ผู้ว่าฯ เชียงราย เยี่ยมศูนย์เรียนรู้ “โคก หนอง นา” ส่งเสริมเศรษฐกิจพอเพียง สร้างต้นแบบการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน
เชียงราย, 17 มีนาคม 2568 – นายชรินทร์ ทองสุข ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย ลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมศูนย์เรียนรู้ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา” ณ บ้านสันธาตุ หมู่ที่ 9 ตำบลแม่คำ อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย โดยมี นายญาณวุฒิ สุดพิมศรี นายอำเภอแม่จัน พร้อมด้วย หัวหน้าส่วนราชการ ผู้นำท้องถิ่น และเจ้าหน้าที่สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ร่วมลงพื้นที่
แนวคิดและเป้าหมายของศูนย์เรียนรู้
ศูนย์เรียนรู้ต้นแบบฯ ดำเนินการโดย นายธนกร โชคชัดชาญพัฒนา ครัวเรือนต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิต ซึ่งเป็นผู้ที่นำแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ โดยยึดหลัก “โคก หนอง นา” ซึ่งเป็นแนวทางการบริหารจัดการดิน น้ำ และป่า ให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการพึ่งพาตนเองและพัฒนาชุมชน โดยมุ่งเน้นให้เกษตรกรสามารถ จัดการน้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีแหล่งอาหารที่ยั่งยืน และสร้างอาชีพในพื้นที่
กลุ่มอาชีพที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานของศูนย์ ได้แก่:
- กลุ่มข้าวอินทรีย์ – ผลิตข้าวที่ปลอดสารเคมีเพื่อการบริโภคและส่งออก
- กลุ่มผักผลไม้อินทรีย์ – ส่งเสริมการปลูกพืชปลอดสารเคมี และจัดจำหน่ายให้กับตลาดชุมชนและเมืองใหญ่
- กลุ่มกล้วยตาก – เพิ่มมูลค่าผลผลิตทางการเกษตรด้วยการแปรรูป
- กลุ่มพริกลาบ – สร้างผลิตภัณฑ์จากวัตถุดิบท้องถิ่น ส่งออกสู่ตลาดทั้งในและต่างจังหวัด
ข้อเสนอแนะจากผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย
นายชรินทร์ ทองสุข ได้ให้แนวทางเพิ่มเติมในการพัฒนา ศูนย์เรียนรู้ “โคก หนอง นา” ให้สามารถขยายผลสู่ชุมชนอื่น ๆ ได้ โดยเน้นเรื่อง การบริหารจัดการน้ำ การจัดการขยะ และการสร้างเครือข่ายเกษตรกร
- การบริหารจัดการน้ำ
- ส่งเสริมการขุดหนองน้ำและทำธนาคารน้ำใต้ดิน เพื่อให้เกษตรกรมีแหล่งน้ำสำรองในฤดูแล้ง
- สร้างระบบคลองไส้ไก่และหลุมขนมครก เพื่อช่วยกระจายน้ำไปทั่วพื้นที่อย่างมีประสิทธิภาพ
- การจัดการขยะและการเพิ่มมูลค่าทรัพยากร
- ใช้ขยะเปียกเป็นอาหารสัตว์หรือปุ๋ยหมัก ลดปริมาณขยะในชุมชน
- ส่งเสริมการรีไซเคิลและแปรรูปขยะ ให้กลายเป็นวัสดุที่สามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์และสร้างรายได้
- การสร้างเครือข่ายเกษตรกรและตลาดรองรับผลผลิต
- สร้างเครือข่ายเกษตรกรเพื่อกำหนดราคาผลผลิตได้อย่างเป็นธรรม
- ส่งเสริมความร่วมมือกับภาคเอกชนและตลาดกลาง เพื่อให้เกษตรกรสามารถจำหน่ายผลผลิตได้ในราคาที่เหมาะสม
ศูนย์เรียนรู้ “โคก หนอง นา” เป็นต้นแบบการพัฒนาอย่างเป็นรูปธรรม
ศูนย์เรียนรู้แห่งนี้ เป็นต้นแบบของการจัดการพื้นที่การเกษตรแบบยั่งยืน โดยเน้นการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างคุ้มค่า เช่น การขุดหนองน้ำ 4 บ่อ ระบบคลองไส้ไก่ และการทำเกษตรอินทรีย์ ซึ่งทำให้สามารถ เชื่อมโยงผลผลิตเข้าสู่ตลาดทั้งในและต่างจังหวัด รวมถึงการเป็น คู่ค้ากับบริษัทรายใหญ่ระดับประเทศ ซึ่งถือเป็นความสำเร็จที่สามารถนำไปขยายผลในพื้นที่อื่น ๆ
สถิติและข้อมูลอ้างอิง
- จำนวนศูนย์เรียนรู้ “โคก หนอง นา” ในประเทศไทย: กว่า 3,500 แห่ง (ข้อมูลจากกรมพัฒนาชุมชน ปี 2568)
- งบประมาณสนับสนุนการพัฒนาโครงการ: 2,500 ล้านบาท (ข้อมูลจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ปี 2568)
- พื้นที่ที่มีการนำหลักการ “โคก หนอง นา” ไปใช้ในเชียงราย: มากกว่า 2,000 ไร่ (ข้อมูลจากสำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ปี 2568)
- อัตราการเติบโตของเกษตรอินทรีย์ในเชียงราย: เพิ่มขึ้น 18% ต่อปี (ข้อมูลจากสำนักงานเกษตรจังหวัดเชียงราย ปี 2568)
สรุป
ศูนย์เรียนรู้ “โคก หนอง นา” เป็นหนึ่งในโครงการที่ส่งเสริมแนวคิด เศรษฐกิจพอเพียง และ การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะ การจัดการน้ำและขยะในชุมชน ซึ่งช่วยให้เกษตรกรสามารถพึ่งพาตนเองและพัฒนาคุณภาพชีวิตได้อย่างเป็นรูปธรรม
อย่างไรก็ตาม การนำหลักการนี้ไปขยายผลในพื้นที่อื่น ๆ ยังต้องอาศัยการสนับสนุนจากภาครัฐในการจัดสรรเงินทุนและการอบรมความรู้เพิ่มเติม เพื่อให้เกษตรกรสามารถปรับตัวและใช้ประโยชน์จากโครงการได้อย่างเต็มที่
เครดิตภาพและข้อมูลจาก : กรมพัฒนาชุมชน (ปี 2568) / กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (ปี 2568) / สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย (ปี 2568) / สำนักงานเกษตรจังหวัดเชียงราย (ปี 2568)
NEWS UPDATE
