เพิ่มตัวเลือกโภชนาการอุปกรณ์สนับสนุนนมแม่ และ สินค้าความปลอดภัยทารก เป็นกลุ่มจำเป็นพื้นฐาน
  3. ยึดหลัก “No sales in class” — คลาสให้ความรู้ต้องปลอดแรงจูงใจทางการขายทั้งหมด เพื่อคงความน่าเชื่อถือ และกันผลประโยชน์ทับซ้อน
  4. เชื่อมกับประกันสุขภาพ — ร่วมมือกองทุนสุขภาพท้องถิ่น/เอกชน เพื่อเติมสิทธิ์ตรวจคัดกรองสำคัญ เช่น คัดกรองซึมเศร้าหลังคลอดปัญหาพัฒนาการโภชนาการ
  5. คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล — ตั้งมาตรฐาน PDPA สำหรับการใช้ข้อมูลสมาชิก My Little Club ผู้รับบริการโรงพยาบาล แยกฐานข้อมูลชัดเจน ตรวจสอบได้

ภาพใหญ่ที่กำลังเปลี่ยนสุขภาพแม่และเด็กเป็น “วาระเมือง”

เชียงรายเป็นหนึ่งในจังหวัดที่ระบบบริการเอกชน–รัฐ–ภาคธุรกิจเริ่ม “ล็อกแขน” กันมากขึ้น เห็นได้จากการย้าย Mother’s Class ไปยังศูนย์การค้า การมีส่วนร่วมของผู้ประกอบการท้องถิ่น และการประชาสัมพันธ์แบบเปิดเผยต่อสาธารณะ เมื่อเมือง “ถือเอาแม่และเด็กเป็นวาระ” เมืองนั้นย่อมได้ผลตอบแทนเป็น ทุนมนุษย์ ที่ดีขึ้นในระยะยาว

และเมื่อมองไปยังตัวเลขระดับชาติตั้งแต่ ANC 5 ครั้ง ที่ยังไม่ถึงเป้าหมาย ไปจนถึง มารดาเสียชีวิต 88 ราย ในปีล่าสุดคำตอบที่สมเหตุสมผลคือ ทำงานร่วมกัน และ ทำให้ต่อเนื่อง โมเดลเชียงรายจึงไม่ใช่แค่การตลาดเชิงความดี แต่คือ “การแปลงเครื่องมือของเอกชนให้ทำงานเป็นสาธารณะ” บนฐานความรู้ทางคลินิกและการคุ้มครองผู้ป่วยอย่างเคร่งครัด

“เวลาฉุกเฉิน คุณแม่ต้องเข้าถึงความช่วยเหลือได้ทันที ทั้งคำแนะนำและรถพยาบาล เราวางระบบไว้ครบ เพื่อให้สะพานจากห้างกลับสู่โรงพยาบาล ‘เชื่อมกันจริง’” — นพ.อิทธิพงษ์ ย้ำ Continuum of Care ที่เริ่มจาก Community setting จบที่ Emergency และ Follow-up ในโรงพยาบาล

ก้าวเล็ก ๆ ที่ “สำคัญมาก” ของเมืองหนึ่งและบทเรียนของทั้งประเทศ

บันทึกความร่วมมือวันนี้ทำให้ “บริการทางการแพทย์” กับ “บริการทางสังคม” มาวางอยู่โต๊ะเดียวกัน ครอบครัวได้แพ็กความรู้ทักษะสิทธิประโยชน์เครือข่ายที่เดินไปด้วยกัน โรงพยาบาลได้ต่อยอดภารกิจปฐมภูมิ–ทุติยภูมิให้เข้าถึงชีวิตจริง ส่วนศูนย์การค้าได้บทบาทใหม่ในฐานะ ผู้เสริมความยืดหยุ่นให้สวัสดิการครอบครัว หากติดตามผลอย่างโปร่งใส และคุมจริยธรรม–ข้อมูลส่วนบุคคลอย่างเข้มงวด โมเดลนี้มีศักยภาพจะขยายผลสู่เมืองอื่น ๆ และช่วย ชิดเป้าหมาย SDG 3 ของประเทศในมิติแม่และเด็กได้อย่างแท้จริง

เครดิตภาพและข้อมูลจาก :

  • เว็บไซต์ทางการ โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ ศรีบุรินทร์: ภาพรวมบริการ, ศูนย์สุขภาพเด็ก, ระบบฉุกเฉิน 24 ชม.
  • หน้าโฮมภาษาอังกฤษของโรงพยาบาล (ประกาศกิจกรรม Mother’s Class ครั้งที่ 5 ปี 2568)
  • เพจทางการโรงพยาบาล/วิดีโอและโพสต์กิจกรรม Sriburin Mother’s Class ณ โรบินสันเชียงราย (ย้ายคลาสออกสู่พื้นที่สาธารณะ)
  • เพจ Robinson Department Store Chiang Rai: แคมเปญสิทธิประโยชน์ลูกค้ากลุ่มแม่–เด็กในช่วงเทศกาล (ประกอบภาพรวมด้านสิทธิประโยชน์ตามฤดูกาล)
  • กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข: แดชบอร์ด ANC 5 ครั้ง (ตัวชี้วัดคุณภาพการฝากครรภ์) และสรุปผลปี 2566–2568
  • UNICEF Thailand / MICS 2022: อัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ล้วน 6 เดือน ~28–29% และข่าวประชาสัมพันธ์ปี 2023 (ต่ำกว่าเป้าหมายโลก 50%)
  • กรมอนามัย (MOPH) – Maternal Mortality Dashboard 2567: จำนวนมารดาเสียชีวิต 88 ราย (ใช้เพื่อย้ำความสำคัญของระบบดูแลต่อเนื่อง)
  • UNICEF Thailand (News): อัตราการเกิดในวัยรุ่นลดลงจาก 23 → 18 ต่อหญิง 1,000 คน (2019→2022) จากผลสำรวจ MICS (บริบทเชิงประชากรแม่วัยรุ่น)
 
NAKORN CHIANG RAI NEWS TEAM
กองบรรณาธิการ นครเชียงรายนิวส์ – Nakorn Chiang Rai News
MOST POPULAR
FOLLOW ME
Facebook Youtube Tiktok X-twitter Weibo Instagram Line
NEWS UPDATE
ข่าว
ไลฟ์สไตล์
เนื้อหาที่น่าสนใจ
ติดตามเราได้ที่นี่
Facebook Youtube X-twitter Line Instagram Tiktok Weibo Linkedin Link Icon-envelope

Copyright © 2023 by G Good Media Co., LTD. & Nakhon Chiang Rai News. All Rights Reserved.