อบจ.เชียงราย เสริมแกร่งชุมชนแม่ฟ้าหลวง จัดฝึกซ้อมรับมือภัยพิบัติ สู่เป้าหมาย ‘PDOSS’ ปลอดภัยยั่งยืน

เชียงราย, 6 สิงหาคม 2568 – แม่ฟ้าหลวงต้นแบบความพร้อมรับมือภัยพิบัติ สู่การพึ่งพาตนเองอย่างเป็นระบบ ท่ามกลางภัยพิบัติที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งในหลายภูมิภาคทั่วโลก ทั้งแผ่นดินไหว ไฟป่า และอัคคีภัย การเตรียมความพร้อมของชุมชนจึงไม่ใช่ทางเลือกอีกต่อไป หากแต่เป็นภารกิจจำเป็นที่ต้องเกิดขึ้นอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง ล่าสุด องค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย (อบจ.เชียงราย) ได้เดินหน้ายกระดับมาตรการด้านความปลอดภัยให้กับประชาชน ด้วยการจัดโครงการฝึกซ้อมระงับอัคคีภัยและอพยพหนีแผ่นดินไหว ที่อำเภอแม่ฟ้าหลวง ซึ่งถือเป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์ด้านความมั่นคงชายแดน และเป็นแหล่งชุมชนบนพื้นที่ภูเขาที่มีความเสี่ยงสูงจากภัยธรรมชาติ

โดยโครงการครั้งนี้มีเป้าหมายสำคัญคือการสร้างทักษะการเอาตัวรอดแก่ประชาชน สร้างความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ท้องถิ่น และชุมชน พร้อมขับเคลื่อนนโยบาย PDOSS หรือ “ศูนย์บริหารจัดการสาธารณภัยแบบเบ็ดเสร็จ” ของ อบจ.เชียงราย สู่การปฏิบัติจริงในระดับพื้นที่

ฝึกจริง เข้าใจจริง รับมือได้จริงภารกิจที่เริ่มจากคนในชุมชน

เมื่อวันที่ 5 สิงหาคม 2568 ณ หอประชุมบ้านเทอดไทย หมู่ 1 ตำบลเทอดไทย อำเภอแม่ฟ้าหลวง นางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ นายก อบจ.เชียงราย เป็นประธานในพิธีเปิดโครงการ พร้อมด้วยสมาชิกสภา อบจ.จากเขตอำเภอแม่ฟ้าหลวง และผู้เข้าร่วมกว่า 200 คน ประกอบด้วยเจ้าหน้าที่จากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้นำท้องถิ่น ฝ่ายปกครอง อาสาสมัครภาคประชาชน รวมถึงตัวแทนจากภาคเอกชนและประชาชนทั่วไป

การฝึกซ้อมครั้งนี้ไม่ได้มุ่งเน้นเฉพาะทฤษฎี แต่เน้นการเรียนรู้ผ่านสถานการณ์จำลองที่ใกล้เคียงกับเหตุการณ์จริง ตั้งแต่การฝึกใช้เครื่องดับเพลิงชนิดต่าง ๆ การจำลองสถานการณ์แผ่นดินไหว การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บ และการประสานงานข้ามหน่วยงาน ทั้งหมดล้วนสร้างความเข้าใจและความมั่นใจในการตัดสินใจในสถานการณ์วิกฤตได้อย่างมีประสิทธิภาพ

PDOSS แนวคิดแห่งอนาคตที่เริ่มต้นแล้ววันนี้

PDOSS (Public Disasters One Stop Service) เป็นนโยบายที่ อบจ.เชียงราย ริเริ่มขึ้นเพื่อเป็นต้นแบบของการบริหารจัดการภัยพิบัติแบบครบวงจร ซึ่งครอบคลุมตั้งแต่ การเตรียมความพร้อมก่อนเกิดภัย การตอบสนองทันทีเมื่อเกิดเหตุ และการฟื้นฟูหลังภัยพิบัติ โดยมีเป้าหมายให้ทุกตำบลมี “ศูนย์ปฏิบัติการท้องถิ่น” ที่สามารถตอบสนองเหตุฉุกเฉินได้อย่างทันเวลาและมีประสิทธิภาพ

การนำ PDOSS ลงพื้นที่แม่ฟ้าหลวงจึงไม่ใช่เพียงแค่กิจกรรมฝึกอบรม แต่คือจุดเริ่มต้นของการสร้าง “ภูมิคุ้มกันภายใน” ให้กับชุมชน เป็นการส่งเสริมให้ประชาชนเรียนรู้ที่จะพึ่งพาตนเองก่อนที่ความช่วยเหลือจากภายนอกจะเดินทางมาถึง

ความร่วมมือคือหัวใจของความสำเร็จ

ความโดดเด่นของกิจกรรมครั้งนี้คือการได้รับความร่วมมือจากทุกภาคส่วนอย่างเป็นรูปธรรม ไม่ว่าจะเป็นเจ้าหน้าที่จากฝ่ายปกครอง องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หน่วยงานด้านความมั่นคง หน่วยงานด้านสาธารณสุข และหน่วยกู้ภัยในพื้นที่

ความร่วมมือเช่นนี้ไม่เพียงแต่สร้างความแข็งแกร่งในการรับมือกับภัยพิบัติ แต่ยังเป็นการเสริมสร้างความสัมพันธ์ในชุมชน และเป็นตัวอย่างของการบริหารจัดการสาธารณะในระดับท้องถิ่นที่มีประสิทธิภาพ

ทำไมแม่ฟ้าหลวงถึงเป็นพื้นที่เป้าหมาย

อำเภอแม่ฟ้าหลวง เป็นพื้นที่ที่มีความเสี่ยงจากทั้งอัคคีภัยในชุมชนบ้านไม้ และดินถล่ม/แผ่นดินไหวเนื่องจากลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาสูง โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝนที่มีฝนตกหนักติดต่อกันหลายวัน และบ้านเรือนจำนวนมากอยู่ใกล้แนวป่าหรือแนวลาดชัน

การวางระบบ PDOSS จึงเป็นการสร้างเครือข่ายการแจ้งเตือนและรับมือภัยพิบัติที่สอดคล้องกับลักษณะของพื้นที่ ช่วยให้ประชาชนสามารถรับมือได้ทันเวลา ลดโอกาสการบาดเจ็บ สูญเสียทรัพย์สิน และแม้กระทั่งชีวิต

ผลกระทบเชิงบวกต่อประชาชน สร้างภูมิคุ้มกันอย่างยั่งยืน

จากการลงพื้นที่ติดตามของผู้สื่อข่าว พบว่าผู้เข้าร่วมอบรมมีความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้เครื่องมือดับเพลิงเพิ่มขึ้นกว่า 80% และสามารถดำเนินการอพยพจำลองได้อย่างมีระเบียบภายในเวลาที่กำหนด นอกจากนี้ยังมีการจัดทำคู่มือ “เอาตัวรอดเมื่อเกิดแผ่นดินไหวและอัคคีภัย” แจกจ่ายให้กับทุกครัวเรือนในพื้นที่

ประโยชน์ที่ประชาชนได้รับจากโครงการนี้ ได้แก่:

• เสริมทักษะชีวิตในภาวะฉุกเฉิน
• เพิ่มความมั่นใจและลดความตื่นตระหนกเมื่อเกิดเหตุการณ์จริง
• สร้างวัฒนธรรมการเตรียมพร้อมและการเอื้อเฟื้อกันในชุมชน
• เสริมศักยภาพหน่วยงานท้องถิ่นให้สามารถรับมือภัยพิบัติได้เอง

เมื่อความปลอดภัยกลายเป็นวาระแห่งท้องถิ่น

การดำเนินโครงการฝึกซ้อมอัคคีภัยและแผ่นดินไหวของ อบจ.เชียงราย ในครั้งนี้ ถือเป็นตัวอย่างของการพัฒนาท้องถิ่นที่เข้าใจบริบทอย่างลึกซึ้ง ไม่ใช่เพียงการทำตามระเบียบ แต่เป็นการ “สร้างความปลอดภัยเชิงรุก” เพื่อให้คนในพื้นที่มีเครื่องมือที่ใช้งานได้จริงเมื่อเกิดภัย

วิสัยทัศน์ของ PDOSS จึงไม่ใช่เพียงแนวคิดเชิงนโยบาย แต่กำลังกลายเป็นความจริงที่จับต้องได้ เมื่อทุกคนในพื้นที่มีส่วนร่วมตั้งแต่ต้นทาง

ในยุคที่ภัยพิบัติไม่สามารถคาดเดาได้ล่วงหน้า หนทางเดียวที่เราจะสามารถลดความสูญเสีย คือการ “เตรียมพร้อมก่อนเกิดเหตุ” อย่างมีแบบแผน ยั่งยืน และยึดประชาชนเป็นศูนย์กลาง

อบจ.เชียงราย เร่งเครื่องแก้ปัญหาน้ำท่วมยั่งยืน ‘นายกนก’ นำทีมศึกษาระบบระบายน้ำ กทม. เตรียมปั้นโมเดล PDOSS รับมือภัยพิบัติอนาคต

กรุงเทพฯ, 1 สิงหาคม 2568 – สถานการณ์อุทกภัยในจังหวัดเชียงรายเมื่อปลายเดือนกรกฎาคม 2568 ยังคงเป็นบททดสอบสำคัญของการบริหารจัดการภัยพิบัติของท้องถิ่น หลังฝนตกหนักติดต่อกันหลายวันทำให้เกิดน้ำท่วมฉับพลันและสร้างความเสียหายอย่างหนักในหลายอำเภอ ประชาชนเดือดร้อน ขาดแคลนทรัพย์สิน และระบบสาธารณูปโภคได้รับผลกระทบเป็นวงกว้าง แม้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจะระดมกำลังช่วยเหลืออย่างเต็มที่ แต่ปัญหาน้ำท่วมซ้ำซากยังคงเป็นจุดอ่อนของเชียงรายที่ต้องหาทางออกอย่างยั่งยืน

‘นายกนก’ ลงพื้นที่จริง ศึกษาระบบ กทม. จุดประกายแนวคิดจัดการน้ำใหม่

นางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เชียงราย หรือ “นายกนก” ได้นำทีมเจ้าหน้าที่ อบจ. รวมถึงฝ่ายช่างและกองป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย เดินทางไปยังสำนักการระบายน้ำ ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร 2 เมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม 2568 เพื่อศึกษาดูงานระบบบริหารจัดการน้ำในเมืองหลวงของประเทศ โดยมีเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญของ กทม. ร่วมถ่ายทอดประสบการณ์และแนวทางการจัดการน้ำอย่างเป็นระบบ

การศึกษาดูงานในครั้งนี้ นอกจากการเรียนรู้รูปแบบการเฝ้าระวังสถานการณ์ การวางแผนและป้องกันปัญหาน้ำท่วมของ กทม. ซึ่งมีเครือข่ายและเครื่องมือทันสมัยแล้ว ยังเป็นโอกาสในการสร้างความร่วมมือและนำองค์ความรู้ใหม่มาปรับใช้ให้สอดคล้องกับบริบทของเชียงราย ที่ต้องเผชิญทั้งปัญหาน้ำท่วมฉับพลันจากน้ำป่าและน้ำท่วมขังในเมือง

โมเดล PDOSS ศูนย์สาธารณภัยแบบเบ็ดเสร็จ ปักธงเปลี่ยนโฉมเชียงราย

นายก อบจ.เชียงราย ให้ความสำคัญกับการถอดบทเรียนจาก กทม. เพื่อเดินหน้าผลักดันนโยบายศูนย์บริหารจัดการสาธารณภัยแบบเบ็ดเสร็จ (Public Disasters One Stop Service: PDOSS) ให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรมในเชียงราย โดยตั้งเป้าหมายยกระดับการป้องกันและแก้ไขภัยพิบัติอย่างมีประสิทธิภาพใน 5 มิติหลัก ได้แก่

• ระบบเตือนภัยล้ำสมัย: สร้างเครือข่ายแจ้งเตือนภัยที่รวดเร็วและแม่นยำ ติดตั้งเซนเซอร์ตรวจวัดระดับน้ำ พร้อมเชื่อมโยงกับระบบการแจ้งเตือนผ่านแอปพลิเคชันและสื่อโซเชียลให้ประชาชนรับรู้ข่าวสารทันสถานการณ์
• บริหารเครือข่ายระบายน้ำ: ปรับปรุงโครงข่ายระบายน้ำทั้งในเมืองและชนบท เพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำผ่านคลอง สะพาน และสถานีสูบน้ำ ลดจุดเสี่ยงน้ำท่วมซ้ำซาก
• ฐานข้อมูลภัยพิบัติเปิดสาธารณะ: จัดทำฐานข้อมูลและแผนที่ภัยพิบัติที่ประชาชนสามารถเข้าถึงได้สะดวก เพื่อใช้วางแผนรับมือและติดตามสถานการณ์ร่วมกับหน่วยงานรัฐ
• ศูนย์เยียวยาแบบจุดเดียว: จัดตั้งศูนย์บริการประชาชนผู้ประสบภัยในจุดเดียว ลดขั้นตอนการช่วยเหลือให้รวดเร็วและทั่วถึง
• ระบบรายงานเหตุการณ์ Real Time: พัฒนาระบบรับแจ้งเหตุและติดตามการช่วยเหลือผ่านช่องทางดิจิทัล ตอบสนองต่อภัยพิบัติและช่วยเหลือประชาชนได้อย่างทันท่วงที

เชียงรายกับโจทย์ท้าทาย ‘น้ำท่วมซ้ำซาก’ และโมเดลการเปลี่ยนแปลง

อุทกภัยในเชียงรายที่เกิดซ้ำแล้วซ้ำอีกเป็นสัญญาณเตือนว่าการรับมือกับภัยธรรมชาติเชิงรับและแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าอาจไม่เพียงพออีกต่อไป การลงทุนในเทคโนโลยีเฝ้าระวังน้ำท่วม พัฒนาโครงข่ายระบายน้ำอย่างเป็นระบบ และใช้ข้อมูลแบบเปิด (Open Data) เพื่อเพิ่มการมีส่วนร่วมของประชาชน เป็นทางรอดใหม่ที่ต้องเร่งผลักดัน

แนวคิด PDOSS ที่ อบจ.เชียงราย กำลังขับเคลื่อนคือการก้าวข้ามวิธีคิดเดิม เปลี่ยนจากระบบรับมือแบบแยกส่วน มาสู่การบูรณาการทรัพยากร หน่วยงาน และข้อมูลอย่างไร้รอยต่อ พร้อมขับเคลื่อนด้วยดิจิทัลเทคโนโลยี ตั้งแต่การแจ้งเตือนภัย ไปจนถึงการเยียวยาผู้ประสบภัย นับเป็นตัวอย่างสำคัญของท้องถิ่นที่กล้าลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานเชิงยุทธศาสตร์ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชนในระยะยาว

มุ่งมั่นสร้างเมืองน่าอยู่ ‘เชียงราย’ แบบยั่งยืน

บทเรียนจากกรุงเทพมหานคร คือแบบอย่างการบริหารจัดการน้ำที่เชียงรายสามารถนำมาปรับใช้ได้จริงภายใต้ข้อจำกัดและบริบทท้องถิ่น การเดินหน้าพัฒนา PDOSS สะท้อนความตั้งใจของผู้บริหาร อบจ.เชียงราย ที่พร้อมจะเปลี่ยนแปลงวิธีการบริหารจัดการภัยพิบัติและป้องกันน้ำท่วมให้มีประสิทธิภาพ สร้างความมั่นใจให้ประชาชนใช้ชีวิตได้อย่างปลอดภัยและมีความสุขในบ้านเกิด

นี่คือก้าวใหม่ของเชียงรายสู่เมืองน่าอยู่และปลอดภัยอย่างยั่งยืนในอนาคต

เสียงสะท้อนจากท้องถิ่น สู่แนวทางจัดการน้ำท่วมแม่สาย

เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2567 เวลา 13.30 น. ณ ห้องประชุมเทศบาลตำบลแม่สาย อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย นางอทิตาธร วันไชยธนวงศ์ นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย (อบจ.เชียงราย) ได้ร่วมเสวนาในหัวข้อ “องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกับการจัดการปัญหาน้ำท่วมแม่สาย” ซึ่งเป็นกิจกรรมสำคัญที่มีการระดมความคิดเห็นจากผู้เชี่ยวชาญและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในท้องถิ่น โดยมีผู้ดำเนินรายการคือ ผศ. ดร.ปฐวี โชติอนันต์ จากคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

ผู้ร่วมเสวนาและหัวข้ออภิปราย

การเสวนาครั้งนี้ ได้รับเกียรติจากบุคคลสำคัญหลายท่านร่วมเวที ได้แก่

• นายชัยยนต์ ศรีสมุทร นายกเทศมนตรีตำบลแม่สาย
• ร.ต.อ.เด่นวุฒิ จันต๊ะขัติ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะช้าง
• ผู้แทนนายกเทศมนตรีตำบลเวียงพางคำ
• อ.ดร.สืบสกุล กิจนุกร นักวิชาการจากสำนักงานนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

ปัญหาน้ำท่วมและการแก้ไข

นางอทิตาธร เล่าถึงเหตุการณ์อุทกภัยที่เกิดขึ้นในจังหวัดเชียงราย ซึ่งส่งผลกระทบอย่างรุนแรงถึง 16 อำเภอจากทั้งหมด 18 อำเภอของจังหวัด เหตุการณ์ดังกล่าวไม่เพียงแต่สร้างความเสียหายต่อทรัพย์สินและพื้นที่การเกษตรของประชาชนเท่านั้น แต่ยังเป็นบทเรียนสำคัญที่นำมาสู่การวางแผนรับมือในอนาคต

ศูนย์บริหารจัดการสาธารณภัยแบบเบ็ดเสร็จ (Public Disasters One Stop Service: PDOSS) คือแนวคิดที่ถูกพัฒนาขึ้นโดย อบจ.เชียงราย เพื่อจัดการปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพและตอบสนองต่อภัยพิบัติในอนาคต วัตถุประสงค์หลักของศูนย์นี้ ได้แก่

1. การพัฒนาระบบเตือนภัยพิบัติให้ทันสมัย
2. การบริหารจัดการโครงข่ายระบบระบายน้ำ
3. ฐานข้อมูลสาธารณภัยแบบเปิดเพื่อการใช้งานที่สะดวก
4. ระบบการเยียวยาแบบจุดเดียวเบ็ดเสร็จ
5. ระบบรายงานและรับแจ้งเหตุแบบ Real Time