ศูนย์แคร์ เชื่อมต่อ “ชีวิตหลังกรง” กับโอกาสใหม่ในสังคม

“ศูนย์แคร์” ไม่เพียงทำหน้าที่ฝึกอาชีพ แต่ยังเป็นหน่วยงานหลักในการดูแลการเปลี่ยนผ่านของผู้ต้องขังจากการอยู่ในระบบควบคุมสู่การใช้ชีวิตในสังคมอย่างปกติสุข พร้อมทั้งเป็นศูนย์กลางประสานกับหน่วยงานจัดหางาน สำนักงานพัฒนาสังคมฯ และองค์กรเอกชนในการสร้างโอกาสการมีงานทำอย่างต่อเนื่อง

ผู้พ้นโทษที่ยังขาดแคลนทุนทรัพย์สามารถติดต่อเพื่อขอรับทุนประกอบอาชีพเบื้องต้น หรือเข้าร่วมกิจกรรมเสริมพัฒนาทักษะผ่านการฝึกอบรมอย่างต่อเนื่องได้

บทสะท้อนสองมุมมองต่อโครงการพัฒนาชีวิตผู้พ้นโทษ

ฝ่ายสนับสนุน เห็นว่า การฝึกอาชีพและให้โอกาสแก่ผู้พ้นโทษเป็นแนวทางที่ถูกต้องและมีมนุษยธรรม ช่วยลดโอกาสในการหวนกลับไปกระทำผิดซ้ำ และยังเป็นการคืนคนดีสู่สังคมอย่างแท้จริง โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่ประเทศไทยยังมีอัตราการกระทำผิดซ้ำสูง การดำเนินการเชิงรุกเช่นนี้นับว่าเป็นความหวังใหม่ของระบบยุติธรรมไทย

ขณะที่ฝ่ายกังวล มองว่า แม้โครงการจะมีเจตนาดี แต่ยังมีอุปสรรคเรื่องการยอมรับจากสังคมภายนอก โดยเฉพาะผู้ประกอบการบางรายที่ยังลังเลในการจ้างผู้พ้นโทษ นอกจากนี้ยังขาดระบบติดตามผลในระยะยาวว่าผู้ที่ได้รับการฝึกฝนสามารถตั้งตัวได้จริงหรือไม่ และโอกาสเข้าถึงทุนสำหรับประกอบอาชีพก็ยังไม่ทั่วถึง

แนวทางต่อไป: การมีส่วนร่วมของภาคประชาชนคือหัวใจ

ผู้เชี่ยวชาญด้านสิทธิมนุษยชนเสนอว่า การขับเคลื่อนงานคืนคนดีสู่สังคม ต้องอาศัย “ภาคประชาชน” และ “ภาคเอกชน” ร่วมกันเป็นเจ้าภาพ ทั้งในด้านการรับผู้พ้นโทษเข้าทำงาน การสนับสนุนทุน หรือแม้แต่การเปิดพื้นที่ให้ผู้พ้นโทษได้แสดงศักยภาพ โดยไม่ตีตราหรือปิดกั้นโอกาสตั้งแต่ต้น

สถิติที่เกี่ยวข้องกับผู้พ้นโทษและการกลับเข้าสู่สังคม

• ประเทศไทยมีผู้ต้องขังในเรือนจำทั้งหมดประมาณ 278,000 คน (ข้อมูลจากกรมราชทัณฑ์, ก.พ. 2567)
• ผู้พ้นโทษกลับกระทำผิดซ้ำ (Recidivism rate) อยู่ที่ประมาณ 18% ภายใน 3 ปี (ที่มา: สำนักงานกิจการยุติธรรม, 2566)
• มีผู้พ้นโทษที่ต้องการมีอาชีพอย่างเป็นระบบมากกว่า 70% แต่เข้าถึงทุนเพียง 38% (ข้อมูลจากโครงการเรือนจำแห่งการเรียนรู้)
• กรมราชทัณฑ์มีแผนพัฒนาทักษะวิชาชีพในเรือนจำ 131 แห่งทั่วประเทศ ครอบคลุมกว่า 40 สาขาอาชีพ เช่น ช่างยนต์ ช่างไฟฟ้า ทำอาหาร เสริมสวย ฯลฯ (ที่มา: กรมราชทัณฑ์)