เชียงใหม่, 21 สิงหาคม 2568 – เมื่อ “จำนวนนักท่องเที่ยว” กลับมา แต่ “รายได้ต่อหัว” ยังไม่ฟื้น—ทำไมข้อมูลถึงกลายเป็นอาวุธสำคัญ ช่วงสองปีที่ผ่านมา ภูมิทัศน์ท่องเที่ยวเชียงใหม่ดีดกลับรวดเร็วในเชิงปริมาณ หลายสำนักข้อมูลประเมินว่าจำนวนผู้เยี่ยมเยือนรวมปี 2566 กลับมาใกล้ระดับก่อนโควิดถึงราว 98.6% “รายได้รวม” ยังตามหลังอยู่ราว 18.2% ช่องว่างนี้คือสัญญาณเตือนว่าการฟื้นตัว “ไม่สมมาตร” และโมเดลเดิมที่เน้น “จำนวน” อาจไม่เพียงพออีกต่อไป คำถามคือ เมืองท่องเที่ยวระดับโลกอย่างเชียงใหม่จะปรับสมการอย่างไรให้ จำนวนคืนมามูลค่าเพิ่มขึ้น คุณภาพชีวิตชุมชนดีขึ้น พร้อมกันได้จริง
คำตอบหนึ่งที่ชัดเจนขึ้นเรื่อยๆ คือ “ข้อมูล (Data)” เพราะข้อมูลไม่ได้มีค่าแค่ย้อนอดีตเพื่อสรุปภาพรวม แต่ใช้ “คาดการณ์–วางแผน–ตัดสินใจแบบละเอียด” ได้ ตั้งแต่ระดับเมืองจนถึงระดับผู้ประกอบการรายย่อย ด้วยเหตุนี้ การที่ สถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) เปิดเวทีอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “การใช้ประโยชน์จากข้อมูลด้านการท่องเที่ยวสำหรับผู้เริ่มต้น” เพื่อทำความรู้จัก Travel Link แพลตฟอร์มข้อมูลอัจฉริยะด้านการท่องเที่ยวจึงไม่ใช่กิจกรรมเชิงเทคนิคธรรมดา แต่คือ “ช็อตเริ่มเกม” สำคัญของยุทธศาสตร์ Smart Tourism City ในห้วงเวลาที่เชียงใหม่ต้องเปลี่ยนโหมดจาก ฟื้นตัวเชิงปริมาณ เติบโตเชิงมูลค่า
ห้องประชุมที่แน่นไปด้วย “ผู้เล่นตัวจริง” ของระบบนิเวศท่องเที่ยว
วันที่ 21 สิงหาคม 2568 ที่โรงแรม Wintree City Chiangmai Resort เวทีอบรมพร้อมไปด้วยผู้ประกอบการโรงแรม โฮสเทล บริษัททัวร์ คาเฟ่/ร้านอาหาร ผู้จัดอีเวนต์ ตลอดจนข้าราชการฝ่ายท่องเที่ยวระดับจังหวัดและท้องถิ่น บรรยากาศบอกชัดว่า “ทุกคนกำลังมองหาเครื่องมือจริง” ที่ใช้ได้ทันทีในธุรกิจ ไม่ใช่กรอบคิดสวยๆ ที่ลงมือทำไม่ได้
เวทีเริ่มต้นด้วยภาพรวมสถานการณ์โดย นายศุภมิตร กิจจาพิพัฒน์ นายกสมาคมธุรกิจการท่องเที่ยวเชียงใหม่ ที่สะท้อนความจริงสองด้านไปพร้อมกัน
“กันยายนคือโลว์ซีซัน เราต้องทำให้เป็นไฮซีซันเฉพาะกิจด้วยเสน่ห์วัฒนธรรม” นายศุภมิตรอธิบายถึงแพ็กกิจกรรมร่วมรัฐเอกชนที่กำลังเดินหน้า ได้แก่ พิธีสืบชะตาเสริมดวง ณ วัดเจดีย์หลวง (9 ก.ย.) และ พิธีบวงสรวงขอพร ณ วัดดอยคำ (27 ก.ย.) ที่ยิงตรงไปยังตลาดจีนและมาเลเซีย ขณะเดียวกัน ช่วง ยี่เป็ง/ลอยกระทง (พ.ย.) เริ่มมีสัญญาณการจองที่พักและเที่ยวบิน แม้ราคาตั๋วยังสูง ผู้ประกอบการต้องช่วยกัน “จัดจังหวะการเดินทาง” และออกแบบแพ็กเกจให้ยืดวันพักเฉลี่ยเพื่อเพิ่มมูลค่าต่อทริป
เมื่อ Pain Points ของเมืองไม่ใช่แค่ “จำนวนนักท่องเที่ยว”
เชียงใหม่เผชิญโจทย์โครงสร้างหลายมิติ ทั้ง PM 2.5, ขีดความสามารถสนามบิน, การจัดการขยะ และ “ความแออัดเป็นช่วงๆ” งานวิจัยด้านสิ่งแวดล้อมและการท่องเที่ยวหลายชิ้นชี้ว่าเพียง PM 2.5 เพิ่มขึ้นเล็กน้อย ก็ทำให้จำนวนผู้มาเยือน “ยุบ” ลงอย่างมีนัยสำคัญ (การวิเคราะห์หนึ่งประเมินว่าเพิ่มขึ้นแค่ 5% อาจทำให้นักท่องเที่ยวหายไปได้มากกว่า หนึ่งแสนคน ในปีนั้น) นั่นหมายถึง ระบบข้อมูล ไม่ได้มีค่าเฉพาะต่อการตลาด แต่สำคัญกับ สมดุลเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม คุณภาพชีวิตชุมชน ด้วย
“Travel Link” ทำงานอย่างไร และผู้ประกอบการได้อะไรทันที
หลังช่วงวิเคราะห์สถานการณ์ ทีมจาก สถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) แนะนำ Travel Linkแพลตฟอร์มข้อมูลด้านการท่องเที่ยวที่บูรณาการ ข้อมูลขาเข้า จากหน่วยงานภาครัฐและแหล่งข้อมูลดิจิทัลที่เชื่อถือได้ เพื่อนำมาวิเคราะห์ผ่านแดชบอร์ดที่อ่านง่าย ใช้งานได้จริง แบ่งเป็น 4 แกนหลัก
Key Concept Tourist Journey
หัวใจของ Travel Link คือการนำรอยเท้าดิจิทัลในเส้นทางการเดินทาง ค้นหาข้อมูลตัดสินใจ จอง–เช็กอิน–ทำกิจกรรม–เขียนรีวิว มาประมวลผลเชิงสถิติภายใต้กฎหมายและหลักคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล เพื่อช่วยให้ผู้ประกอบการ เข้าใจ “เหตุผล” ของพฤติกรรม มากกว่าแค่ “ตัวเลขปลายทาง” ผลคือกลยุทธ์ที่ ตรงกลุ่มตรงเวลาตรงบริบท
“เพลย์บุ๊ก 7 วัน” สำหรับผู้ประกอบการ ทำอย่างไรให้ข้อมูลแปลงเป็นยอดขาย
เพื่อให้ข้อมูลไม่ค้างอยู่บนจอ ทีมวิทยากรถ่ายทอดเพลย์บุ๊กปฏิบัติการที่ผู้ประกอบการสามารถเริ่มได้ทันที
Data for Good จากผลประโยชน์ธุรกิจ สู่ผลประโยชน์สาธารณะ
Travel Link ไม่ได้ออกแบบมาเพื่อธุรกิจเท่านั้น แต่รองรับการใช้ประโยชน์เชิงนโยบาย คณะทำงานท้องถิ่น ใช้ข้อมูลระบุจุดแออัด วาง มาตรการกระจายตัว ลดความเสี่ยง Over-tourism และผสานข้อมูลสาธารณสุข/สิ่งแวดล้อม เช่น ช่วง PM 2.5 สูง ให้แนะนำกิจกรรมในร่ม–พิพิธภัณฑ์–ศิลปะร่วมสมัย ลดผลกระทบต่อสุขภาพนักท่องเที่ยวและชุมชน ขณะที่เทศกาลใหญ่ เช่น ยี่เป็ง–สงกรานต์ สามารถวางแผนจัดการขยะและจราจรได้แม่นยำขึ้น
ทำไม “แพลตฟอร์มรวมศูนย์” จึงสำคัญ
ปัญหาใหญ่ของข้อมูลท่องเที่ยวคือ “กระจัดกระจาย” อยู่หลายหน่วยงาน รูปแบบไฟล์แตกต่างกัน และอัปเดตคนละรอบเวลา Travel Link ทำหน้าที่เป็น “ชั้นเชื่อมชั้นแปล” (Integration & Interpretation Layer) รวบรวมข้อมูลจากแหล่งที่เชื่อถือได้ เช่น
เส้นชัยร่วมกัน Smart Tourism City = เมืองที่ “ข้อมูลทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น”
ในท้ายที่สุด เมืองท่องเที่ยวที่เติบโตอย่างยั่งยืนไม่ใช่เมืองที่มีนักท่องเที่ยว “มากที่สุด” แต่เป็นเมืองที่ทำให้ ผู้มาเยือน–ผู้ประกอบการ–คนท้องถิ่น มีประสบการณ์ที่ดีไปพร้อมกัน การเปิดเวทีอบรมครั้งนี้สะท้อนบทบาทใหม่ของเชียงใหม่ที่พร้อม “คิดด้วยข้อมูล–ทำงานด้วยเครือข่าย–ขับเคลื่อนด้วยคุณค่า” และ Travel Link คือชิ้นส่วนสำคัญของภาพใหญ่ดังกล่าว
ประโยคชวนคิด: หากเชียงใหม่เพิ่ม “วันพักเฉลี่ย” อีกเพียง 0.5 วัน ในกลุ่มตลาดที่เติบโตเร็ว (เช่น เกาหลี,อินเดีย,ตะวันออกกลาง) โดยอาศัยการออกแบบแพ็กเกจจากข้อมูลจริง เม็ดเงิน “มูลค่าเพิ่ม” ที่ไหลเข้าสู่เครือข่ายท้องถิ่นจะพุ่งขึ้นเท่าไร และใครบ้างที่ได้ประโยชน์เมื่อเงินหมุนในเมืองนานขึ้น?
Call to Action (สำหรับผู้ประกอบการและหน่วยงานในพื้นที่)
เชียงใหม่กำลังยืนอยู่หน้าประตูของ “การเติบโตระยะที่สอง” จากการเรียกคนกลับมา สู่ การเพิ่มมูลค่าคุณภาพความยั่งยืน การที่ สถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) นำ Travel Link ลงพื้นที่ พร้อมสร้างทักษะการใช้ข้อมูลแก่ผู้ประกอบการ คือภาพของ Advertorial แห่งการเปลี่ยนผ่าน ที่ไม่ได้บอกเพียงว่า “มีเครื่องมือ” แต่กำลังสอนให้ “ใช้เครื่องมือจนเกิดผล” และเมื่อข้อมูลถูกนำไปใช้จริงตั้งแต่ระดับร้าน–ย่าน–เมือง เชียงใหม่ก็เข้าใกล้เป้าหมาย Smart Tourism City ที่คนมาเยือนประทับใจ ธุรกิจเดินหน้า และชุมชนอยู่ดีมีสุขพร้อมรับฤดูกาลท่องเที่ยวที่กำลังจะมาถึง
เครดิตภาพและข้อมูลจาก :
Copyright © 2023 by G Good Media Co., LTD. & Nakhon Chiang Rai News. All Rights Reserved.
